GORGOŃ JERZY PAWEŁ
ps. “Biała Góra”, podpora drużyny Kazimierza Górskiego, złoty (1972) i srebrny (1976) medalista olimpijski z Monachium i Montrealu, medalista mistrzostw świata (1974), jeden z najlepszych obrońców w historii naszej piłki.
Urodzony 18 lipca 1949 w Zabrzu – Mikulczycach, absolwent Technikum Górniczego. Piłkarz (192 cm, 88-94 kg) – obrońca, stoper, libero. Wychowanek Sparty Mikulczyce Zabrze (wówczas MGKS Mikulczyce, 1961-1966, pierwszy trener Bania, prowadzący treningi z trampkarzami), a następnie zawodnik Górnika Zabrze (1967-1980) i szwajcarskiego FC St. Gallen (1980-1983). Obronny filar zabrskiej drużyny na dobre i na złe: grał z nią w finale Pucharu Zdobywców Pucharów (1970) i spadł też do II ligi (1978). Rozegrał w jej barwach 220 meczów i zdobył 18 goli w ciągu dwunastu ligowych sezonów, 2-krotny mistrz Polski (1971, 1972) i 5-krotny zdobywca Pucharu Polski (1968-1972), reprezentant kraju (55 A, strzelec 6 goli) debiutując w meczu z Irlandią (1970) i kończąc występy podczas spotkania z Brazylią (1978).
Największy sukces odniósł na mistrzostwach świata, zdobywając brązowy medal w Niemczech (1974) i występując w finałach w Argentynie (1978). W pierwszym turnieju (w obu był podporą polskiej defensywy) nie opuścił z gry ani jednej minuty i strzelił nawet 1 bramkę (Haiti), w drugim po pięciu rozegranych spotkaniach nie znalazł uznania selekcjonera (J. Gmoch) i nie wystąpił przeciwko zespołowi gospodarzy (zastąpił go Kasperczak). W 1980 wyjechał do Szwajcarii, gdzie w tamtejszym FC St. Gallen zakończył karierę sportową (1983, kontuzja). Krótko trenował tam młodzież, ale jak kiedyś wyznał, nie miał serca do zawodu szkoleniowca. Został ochroniarzem w supermarketach. Znakomity polski obrońca (nie brakowało opinii, że jeden z najlepszych środkowych na świecie) nie lubił dziennikarzy i stąd wiele białych plam w jego sportowym i poza sportowym życiorysie. W Polsce pojawił się ponownie po 20 latach (2000). Żyje szczęśliwie w Szwajcarii ” z tą samą, jedyną żonę i z dwójką dorosłych już dzieci” (cytat z jednego z nielicznych wywiadów). Konsekwentnie nie bierze udziału w towarzyskich spotkaniach “Orłów” Górskiego (kontuzja). Kiedy zapytano go, czym różni obecna drużyna i polscy piłkarze od zespołu, w którym sam grał, odpowiedział: “O nas pisały gazety całej Europy, a obecnych naszych piłkarzy dokładnie nikt – poza granicami Polski – nie zna. Taka to różnica”. Zasłużony mistrz sportu odznaczony m. in. złotym, srebrnym i brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Krzyżem Kawalerskim OOP (1977). Zdobywca Złotych Butów (1973).
* 1972 Monachium: obrońca drużyny piłkarskiej, która w grupie elim. (4 druż.) pokonała Kolumbię 5:1, Ghanę 4:0 i NRD 2:1, zajmując 1. msc w grupie; w półfin. (4 druż.) zremisowała z Danią 1:1 oraz zwyciężyła ZSRR 2:1 i Maroko 5:0, zajmując 1. msc w grupie; w meczu finałowym wygrała z Węgrami 2:1 (0:1) zdobywając złoty medal. Wystąpił we wszystkich spotkaniach, a stał się bohaterem meczu z NRD, który rozegrany został 1 września (dzień – symbol napaści Niemiec na Polskę). Grając jako obrońca zdobył dla biało-czerwonych obie bramki (6. i 63. min.).
*1976 Montreal: obrońca drużyny piłkarskiej, która w grupie elim. (3 druż.) pokonała Iran 3:2, zremisowała z Kubą 0:0, zajmując 1. msc w grupie; w ćwierćfin. zwyciężyła KRL-D 5:0, w półfin. wygrała z Brazylią 2:0; w finale przegrała z NRD 1:3 (0:2) zdobywając srebrny medal. Wystąpił w meczach z Iranem, Kubą, KRL-D i Brazylią. Na własną prośbę (rezygnacja), nie wystąpił w spotkaniu finałowym, co przy ogólnej negatywnej ocenie występu piłkarzy, bardzo potem krytykowano. Skład drużyny zob. – Benigier Jan.
Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 200 (tu błędnie miejsce urodzenia Wałbrzych); Klimontowicz, Ruch olimpijski, s. 58; EP Fuji: Górnik Zabrze, s. 175, Biało-Czerwoni, t. 20, s. 167, Liga polska, t. 25, s. 180; Gowarzewski, Encyklopedia, s. 378; Gowarzewski, Biało-Czerwoni, s. 361; 80 lat OZPN Katowice, s. 175; Duński, Od Paryża, s. 222-223; Pawlak, Olimpijczycy, s. 83.
