blacharz-dekarz, skoczek narciarski, jeden z najbardziej utytułowanych w historii tej konkurencji w Polsce, medalista mistrzostw świata i ZIO, olimpijczyk z Nagano (1998), Salt Lake City (2002), Turynu (2006) i Vancouver (2010).
Urodzony 3 grudnia 1977 w Wiśle, syn Jana i Ewy Szturc, absolwent zasadniczej szkoły zawodowej (blacharz-dekarz), skoczek narciarski (169 cm, 55 kg), reprezentant miejscowego KS Wisła (od 1983), podopieczny trenerów: Jana Szturca (klub), Pavla Mikeski i Piotra Fijasa (1995-1998) oraz Apoloniusza Tajnera i Piotra Fijasa od 1 czerwca 1999 (kadra). W historii naszych skoków narciarskich (teraz można to już stwierdzić z perspektywy czasu ponad wszelką wątpliwość) było trzech zawodników-symboli, którzy są niejako słupami milowymi tych dziejów. Stanisław Marusarz – człowiek legenda, który poprzez swoją wieloletnią uporczywą i skuteczną walkę o wdarcie się do czołówki światowej rozsmakował nas w tej przepięknej i widowiskowej konkurencji, przybliżył ją do szerokich mas i rozbudził nadzieje na przyszłość. Wojciech Fortuna w jednym “skoku życia”, na krótko, ale efektownie te nadzieje urzeczywistnił, dopiero jednak ten trzeci Adam Małysz na dłużej skutecznie je utrwalił, wszechstronnie ubarwił i umocnił. Zrobił to tak efektownie, że historyk narciarstwa H. Szatkowski, mógł napisać: “Małysz jest zjawiskiem społecznym. Dzięki jego sukcesom obserwujemy nie notowane dotąd zainteresowanie skokami narciarskimi w kraju.
Jego sukces przez miliony rodaków jest słusznie identyfikowany z sukcesem Polski. To kolejny z efektów zjawiska społecznego, zwanego ‘małyszomanią’, sukces skromnego skoczka z Wisły, wywołuje u Polaków ogromny entuzjazm i takie same emocje. Świadczy o tym fakt, że skoki Pucharu Świata oglądają w kraju (oczywiście dzięki TV miliony widzów. Małysz zdobywa serce ludzi swoją prostotą i skromnością. Jest równocześnie pełnym profesjonalistą w tym, co robi. Wszystko to powoduje, że jego sukces jest niesłychanie ‘czytelny dla zwykłych ludzi’.” Jego kariera sportowa nie od razu jednak była usłana różami. Wiadomo, że mając 6 lat (nie chodził jeszcze do szkoły) był już narciarską nadzieją wujka Jana Szturca i pod jego opieką oddał… pierwszy skok. Nie był to wyczyn najprzyjemniejszy, bo Adaś miał za duże buty i przy lądowaniu po prostu z nich… wypadł (wyskoczył). Na szczęście bez przykrych konsekwencji.
Długo i solidnie przysposabiał się do swojej międzynarodowej kariery. Inauguracja nastąpiła podczas Turnieju Czterech Skoczni (1994/1995), ale miejsce w końcowej klasyfikacji było dopiero 55. Eksplozja talentu nastąpiła już w następnym sezonie. Polski 18-latek wygrał konkurs w kolebce narciarstwa klasycznego w Holmenkollen, trzykrotnie stawał jeszcze na podium (Iron Mountain, Falun, Lahti) i w końcowej punktacji Pucharu Świata był już 7. Wysoką pozycję utrzymał również w kolejnym sezonie (1996/1997), wygrał dwa konkursy w Japonii, w końcowej klasyfikacji Pucharu Świata był 10, ale też: ożenił się, został ojcem i zaczął intensywne przygotowania do igrzysk w Nagano (1998). Start olimpijski zakończył się jednak nieoczekiwanym niewypałem (zupełne załamanie formy) i w konsekwencji także “dołkiem” psychicznym zawodnika, co o mało nie doprowadziło do rezygnacji z dalszej kariery sportowej. Do rozwikłania rozterek wnuka przyczyniła się podobno babcia (Helena Szturcowa), która miała powiedzieć: “Takie ‘dołki’ przechodzą wszyscy i nie tylko w sporcie. Uważam, że masz talent i zamiast latać po dachach (dekarz) powinieneś ‘fruwać’ na skoczniach”. Zdyscyplinowany wnuczek posłuchał. Znów sobie trochę poskakał na rodzimej skoczni z wujkiem Janem i… rozpoczął jakby od początku. 1 czerwca 1999 zmieniono trenera kadry. Apoloniusz Tajner i jego prawa ręka Piotr Fijas zyskali sojuszników w osobach psychologa i fizjologa (dr Jan Blecharz, prof. Jerzy Żołądź). 28 grudnia 2000 (wygrał kwalifikacje do 49. Turnieju Czterech Skoczni) rozpoczęła się druga część kariery – jak się miało okazać – najzdolniejszego i najbardziej utalentowanego polskiego skoczka, którego wyczyny (zebrane poniżej) miały zadziwić sportowy świat.
