Stefan Adamczak (1892-1939)


chorąży sł. st. WP, instruktor i wykładowca CWSG i S w Poznaniu, trener, mistrz i rekordzista w skoku o tyczce, wieloletni reprezentant Polski, olimpijczyk z Paryża (1924).

Urodzony 27 listopada 1892 w Mansfeld (Niemcy), z zawodu ślusarz, od wczesnej młodości należał do oddziałów ćwiczących Sokoła w Westfalii, wyróżniając się uzdolnieniami lekkoatletycznymi. Tam też po raz pierwszy wziął udział w zawodach la (zlot Sokoła w Kartropie w lipcu 1913) zwyciężając w 6-boju. Tego samego roku (15 października) został powołany do armii niemieckiej (17 pp.).

Walczył na froncie do 13 grudnia 1918 w stopniu sierżanta (był czterokrotnie ranny). Na początku kwietnia 1919 na wieść o wybuchu Powstania Wielkopolskiego przedostał się przez linie niemieckie i wstąpił jako ochotnik do 10. Pułku Strzelców Wielkopolskich (późniejszy 68 pp.). Walczył m.in. na froncie wojny polsko-bolszewickiej, gdzie 19-21 maja 1920, dowodząc kompanią, został ranny pod Królewszczyzną. Po pobycie w szpitalu skierowano go na kurs do poznańskiej CWSGiS, a po jego zakończeniu ponownie na front, gdzie walczył (do 15 marca 1921) w składzie 9 komp. 68 pp. Cała dalsza kariera wojskowa Adamczaka związana była z tą jednostką WP. Tam kształcił się (6 klas gimnazjum) i zdobywał doświadczenie zawodowe (instruktor wf, d-ca plutonu, chor. sł. st. awansowany 1 maja 1921). 6 listopada 1929 został instruktorem i zastępcą komendanta Okręgowego Ośrodka WF w Poznaniu, a w 1938 przeniósł się do Katowic, gdzie objął stanowisko trenera miejscowego ośrodka  sportowego. Wszyscy przełożeni w wielu opiniach służbowych, które się zachowały, podkreślali niezwykłą pracowitość, ofiarność i prawość charakteru Adamczaka, który był także ulubieńcem reprezentacyjnej drużyny lekkoatletycznej Polski w latach 1922-1931. Najstarszy wiekiem potrafił wszystkim narzucić swoją nieustępliwą, zaciętą, piekielną wręcz wolę zwycięstwa (opinia Wojciecha Trojanowskiego).

Z lekkoatletyką zetknął się w Niemczech a pierwszy raz w Polsce startował w sierpniu 1920, kiedy to podczas zawodów żołnierskich uzyskał w skoku o tyczce 2.82 m i tej konkurencji lekkoatletycznej poświęcił się przede wszystkim (biegał jeszcze przez płotki, rzucał dyskiem i startował w wielobojach). Kolejno reprezentował barwy klubów: CWSG i S Poznań (1921-1922), Pentatlonu Poznań (1923-1924), AZS Poznań (1925-1926 i 1931), AZS Warszawa (1927-1930) i Warty Poznań (1932-1935). 14-krotny reprezentant Polski w meczach międzypaństwowych (1922-1931), 10-krotny rekordzista Polski, od 3.23 m (10 czerwca 1923 Poznań) do 3.75 m (14 września 1930 Brno), 10-krotny mistrz Polski: w skoku o tyczce (1921, 1923-1925, 1927-1931) i w 10-boju (1925).

Za zasługi wojenne odznaczony był Krzyżem Walecznych, a za pracę zawodową i osiągnięcia sportowe otrzymał Brązowy i Srebrny Krzyż Zasługi. We wrześniu 1939 najprawdopodobniej w składzie 68 lub 58 pp. stanął do walki z najeźdźcą. Zginął bez wieści w obronie Katowic (choć nie brak przypuszczeń, że mógł zaginąć na wschodzie). Obie wersje śmierci nie mają pokrycia w żadnych dokumentach.

*1924 Paryż: lekkoatletyka, skok o tyczce – w elim. osiągnął 3.20 (min. kwalifik. 3.66 ), odp. z konk. zajmując 15 miejsce (zw. L. Barnes, USA-3.95).

Bibl.: Od Adamczaka do Zasłony; Łoza, Czy wiesz, t. 1, s. 4; Słownik WF, 1985, z. 3, s. 113-114 (Henryk Kurzyński); Głuszek, Leksykon 1999, s. 146: AZS Wspomnienia, s. 7, 10, 93, 107; Gołębiewski, Olimpijskie, s. 261; Polakiewicz, Igrzyska, s. 221; Pawlak, Olimpijczycy, s. 19; Pół wieku AZS, s. 335; Sieniarski, 70 lat, s. 72; Tuszyński, Księga sportowców, s. 13-14; Wryk, Straty, s. 34; Wryk, Akademicki, s. 202 i dalsze; Encyklopedia statystyczna LA, s. 104, 129, 155; Łojewski, Mecze, s. 37, 304; Stefan Adamczak, “Lekka  Atletyka, 1964, nr 4, s. 23; CAW:AP 2219 + 2181 chor.,  KW 1/47, Odrz. 12 czerwca 1935.

Privacy Overview

This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.