Adam Królikiewicz (1894-1966)

1

Medale igrzysk olimpijskich

1



mjr sł. st. Wojska Polskiego, jeden z najzdolniejszych jeźdźców  lat dwudziestych, twórca polskiego systemu szkolenia jeździeckiego, brązowy medalista olimpijski w konkursie skoków Prix des Nations w Paryżu (1924) – pierwszy w historii naszego sportu jeździeckiego.

Urodzony 9 grudnia 1894 we Lwowie w wielodzietnej rodzinie mieszczańskiej (ośmiu synów i córka) Karola i  Julii z Brunarskich, otrzymał  w miejscowej szkole świadectwo dojrzałości (1913) i rozpoczął studia na Wydziale Elektrycznym Wyższej Szkoły Technicznej w Mittweidzie (Niemcy). Szybko jednak powrócił do Lwowa (zbliżająca się wojna) i wstąpił do I Brygady Legionów Polskich (3 sierpnia 1914), najpierw do oddziału strzeleckiego, a potem konnego. Tam po raz pierwszy wsiadł na konia i zapoznał się z  jeździectwem, które stało się pasją jego życia. Brał udział w bitwie (23 czerwca 1915) o wieś Kunice pod Sandomierzem, za czyny bojowe otrzymał krzyż Virtuti Militari V kl. Potem pobierał nauki w Oficerskiej Szkole Kawalerii przy 1 puł. Legionów (1917), a po wstąpieniu ochotniczym do Wojska Polskiego (10 grudnia 1918) kształcił się dalej w Oficerskiej Szkole Jazdy w Starej Wsi pod Warszawą(1919-1920). Awansował: ppor. (1919), por. (1920), rtm. (1924), mjr (1933), wiążąc służbę z doskonaleniem swojego jeździeckiego mistrzostwa sportowego i poszukiwaniem nowych, doskonalszych metod w szkoleniu zawodników i oficerów służby czynnej.

Przebywał w słynnych wówczas szkołach jeździeckich Włoch i Francji (1933-1934) i skutecznie pracował nad zaadoptowaniem włoskiej szkoły naturalnej w Polsce. Ostatecznie powstał taki oryginalny polski system szkolenia jeździeckiego, który Królikiewicz przedstawił w pracy “Jeździec i koń w terenie i w skoku. Metody przygotowania i zaprawy” (Warszawa 1936, 1958). Mógł go realizować w praktyce pełniąc funkcję komendanta Szkoły Jazdy Konnej oraz szefa Ekwitacji w CWK w Grudziądzu (1934-1939). Królikiewicz, jako elew szkoły oficerskiej  w Starej Wsi otrzymał solidne podstawy jazdy i ujeżdżania (rotmistrz Bzowski) oraz ogólnych wiadomości na temat sportu jeździeckiego (mjr Rómmel). Publicznie stanął do walki sportowej po raz pierwszy (czerwiec 1920) w Wielkim Konkursie Myśliwskim o Nagrodę Naczelnego Wodza w Warszawie.Zdobył wtedy II miejsce i od tego czasu, pod okiem Rómmla, rozpoczęło się pasmo sukcesów tego – jak go niebawem nazwała prasa włoska – jeźdźca doskonałego (un  cavallere perfeto). Sukcesem niewątpliwie największym, który wpisał się do historii sportu polskiego był olimpijski występ Królikiewicza.

W latach 1920-1926 Królikiewicz wziął udział w 94 konkursach jeździeckich, w których zdobył 81 wyróżnień i 24 pierwsze miejsca w konkursach międzynarodowych. Zwyciężał nie tylko na torach włoskich, gdzie był najbardziej znany (Nicea, Rzym, Mediolan, Neapol), ale także w Nowym Jorku (1926), Lucernie (1924), Londynie i Aldershot (1925), a ponadto w Rydze, Tallinie, Brukseli, Budapeszcie, Bukareszcie, Berlinie. Znacznie mniej znaczących zwycięstw odniósł w kraju gdzie zdobył: Puchar Narodów wraz z S. Starnawskim i K. Szoslandem (1927), tytuł mistrza Polski w WKKW (1932) i brązowy medal mistrzostw Polski w skokach przez przeszkody (1931). W konkursach o Puchar Narodów startował 18 razy (1923-1933), zwyciężając 4-krotnie (1925, 1928 Nicea, 1926 Nowy Jork, 1927 Warszawa). Obok “Picadora” podstawowym jego koniem był jeszcze “Jasiek” (pochodzenia węgierskiego, wyciągnięty ze stajni w majątku koło Włodawy, służył w 1 p. Szwoleżerów). Swoje przeżycia sportowe opisał we wspomnieniach: Od Nicei do Nowego Jorku. Sukcesy jeźdźców polskich na międzynarodowych konkursach hipicznych 1923-1926 (Warszawa 1927) i Jasiek, Picador i ja (Warszawa 1958).

Po zakończeniu kariery sportowej poświęcił się pracy szkoleniowej w dziedzinie jeździectwa. Po kampanii wrześniowej 1939 zamieszkał w Krakowie, gdzie po zakończeniu wojny pracował jako instruktor i trener oraz organizator sportu jeździeckiego. Podczas udziału w filmie “Popioły” (jako jeździec w scenach batalistycznych) uległ tragicznemu wypadkowi. Po długotrwałej chorobie zmarł w Konstancinie k. Warszawy 4 maja 1966 i pochowany został na cmentarzu salwatorskim w Krakowie. Obok orderu VM V kl. posiadał Gwiazdę Rumunii, Corona d’Italia, Legię Honorową, szwedzki Krzyż Królewski, złoty i srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Walecznych z mieczami (dwukrotnie), Krzyż Niepodległości, Honorową i Wielką Złotą Polską Odznakę Jeździecką oraz tytuł Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej.

*1924 Paryż: jeździectwo, konkurs skoków indyw. (Prix des Nations ) – 3. na 43 start. z wynikiem 10 pkt. (zw. Szwajcar Gemuseus – 6 pkt ) – zdobywając brązowy medal; konkurs skoków druż. – 6. na 11 start. z wynikiem 58.5 pkt. (zw. Szwecja – 42.5 pkt). Partnerami Królikiewicza, który startował na “Picadorze” (zwany także Maćkiem, był “Amerykaninem” przywiezionym do Europy, by walczyć na froncie) byli: Z. Dziadulski, K. Rómmel i K. Szosland.

Bibl.: PSB, t. 15 , s. 362-364 (Kazimierz  Toporowicz); Słownik WF, 1969, z. 2, s. 157-159 (Kazimierz Toporowicz); Głuszek, Leksykon 1999, s.242; Pawlak, Olimpijczycy, s.135; Pruski, Dzieje konkursów, s. 76 , 305-306; Duński, Od Paryża, s. 423-425; Kronika sportu , s. 900; Tomaszewski B., Ostatni szwoleżer (w) Poczet polskich olimpijczyków, z. 1, s. .5 -14; Pieczyński, I Bóg stworzył konia, s.60, 64, 66-72; Łysakowska, Jeźdzcy olimpijscy, s. 23-28; Iskier przewodnik, s. 142-143; Baza danych Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa w Warszawie; CAW: AP 690 + 4369.

Privacy Overview

This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.