Andrzej Krzeptowski I (1903-1945)




handlowiec, zakopiański biegacz i skoczek, olimpijczyk z Chamonix (1924) i St. Moritz (1928).

Urodzony 29 lipca 1903 w Zakopanem, syn Wojciecha i Ludwiny z Gąsieniców, był stryjecznym bratem Andrzeja Krzeptowskiego II i Józefa Krzeptowskiego (przewodnika i kuriera). Absolwent miejscowego gimnazjum (nie ukończył studiów prawniczych, oficer rezerwy WP). Z zawodu handlowiec (prowadził sklep), narciarz reprezentujący barwy SN PTT i Sokoła Zakopane (jeden z twórców tego klubu), 9-krotny mistrz Polski w kombinacji norweskiej (1922, 1923, 1926), w skokach (1923, 1926), w biegu na 18 km (1922, 1924) i w slalomie (1923) oraz w sztafecie 4 x 10 km (1929). Uczestnik mistrzostw świata: 1927 Cortina D’ Ampezzo: 18 m. (skoki), 9 m. (komb. klas.); 1929 Zakopane: 19 m. (18 km). 2-krotny olimpijczyk.

W czasie okupacji przebywał w Zakopanem, gdzie aktywnie włączył się do kolaboracji z Niemcami (“Goralenvolk”). 4 lutego 1942 z inicjatywy władz okupacyjnych powstał Komitet Góralski (Goralische Komitee) z siedzibą w Zakopanem. Jedną z 15 najsilniejszych jego delegatur była zakopiańska, której przewodniczącym został Andrzej Krzeptowski. Przez cały czas okupacji prowadził “Spółkę Handlową”, duży sklep żelazny, farb i artykułów technicznych (Kościeliska 2 D) i czynnie wspierał akcje organizacji: wydawanie kennkart góralskich “G” (1943) i tworzenie Legionu Góralskiego SS (1943). Za jego sprawą zniszczono dawne, gminne archiwum zakopiańskie. Tuż przed zakończeniem wojny Krzeptowski zniknął z Zakopanego i nie wiadomo było, co się z nim stało. W 1945 roku po wkroczeniu na Podhale Armii Czerwonej, członkowie komitetu zostali zlikwidowani bądź wywiezieni na Syberię. Rok później (1946) odbył się w Zakopanem tzw. proces Józefa Cuckiera i towarzyszy. Wówczas to dla potrzeb sądu (pismo nr 2170 I 45 do Sądu Karnego Specjalnego w Krakowie) wydano zaświadczenie, z którego wynika że “Andrzej Krzeptowski, lat 42, po aresztowaniu go przez NKWD i zażyciu trucizny 26 lutego 1945 został dostarczony do szpitala św. Łazarza w Krakowie z poleceniem, aby go koniecznie odratowano i utrzymano przy życiu”. To się jednak nie udało i pacjent zmarł tego samego dnia w szpitalu.

*1924 Chamonix: narciarstwo, bieg na 18 km – 29 m. na 64 start. z czasem 1:43.02,8 (zw. Norweg T. Haug – 1:14.31,0); skoki – 21 m. na 27 start. – skoki 33 i 32 m z notą 12.459 (zw. Norweg J. Thams – skoki 49 i 49 m z notą 18.960); komb. klas. – 19 m. na 25 start. z notą 9.531 (zw. Norweg T. Haug – 18.906).

*1928 St. Moritz: narciarstwo, skoki – 27 m. na 38 start. – skoki 41,5 i 46,5 m z notą 12.604 (zw. Norweg A. Andersen skoki 60 i 64 m. z notą 19.208); komb. klas. – wycofał się z konk. po złamaniu narty w biegu.

Bibl.: WET, s. 613 (tu urodzony ok. 1900); Zieleśkiewicz, Encyklopedia, s. 116 (tu brak dokładnej daty urodzenia); Głuszek, Leksykon 1999, s. 244 (brak dokładnej daty urodzenia); Pawlak, Olimpijczycy, s. 137 (jak wyżej); Jost, Zakopane w czasie okupacji, s. 119; Pinkward, Zakopane od A do Z, s. 175; 50 lat na olimpijskim szlaku, s. 52, 67; Tuszyński, Księga, s. 146-147; Kapeniak, Tatrzańskie diabły, s. 17 i dalsze; Kronika sportu, s. 950, 952-955; Porada, Igrzyska, s. 811, 816; Archiwum Parafii Rzym-Kat. pw. Najśw. Rodziny (Zakopane), świadectwo chrztu, t. II, s. 110, nr 122 (tu w uwagach figuruje adnotacja dot. daty i miejsca śmierci 26 lutego 1945 w szpitalu św. Łazarza w Krakowie).