ps. “Kuczerawa”, uczestniczka Powstania Warszawskiego (1944), narciarka – alpejka, 25-krotna mistrzyni Polski, uczestniczka ZIO w Oslo (1952) i Cortina d’Ampezzo (1956), poetka.
Urodzona 24 sierpnia 1927 w Falentach koło Warszawy w licznej (dziewięcioro rodzeństwa) patriotycznej rodzinie Adama Remigiusza Grocholskiego (wówczas majora 1 psk, później pułkownika, jednego z adiutantów J. Piłsudskiego) i Barbary z Czetwertyńskich. Absolwentka (mała matura) tajnych kompletów u sióstr Niepokalanek w Warszawie (1942) i Liceum Gospodarczego w Kuźnicach (1947). Narciarka (169 cm, 54 kg), specjalistka w konkurencjach alpejskich, reprezentantka SNPTT Zakopane (1946-1950), WKS Legii (1951-1961), WKN Warszawa (1962-1965) i Startu Zakopane (1966-1968), podopieczna trenerów: Jana Lipowskiego, Stefana Dziedzica i Tomasza Gluzińskiego.
Uczestniczka Powstania Warszawskiego (w konspiracji wraz z ojcem i trzema braćmi), sanitariuszka (ps. “Kuczerawa”), po wojnie ze względu na stan zdrowia (astma oskrzelowa) przyjechała do Zakopanego (tu była rodzina) i oczarowana górami, za namową dr Oszackiego i Stefan Dziedzica pokochała także narty). Otrzymała świadectwo dojrzałości i zadebiutowała w zawodach o Puchar Kolei Linowych (1948). Zajmując trzecie miejsce, została od razu zauważona przez fachowców i dziennikarzy. Uznano ją za “wybitny talent zjazdowy”. Mógł dziwić jedynie fakt, że ta “krucha dziewczyna”, romantyczka i entuzjastka Tatr, poetka, jeździła bardzo odważnie, reprezentowała “męski styl jazdy” i wręcz uwielbiała szybkość. Dwa lata później rozpoczęła karierę międzynarodową jako reprezentantka Polski. Była zawodniczką znakomitą (o czym świadczą wyniki), ale stan zdrowia (ataki astmy), częste kontuzje, słaba odporność psychiczna i stres który działał wręcz paraliżująco (głównie podczas prestiżowych zawodów poza granicami kraju), nie pozwoliły jej zdobywać medali na MŚ i IO. Stała się natomiast absolutną rekordzistką na krajowym podwórku.
Tytuły mistrzyni Polski zdobyła 25-krotnie: w biegu zjazdowym (1951, 1955, 1956, 1957, 1959, 1961, 1963, 1965), slalomie (1953, 1958, 1960-1963), slalomie gigancie (1956-1958, 1960, 1963), slalomie gigancie rozegranym zamiast zjazdu (1968) i kombinacji alpejskiej (1951, 1956, 1961, 1963, 1965). 6-krotna wicemistrzyni kraju w zjeździe (1950, 1953), slalomie (1956-1957) i kombinacji (1958, 1974). Uczestniczka MŚ (1958 Badgastein – 17. w slalomie), trzykrotnie zdobywała medale w Akademickich Mistrzostwach Świata 1951 Poiana: 1. (zjazd), 2. (slalom); 1953 Semmering: 3. (slalom gigant).
2-krotna triumfatorka zawodów o Wielką Nagrodę Słowacji w slalomie gigancie (1956) i slalomie (1958). Zdobywczyni 4 miejsca w zawodach w Grindelwald (1957 – slalom). Także 9-krotna zwyciężczyni Memoriału B. Czecha i H. Marusarzówny w latach 1950-1960. Tuż przed zakończeniem kariery sportowej (1968) poświęciła się pracy szkoleniowej (od 1967) kończąc studia trenerskie w krakowskiej WSWF (działała głównie z młodzieżą szkół podstawowych będąc dla niej nie tylko nauczycielem zjazdów, ale także wychowawcą).
Działaczka ruchu olimpijskiego (od 1999 członek zarządu Małopolskiej Rady Olimpijskiej w Krakowie). Poetka, autorka tomiku wierszy “Pod otwartym niebem” (Warszawa, 1999), uhonorowana pierwszą nagrodą za pracę pt. “Slalom gigant” w konkursie na wspomnienia olimpijskie zorganizowane przez PKOl i Ministerstwo Kultury (1965).
Zasłużona Mistrzyni Sportu. Małżonka Roberta Kurkowiaka, inżyniera architekta, zawodnika WKS Legia (1956) i matka czterech córek: Barbary (1957), Elżbiety (1958), Anny (1967) i Marii (1969). Wszystkie panie jeździły na nartach, ale nie osiągnęły wyników takich jak ich matka (tylko Elżbieta Kurkowiak ze Startu Zakopane zdobyła srebrny i brązowy medal MP – konkurencje alpejskie – w latach 1974 i 1973). Mieszka w Zakopanem.
*1952 Oslo: narciarstwo alpejskie, zjazd – 13 m. na 42 start. z czasem 1.54,1 (zw. Austriaczka T. Beiser -Jochum – 1.47,1); slalom spec. – 14 m. na 40 start. z czasem 2.20,3 (zw. Amerykanka A. Lawrence – 2.10,6); slalom gig. – zdyskwalifik. za ominięcie bramki.
*1956 Cortina d’Ampezzo: narciarstwo alpejskie, zjazd – 17 m. na 47 start. z czasem 1.51,7 (zw. Szwajcarka M. Berthod – 1.40,7); slalom gig. – 30 m. na 49 start. z czasem 2.05,5 (zw. O. Reicher, ORO/RFN – 1.56,5).
Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 203; Pawlak, Olimpijczycy, s. 87; MES, t. 1. S. 194; Zdebska, Mistrzowie nart, s. 62-67; Porada, Igrzyska, s. 833, 841; Fischer, Kronika, s. 204-206; Iskier przewodnik, s. 438; Zieleśkiewicz, Encyklopedia, s. 72, 355-358; Szatkowski, 50 lat WKS Zakopane, s. 215-223; Grocholska-Kurkowiak B., Pod otwartym niebiem, Warszawa 1999 (Wydawnictwo Heliodor).
