Władysław Segda (1895-1994)

2

Medale igrzysk olimpijskich

2




płk sł. st. WP, najwszechstronniejszy szermierz okresu międzywojennego, dwukrotny brązowy medalista olimpijski z Amsterdamu (1928) i Los Angeles (1932), trzykrotny uczestnik igrzysk.

Urodzony 25 maja 1895 w Przemyślu, syn Kazimierza i Marii z Łaszkiewiczów, ukończył Gimnazjum im. Cesarzowej Marii Teresy w Hirtenbergu i Akademię Wojskową w Wiener-Neustadt (1915). Uczestnik I wojny światowej w armii austriackiej na froncie włoskim (ranny, odznaczony Krzyżem Karola). Od 1 listopada 1918 w Wojsku Polskim (w składzie 12 pp) bierze udział w nieustających bojach do 1920 (m. in. walczy z Ukraińcami o Lwów i Czechami o Śląsk Cieszyński). Dwukrotnie ranny, odznaczony Krzyżem Zasługi, w stopniu kapitana z jednostki liniowej skierowany zostaje do żandarmerii polowej (oficer śledczy), gdzie pełni służbę do końca lat trzydziestych. Idealnie łączy sport z pracą zawodową i społeczną. Zawodnik krakowskiego AZS (do 1928), Legii Warszawa i Warszawianki.

Szermierz wszechstronny. Z 13 tytułów mistrza Polski: 6 przypada na floret (1925, 1927-1931), 5 na szablę (1933, 1935, 1937-1939) i 2 na szpadę (1932, 1933). Drużynowy mistrz Polski w szabli (1934). Dwukrotny brązowy medalista mistrzostw Europy w szabli drużynowej (1930, 1934). Działacz sportowy: członek zarządu PKOl (1935-1936) i Polskiego Związku Szermierczego (członek zarządu, sekretarz, kapitan związkowy). Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 (mjr, zastępca komendanta 1 Ośrodka Zaopatrzeniowego Broni Pancernej), przedostaje się przez Rumunię do Francji, a potem do Anglii. Wszędzie zajmuje się organizowaniem wojska. Do 1943 jest szefem Samodzielnej 5 Brygady Kadrowej Strzelców, od 1945 szefem Samodzielnej Brygady Szkoleniowej Dowództwa Jednostek Wojskowych w Wielkiej Brytanii. Już po zakończeniu wojny kieruje Referatem Transportu 1 Korpusu Polskiego w Anglii. Pozostaje na emigracji w Wielkiej Brytanii. Jest m. in. trenerem i wykładowcą szermierki na Uniwersytecie w Edynburgu. Awansowany do stopnia pułkownika w korpusie broni pancernej (1986), kiedy miał 91 lat.

Zmarł w Edynburgu w 1994.

*1928 Amsterdam: szermierka, floret ind. – 5. w grupie elim. (6 zaw.) z 1 zw. odp. z konk. (zw. L. Gaudin, Francja); szabla druż. – w grupie ćwierćfin. (4 druż.) Polacy pokonali W. Brytanię 11:5 (Segda 4 zaw.) i USA 9:7 (2 zw.), w grupie półfinałowej (4 druż.) zwyciężyli Belgię 9:7 (2 zw.) i Holandię 9:4 (Segda nie walczył) oraz przegrali z Włochami 0:16 (0 zw.). W pojedynku o msc 1-4 ulegli Węgrom 2:14 (0 zw.), a w spotkaniu o msc 3-4 pokonali Niemcy 9:7 (nie walczył) zdobywając brązowy medal (zw. Węgry). Partnerami Segdy w drużynie byli: T. Friedrich, K. Laskowski, A. Małecki, A. Papée i J. Zabielski.

*1932 Los Angeles: szermierka, szabla ind. – 6. w grupie elim. (8 zaw.) z 3 zw., 9. msc w grupie półfin. (9 zaw.) z 0 zw. odp. z konk. (zw. G. Piller, Węgry); szabla druż. – w grupie półfin. (4 druż.) Polacy pokonali Meksyk 10:6 (2 zw.) i Danię 9:5 (2 zw.), w grupie finałowej (4 druż.) zwyciężyli USA 8:8 w trafieniach 59:60 (1 zw.) oraz przegrali z Włochami 1:9 (nie walczył) i  Węgrami 1:9 (nie walczył), zdobywając brązowy medal (zw. Węgry). Partnerami Segdy w drużynie byli: W. Dobrowolski, T. Friedrich, L. Lubicz-Nycz, A. Papée i M. Suski. Kapitan zespołu A. Papée wspominając ten pojedynek o brązowy medal napisał: “Mecz ciężki, ale dobrze sędziowany. Amerykanie walczą zacięcie, a u nas słabiej, jak nigdy przedtem – Segda i Friedrich. Jest stan 8:6 dla przeciwników, w walce przedostatniej Segdy 4:4. Jeżeli Armitage zada jedno cięcie, to koniec. Ale Segda rozpaczliwym rzutem trafia i wygrywa tę walkę. Ostatnie spotkanie ma Suski, który walczy spokojnie i zwycięża w decydującej walce. Brązowy medal obroniony, ale jakimże wysiłkiem i napięciem nerwowym”.

*1936 Berlin: szermierka, szabla ind. – 3. w grupie elim. (8 zaw. ) z 5 zw., 2. msc w grupie ćwierćfin. (6 zaw.) z 5 zw., 4. msc w grupie półfin. z 2 zw. i odp. z konk. (zw. E. Kabos, Węgry); szabla druż. – w grupie elim. (3 druż. ) Polacy pokonali Grecję 9:3 (nie walczył), w grupie ćwierćfin. (4 druż. ) pokonali Szwecję 15:1 (4 zw.) i Turcję 9:2 (nie walczył), w grupie półfin. (4 druż.) wygrali z Francją 10:6 (2 zw.) i Austrią 8:8 – w trafieniach 56:60 (3 zw.), w grupie finałowej (4 druż.) Polacy ulegli Włochom 6:10 (1 zw.), Węgrom 1:10 (nie walczył) i Niemcom 3:9 (1 zw.) zajmując ostatecznie w turnieju 4. msc (zw. Węgry). Partnerami w drużynie byli: W. Dobrowolski, A. Papée, A. Sobik, M. Suski i T. Zaczyk.

Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 317 (tu brak daty śmierci); Pawlak, Olimpijczycy, s. 225 (tu brak dokładnej daty śmierci); Duński, Od Paryża, s. 780-782 (tu, podobnie jak we wszystkich innych źródłach błędny dzień urodzin 26 maja); Borzęcki, Białą bronią urzeczeni, s. 117 (tu błędna data urodzenia 4.05.1896); Kronika sportu, s. 1001-1002; Wryk, Akademicki, s. 244 i dalsze; Słoniewski, Zarys, s. 119-120; Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 27 i dalsze; USC Przemyśl, AU  (19.10.2001).