Adam Papée (1895-1990)

2

Medale igrzysk olimpijskich

2

ps. “Gil”, doktor praw, bankowiec, jeden z pierwszych szablistów polskich, czterokrotny olimpijczyk (1924, 1928, 1932, 1936), epoka w historii polskiej szermierki, dwukrotny brązowy medalista (1928, 1932).

Urodzony 21 lipca 1895 we Lwowie, syn Fryderyka (dyrektor Bibliotek Narodowych we Lwowie i Krakowie) i Władysławy z Anczyców ukończył tam szkołę powszechną i tam też, w Akademii Szermierczej (1908) rozpoczął swoją edukację sportową. Maturę otrzymał w krakowskim Gimnazjum Sobieskiego (1914) wstępując w tym samym roku (22 sierpnia) do Legionów Polskich. W składzie 1 p. art. walczył na froncie (1914-1916), ranny w bitwie pod Konarami i dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. Potem student ekonomii i prawa (1918-1923), absolwent Akademii Handlowej i Wydziału Prawa UJ, gdzie uzyskał tytuł doktora. Poświęcił się pracy w bankowości. Należał do najwszechstronniejszych szermierzy polskich okresu międzywojennego. W ciągu bardzo długiej kariery zawodniczej (1909-1946) reprezentował barwy Krakowskiego Klubu Szermierczego (1909-1914), AZS Kraków (1921-1928), Legii Warszawa (1929-1933) i I Śląskiego Klubu Szermierczego Katowice (1933-1936).

46-krotnie występował w reprezentacyjnej drużynie narodowej w tym: 38 (szabla), 5 (floret) i 3 (szpada). Największe sukcesy odniósł w szabli. Był 4-krotnym mistrzem Polski (1926, 1927, 1929, 1932) i raz wicemistrzem (1924) w tej broni a poza tym zdobył 3 tytuły wicemistrzowskie (1924-1926) we florecie. 4-krotny uczestnik mistrzostw Europy (1926, 1930, 1931, 1933) zdobył (1930) w drużynowym turnieju szabli brązowy medal. Ukoronowaniem czterech startów olimpijskich są dwa brązowe medale zdobyte w drużynowych walkach szablistów w Amsterdamie (1928) i Los Angeles (1932). Po IO w Berlinie (1936) A. Papée zakończył właściwie uprawianie szermierki (po raz ostatni jako zawodnik wystąpił na planszy w 1946 podczas międzypaństwowego meczu szablowego Polska-Czechosłowacja). W okresie międzywojennym równolegle z karierą zawodniczą aktywnie uczestniczył w organizacji sportu szermierczego w Polsce: należał  do grona osób reaktywujących sekcję szermierczą AZS Kraków (1921), z ramienia tego klubu brał udział w założycielskim zebraniu Polskiego Związku Szermierczego we Lwowie (28 maja 1922), piastował  funkcję prezesa PZSzerm. (28 listopada 1926 – 2 marca 1930), był kapitanem sportowym tego związku (1933), wspólnie z K. Laskowskim i L. Lubicz-Nyczem jako pierwszy w Polsce otrzymał dyplom fechtmistrza-amatora. Był wreszcie sędzią związkowym (1923-1973) i sędzią międzynarodowym (1930-1960) w szermierce.

W czasie okupacji niemieckiej, pod pseudonimem “Gil” walczył w Powstaniu Warszawskim (1944) wraz z dwoma swoimi córkami (Irena i Ewa). Po zakończeniu II wojny światowej aktywnie włączył się w odbudowę sportu polskiego. Był wśród reaktywujących Polski Związek Szermierczy zajmując w pierwszym powojennym zarządzie (20 października 1945) funkcję I wiceprezesa. Był potem wieloletnim wiceprezesem Pomorskiego Okręgowego Związku Szermierczego (1968-1980), trenerem w klubach sportowych Budowlani i AZS Kraków (1949-1966) oraz Gwieździe Bydgoszcz (1967-1977). Opublikował dwie książki wspomnieniowe: Na planszach czterech olimpiad (1957) oraz Na białą broń (1987). Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim OOP i Węgierskim Krzyżem Zasługi. Laureat znaczącego wyróżnienia im. Janusza Kusocińskiego (1988) i medalu “Kalos Kagathos” (1989).