największe sukcesy:
– wicemistrz olimpijski 2002 (Salt Lake City, K120); 2010 (Vancouver, K95 i K125)
– brązowy medalista olimpijski 2002 (Salt Lake City, K90)
– czterokrotny mistrz świata: 2001 (Lahti, K90), 2003 (Val di Fiemme, K120 i K95), 2007 (Sapporo, K90)
– wicemistrz świata 2001 (Lahti, K116)
– czterokrotny zdobywca Kryształowej Kuli (2000/01, 2001/02, 2002/03, 2006/07)
– zwycięzca Turnieju Czterech Skoczni (2000/01)
osiągnięcia sportowe:
Zimowe Igrzyska Olimpijskie
1998 (Nagano):
51. miejsce – K90
52. miejsce – K120
2002 (Salt Lake City):
brązowy medal – K90
srebrny medal – K120
2006 (Turyn):
7. miejsce – K95
14. miejsce – K125
2010 (Vancouver):
srebrny medal – K100
Mistrzostwa Świata
1995 (Thunder Bay):
10. miejsce – K90
11. miejsce – K120
1997 (Trondheim):
14. miejsce – K90
36. miejsce – K120
1999 (Ramsau):
37. miejsce – K120
27. miejsce – K90
2001 (Lahti):
srebrny medal – K116
złoty medal – K90
2003 (Val di Fiemme):
złoty medal – K120
złoty medal – K95
2005 (Oberstdorf):
6. miejsce – K90
11. miejsce – K120
2007 (Sapporo):
4. miejsce – K120
złoty medal – K90
2009 (Liberec):
22. miejsce – K90
12. miejsce – K120
MŚ w lotach
1996 (Tauplitz): 14. miejsce
2000 (Vikersund): 16.
2002 (Harrachov): 18.
2004 (Planica): 11.
2006 (Tauplitz): 20.
2008 (Oberstdorf): 9.
Puchar Świata
debiut: 4.01.1995 (Innsbruck, 17. miejsce)
pierwsze punkty: 4.01.1995 (Innsbruck, 17. miejsce)
pierwsze podium: 18.02.1996 (Iron Mountain, 2. miejsce)
pierwsze zwycięstwo: 17.03.1996 (Holmenkollen)
PŚ 1994/95 – 51. miejsce
1995/96 – 7.
1996/97 – 10.
1997/98 – 57.
1998/99 – 46.
1999/00 – 28.
2000/01 – 1.
2001/02 – 1.
2002/03 – 1.
2003/04 – 12.
2004/05 – 4.
2005/06 – 9.
2006/07 – 1.
2007/08 – 12.
2008/09 – 13.
Turniej Czterech Skoczni
1994/95 – 55. miejsce
1995/96 – 23.
1996/97 – 8.
1997/98 – 30.
1998/99 – 43.
1999/00 – 31.
2000/01 – 1.
2001/02 – 4.
2002/03 – 3.
2003/04 – 15.
2004/05 – 4.
2005/06 – 35.
2006/07 – 7.
2007/08 – 4.
2008/09 – 33.
2009/10 – 9.
*1998 Nagano: skoki narciarskie – średnia skocznia – w elim. (62 zaw.) za skok 69,5 m otrzymał notę 70,5 pkt., zajmując 51. msc i odp. z turnieju finałowego; duża skocznia – w elim. (62 zaw.) za skok 97 m otrzymał notę 71.1 pkt., zajmując 52. msc i odp. z turnieju finałowego; skoki druż. – 8. msc na 13 start. z notą 684.2 pkt. (zw. Japonia – 933.0). Skoki M. – 109 m i 108,5 m. Partnerami M. w drużynie byli: Ł. Kruczek – skoki 105,5 m i 100, 5 m, R. Mateja – skoki -112 m i 109 m i W. Skupień – skoki 85 m i 107 m.
*2002 Salt Lake City: skoki narciarskie – K-90 – 3. msc na 50 start., skoki 98,5 i 98 m z notą 263 pkt. (zw. S. Ammann, Szwajcaria, skoki 98 m i 98,5 m z notą 269 pkt) – zdobywając brązowy medal; skoki K-120 – 2. na 50 start., skoki 131 m i 128 m z notą 269.7 pkt (zw. S. Ammann, Szwajcaria, skoki 132,5 i 133 m z notą 281.4 pkt.) – zdobywając srebrny medal; skoki druż. K-120 – 6. na 13 start. z notą 848,1 pkt. (zw. Niemcy – 974,1). Partnerami M. w drużynie byli: R. Mateja – 191.4 (114,5 i 106 m), T. Pochwała – 218,4 (117 i 118,5), T. Tajner – 183,3 (109 i 109,5 m).
*2006 Turyn: skoki narciarskie – 7. miejsce – K-95, 14. miejsce – K-125.
*2010 Vancouver: skoki narciarskie – 2. miejsce K-95 indywidualnie – zdobywając srebrny medal; 2. miejsce K-125 indywidualnie – zdobywając srebrny medal.
Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 268; Pawlak, Olimpijczycy, s. 164; Zieleśkiewicz, Encyklopedia, s. 135-136, 375, 378, 381, 382, 394, 432; Szatkowski, Od Marusarza do Małysza, s. 259-280, 322-323; Nakonieczny J., Tutaj lata nasz mistrz świata, “Sport”, 2001, nr 134 i 139, s. 16.