Jan Łazarski (1892-1968)

1

Medale igrzysk olimpijskich

1




ślusarz – mechanik, jeden z najlepszych torowców lat dwudziestych, srebrny medalista olimpijski z Paryża (1924).

Urodzony 26 października 1892 w Krakowie, syn Wawrzyńca (właściciel gospodarstwa rolnego) i Julii. Po ukończeniu szkoły podstawowej, sześciu klas miejscowego gimnazjum (św. Jacka) i odbyciu praktyki w zakresie ślusarstwa (fabryka “L. Zieleniewski i Fitzner – Gamper S.A”) otworzył własny zakład mechaniczny. Chcąc się doskonalić zawodowo wyjeżdża do Szkoły Technicznej  w Ilmenau w Turyngii (kwiecień 1914). Letnie ferie (lipiec 1914) spędza u brata w Paryżu, gdzie zastaje go wybuch I wojny światowej. Poddany jest internowany na północy Francji (Rouen), skąd ucieka (początek 1916) do Szwajcarii, gdzie pod przybranym nazwiskiem Jana Buszka pracuje w fabrykach broni i amunicji aż do powrotu do kraju (1919). Wznawia działalność zamknięty w czasie wojny zakład mechaniczny, a jego właściciel (1920) wstępuje jako ochotnik do Wojska Polskiego (kolumna samochodowa w Krakowie), skąd zostaje zwolniony po zawarciu pokoju z Rosją Sowiecką. Odżywa zainteresowanie rowerem.

15 sierpnia 1919 w Krakowie, gdzie odbywa się zjazd działaczy w celu zorganizowania centralnych władz kolarskich, dwa razy wygrywa (Bieg nowicjuszy, Bieg otwarcia). To początek kariery sportowej (1919-1929), podczas której reprezentował barwy: Krakowskiego Klubu Cyklistów i Motorzystów, a od 1921 Cracovii. Nie przerwał jej (w początkowej fazie) przypadkowy postrzał  z austriackiego rewolweru i Łazarski z kulą w kolanie jeździł na rowerze do końca życia. Był zawodnikiem (podobnie jak większość jego kolegów w tym okresie) wszechstronnym, wyraźnie unikającym specjalizacji. Toteż na “drogowych” mistrzostwach Polski zajmował niezłe miejsca: 1922 (3), 1923  (4), ale z czasem bardziej go porwała walka na torze, gdzie w sprincie zajmował w krajowej rywalizacji następujące lokaty: 1922 (3), 1924 (1), 1925 (1), 1926 (1), 1927 (2). Wejście do krajowej czołówki zawodnika z Krakowa nie było łatwe. Warszawiacy i łodzianie jeździli już na betonie, a w Krakowie nadal był tylko tor ziemny, trudniejszy i wolniejszy. Łazarski słusznie więc szukał “sportowego szczęścia” na Dynasach.

Okazja nadarzyła się w 1923. Podczas pierwszego startu Polaków na torowych mistrzostwach świata w Zurichu zakontraktowano przyjazd do Warszawy zawodników  zagranicznych. W kraju nastąpiła ogólnopolska mobilizacja. I wtedy, po raz pierwszy, Łazarski błysnął w stolicy swoim wielkim talentem. Wygrał nawet z Francuzami, a ci zaproponowali mu szkolenie w Paryżu. Skorzystał z zaproszenia wraz z Sukiennikiem, Garleyem i Langem. W 1924 wygrał już mistrzostwo Polski i stał się… olimpijczykiem. Starty Łazarskiego na mistrzostwach świata (1924-1926) były nieudane. Odpadał z walki już w eliminacjach (sprint). W 1929 zakończył karierę zawodniczą. Jako zasłużony i najstarszy olimpijczyk SKS Cracovia wchodził w skład Rady Seniorów klubu. W czasie okupacji niemieckiej, żołnierz AK, więzień gestapo (przez osiem miesięcy). Po wojnie nadal prowadził zakład ślusarsko – mechaniczny przy ul. Barskiej. Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarł 11 sierpnia 1968 w Krakowie i spoczywa na Cmentarzu Rakowickim.  

* 1924 Paryż: kolarstwo torowe, sprint – 2. msc w przedb. (3 zaw.) z  czasem (ostatnie 200 m.) 12.8, 2. msc w repesażach (3 zaw.), odp. z  konk. (zw. L. Michard, Francja – 12.8); 50 km (długodystansowy wyścig indywid.) – nie ukończył (miał pomagać Langemu), zw. J. Wilems, Holandia – 1:18,24,0; 4000 m. druż. (na dochodzenie) – w przedb. Polacy pokonali Łotwę w czasie 5.16,0, w ćwierćfin. przegrali z Belgią w czasie 5.16,8 (Belgia 5.12,2), ale weszli do półfin. z najlepszym czasem wśród przegranych; w półfin. zwyciężyli Francję 5.18,0 (Francja 5.19,6), a w finale ulegli Włochom w czasie 5.23,0 (Włochy – 5.15,0) zdobywając srebrny medal. Partnerami byli: J. Lange, T. Stankiewicz i F. Szymczyk.

Bibl.: PSB, t. 18, s. 289 (Kazimierz Toporowicz); Słownik WF, 1972, z. 4 , s. 183-184 (Kazimierz Toporowicz); Tuszyński B., Pierwszy medal dla Polski (w:), Poczet polskich olimpijczyków, Warszawa 1984, z. 1, s. 15-24; Tuszyński, Złota księga, s. 39 i dalsze; Głuszek, Leksykon 1999, s. 261; Pawlak, Olimpijczycy, s. 156; Kronika sportu, s. 911; Brenda Z., Śladami Jana Łazarskiego (w: ) 50 lat Klubu Sportowego “Cracovia” 1906-1956, Kraków 1956, s. 157-161; Duński, Od Paryża, s. 521; CAW:AP 13828, KK i MN -46.   

Privacy Overview

This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.