Zmarł 6 marca 1990 w Bydgoszczy, gdzie na cmentarzu w Osiedlu na Błoniach został pochowany.

*1924 Paryż: szermierka, szabla druż. – po porażkach w grupie elim. (4 druż.) z Holandią 0:16 i USA 4:12 (2 zw.) – Polacy odp. z turnieju (zw. Włochy). Partnerami P. w drużynie byli: A. Ader, A. Małecki, K. Winkler i J. Zabielski.

*1928 Amsterdam: szermierka, szabla druż. – w grupie ćwierćfin. (4 druż.) Polacy pokonali W. Brytanię 11:5 (4 zw.) i USA 9:7 (3 zw.), w grupie półfin. (4 druż.) zwyciężyli Belgię 9:7 (3 zw.) i Holandię 9:4 (3 zw.) oraz przegrali z Włochami 0:16 (nie walczył). W pojedynku o miejsca 1-4 Polacy ulegli Węgrom 2:14 (nie walczył), a w spotkaniu o 3-4 miejsce pokonali Niemcy 9:7 (1 zw.) zdobywając brązowy medal (zw. Węgry). Partnerami P. w drużynie byli: T. Friedrich, K. Laskowski, A. Małecki, W. Segda i J. Zabielski.

*1932 Los Angeles: szermierka, szabla ind. – 5. msc w grupie elim.(8 zaw.) z 3 zw., 8. msc w grupie półfin. (9 zaw.) z 2 zw. – odp. z konk.; szabla druż. – w grupie półfin. (4 druż.) Polacy pokonali Meksyk 10:6 (nie walczył) i Danię 9:5 ( 3 zw.); w grupie finałowej (4 druż.) Polacy zwyciężyli z USA 8:8 – w trafieniach 59:60 (3 zw.) oraz przegrali z Włochami 1:9 (1 zw.!) i Węgrami 1:9 (0 zw.), zdobywając brązowy medal (zw. Węgry). Partnerami w drużynie byli: W. Dobrowolski, T. Friedrich, L. Lubicz-Nycz, W. Segda i M. Suski.

*1936 Berlin: szermierka, szabla druż. – w grupie elim. (3 druż.) Polacy zwyciężyli Grecję 9:3 (2 zw.), w grupie ćwierćfin. (4 druż.) pokonali Szwecję 15:1 (nie walczył) i Turcję 9:2 (2 zw.), w grupie półfin. (4 druż.) Polacy wygrali z Francją 10:6 (nie walczył) i Austrią 8:8 w trafieniach 56:60 (1 zw.), w grupie finałowej (4 druż.) ulegli Włochom 6:10 (nie walczył), Węgrom 1:10 (0 zw.) i Niemcom 3:9 (0 zw.  zajmując w turnieju 4. msc (zw. Węgry). Partnerami w drużynie byli: W. Dobrowolski, W. Segda, A. Sobik, M. Suski i T. Zaczyk.

Bibl.: Słownik WF, 1995, z. 4 , s. 105-107 (Ryszard Wryk); MES, t. 2, s. 242; Łoza, Czy wiesz, t. 1, s. 553; Głuszek, Leksykon 1999, s. 292 (tu błędnie: start w Paryżu w drużynie szablowej, a nie szpadowej); Pawlak, Olimpijczycy, s. 195; Papée A., Na planszach czterech olimpiad; Papée A., Na białą broń; Jabrzemski J., Szable w natarciu (w:) Poczet polskich olimpijczyków, z. 1 , s. 45-54; J. Lis, Polscy medaliści olimpijscy, s. 256; Lis J., Romantyczne olimpiady, s. 31-43 i dalsze; Wryk, Akademicki 1908-1983, s. 6 i dalsze; Pół wieku AZS, s. 35 i dalsze; M. Słoniewski, Zarys, s.94-96 i dalsze; Wryk, Akademicki, s. 242-47 i dalsze; CAW: AP 4865 kap 227/713; Borzęcki, Białą bronią, s. 100-101 i dalsze; Łuczak, Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, s. 13 i dalsze; Marzec, Historia medalami pisana, s. 34. 

Privacy Overview

This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.