KARAŚ WŁADYSŁAW (1893-1942)
ps. “Czarny”, “Dąbrowski”, “Pankracy”, “Karczewski”, “Kuryłło”, mjr sł. st. Wojska Polskiego (pośmiertnie), oficer polskiego wywiadu wojskowego, brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Berlinie (1936), pierwszy medalista olimpijski w historii strzelectwa sportowego w Polsce.
Urodzony 31 sierpnia 1893 w Kielcach, syn Szymona i Anny Domagałło – Dąbrowskiej, uczęszczał do tamtejszej Szkoły Handlowej (1907-1912) i Szkoły Realnej we Lwowie (1914), ale egzaminy maturalne zdał dopiero w Jekateryńskim I Gimnazjum Męskim (1919). Od najmłodszych lat związany był z ruchem socjalistycznym (1907-1912) współpracując ze starszym bratem Stanisławem (ps. Witold), działaczem PPS w Kielcach, który skazany został “na wieczne zesłanie na Syberię”. Od 4 sierpnia 1914 w 1 Brygadzie Legionów Polskich. Dwukrotnie ranny (pod Łowozówkiem i Kostiuchnówką) i dwukrotnie w niewoli rosyjskiej (w sumie przez 18 miesięcy). Ucieka i zostaje oficerem do specjalnych zleceń w Komendzie Naczelnej nr 3 POW Wschód Ukraina w Kijowie. Od 1 czerwca 1918 związany ze służbą w wywiadzie. Podczas jednej z akcji (24 września 1918) zostaje zatrzymany z transportem materiałów wybuchowych i skazany na karę śmierci. 29 listopada został jednak zwolniony z niemieckiego więzienia i powrócił do działalności w POW na Ukrainie. Zdekonspirowany (9 czerwca 1919), powraca do kraju i rozpoczyna służbę stałą w Wojsku Polskim (od 3 lipca 1919) otrzymując stopień podporucznika (w 1927 awansowany do stopnia kapitana). Pełni wiele odpowiedzialnych funkcji w Oddziale II Naczelnego Wodza, 3 pp. Legionów, Brygadzie KOP Wołyń, Oddziale II Sztabu Głównego WP. Jest inspektorem Związku Strzeleckiego we Lwowie i Komendy Głównej w Warszawie.
Będąc członkiem Strzelca Warszawa i mając 43 lata został olimpijczykiem. Nie startował w zawodach ogólnopolskich, był prawie nieznanym strzelcem, a jednak stanął do przedolimpijskich eliminacji i dzięki niezwykle intensywnemu treningowi zakwalifikował się do skromnej ekipy strzelców (Jan Wrzosek i Antoni Pachla) na IO w Berlinie (1936) w konkurencji karabinka sportowego na dystansie 50 m. (10 strzałów z pozycji leżącej, klęczącej i stojącej). Miał stalowe nerwy i żelazną kondycję. Stoczył pasjonujący pojedynek z Węgrem Bersenyi o srebrny medal. Przegrał minimalnie. Był to pierwszy medal olimpijski w historii strzelectwa sportowego w Polsce. We wrześniu 1939 Karaś został przeniesiony jako pracownik Wydziału Specjalnego (dywersja pozafrontowa) Oddziału II Sztabu Głównego do Budapesztu. Po powrocie do kraju (luty 1940) kieruje dywersją w utworzonym w Krakowie sztabie Obszaru Kraków – Śląsk ZWZ (ps. Dąbrowski ), a od kwietnia 1940 jest szefem nowoutworzonego Związku Odwetu Obszaru Kraków Śląsk ZWZ. Aresztowany późną jesienią 1940 przez dwa miesiące przebywa na Montelupich w Krakowie. Zwolniony dzięki różnym staraniom, wyjeżdża do Warszawy, gdzie od początku 1941 (ps. Pankracy) zostaje kierownikiem referatu “Reich” Związku Odwetu KG AK. Aresztowany (23 kwietnia 1942) zostaje w tym samym roku 28 maja rozstrzelany w masowej egzekucji w Magdalence pod Warszawą jako Włodzimierz Kuryłło (lista w/g źródeł konspiracyjnych, poz. 61). Kawaler Krzyża Virtuti Militari V kl. (dekret Naczelnego Wodza nr 13391 z 17 maja 1922) i Krzyża Niepodległości z mieczami (1931).
* 1936 Berlin: karabin małokalibrowy 30 strzałów z pozycji leżącej, 50 m – 3. na 64 start. z wynikiem 296 pkt. (zw. Norweg W. Rgeberg – 300 pkt) – zdobywając brązowy medal.
Bibl.: Słownik WF, 1998, z. 1, s. 128 (Ryszard Wryk); Kunert, Słownik konspiracji, t. 1, s. 94 ; Tuszyński, Księga, s. 118-119; MES, t. 1, s. 261 (błędna data i okoliczności śmierci); Głuszek, Leksykon 1999, s. 221; Pawlak, Olimpijczycy, s. 110 (tu wykształcenie wyższe humanistyczne); Chwała olimpijczykom, s. 28-29 (tu nieprawdziwe okoliczności śmierci); Lis, Polscy medaliści, s. 138 (tu błędna miejscowość urodzenia i rok śmierci); Michniak, Świętokrzyski Leksykon Sportowy, s. 84; Zestawienie, Strzelectwo, s. 4; CAW, AP 1769/89/2159, VM 47 -3784.