Andrzej Krzeptowski I (1903-1945)




handlowiec, zakopiański biegacz i skoczek, olimpijczyk z Chamonix (1924) i St. Moritz (1928).

Urodzony 29 lipca 1903 w Zakopanem, syn Wojciecha i Ludwiny z Gąsieniców, był stryjecznym bratem Andrzeja Krzeptowskiego II i Józefa Krzeptowskiego (przewodnika i kuriera). Absolwent miejscowego gimnazjum (nie ukończył studiów prawniczych, oficer rezerwy WP). Z zawodu handlowiec (prowadził sklep), narciarz reprezentujący barwy SN PTT i Sokoła Zakopane (jeden z twórców tego klubu), 9-krotny mistrz Polski w kombinacji norweskiej (1922, 1923, 1926), w skokach (1923, 1926), w biegu na 18 km (1922, 1924) i w slalomie (1923) oraz w sztafecie 4 x 10 km (1929). Uczestnik mistrzostw świata: 1927 Cortina D’ Ampezzo: 18 m. (skoki), 9 m. (komb. klas.); 1929 Zakopane: 19 m. (18 km). 2-krotny olimpijczyk.

W czasie okupacji przebywał w Zakopanem, gdzie aktywnie włączył się do kolaboracji z Niemcami (“Goralenvolk”). 4 lutego 1942 z inicjatywy władz okupacyjnych powstał Komitet Góralski (Goralische Komitee) z siedzibą w Zakopanem. Jedną z 15 najsilniejszych jego delegatur była zakopiańska, której przewodniczącym został Andrzej Krzeptowski. Przez cały czas okupacji prowadził “Spółkę Handlową”, duży sklep żelazny, farb i artykułów technicznych (Kościeliska 2 D) i czynnie wspierał akcje organizacji: wydawanie kennkart góralskich “G” (1943) i tworzenie Legionu Góralskiego SS (1943). Za jego sprawą zniszczono dawne, gminne archiwum zakopiańskie. Tuż przed zakończeniem wojny Krzeptowski zniknął z Zakopanego i nie wiadomo było, co się z nim stało. W 1945 roku po wkroczeniu na Podhale Armii Czerwonej, członkowie komitetu zostali zlikwidowani bądź wywiezieni na Syberię. Rok później (1946) odbył się w Zakopanem tzw. proces Józefa Cuckiera i towarzyszy. Wówczas to dla potrzeb sądu (pismo nr 2170 I 45 do Sądu Karnego Specjalnego w Krakowie) wydano zaświadczenie, z którego wynika że “Andrzej Krzeptowski, lat 42, po aresztowaniu go przez NKWD i zażyciu trucizny 26 lutego 1945 został dostarczony do szpitala św. Łazarza w Krakowie z poleceniem, aby go koniecznie odratowano i utrzymano przy życiu”. To się jednak nie udało i pacjent zmarł tego samego dnia w szpitalu.

*1924 Chamonix: narciarstwo, bieg na 18 km – 29 m. na 64 start. z czasem 1:43.02,8 (zw. Norweg T. Haug – 1:14.31,0); skoki – 21 m. na 27 start. – skoki 33 i 32 m z notą 12.459 (zw. Norweg J. Thams – skoki 49 i 49 m z notą 18.960); komb. klas. – 19 m. na 25 start. z notą 9.531 (zw. Norweg T. Haug – 18.906).

*1928 St. Moritz: narciarstwo, skoki – 27 m. na 38 start. – skoki 41,5 i 46,5 m z notą 12.604 (zw. Norweg A. Andersen skoki 60 i 64 m. z notą 19.208); komb. klas. – wycofał się z konk. po złamaniu narty w biegu.

Bibl.: WET, s. 613 (tu urodzony ok. 1900); Zieleśkiewicz, Encyklopedia, s. 116 (tu brak dokładnej daty urodzenia); Głuszek, Leksykon 1999, s. 244 (brak dokładnej daty urodzenia); Pawlak, Olimpijczycy, s. 137 (jak wyżej); Jost, Zakopane w czasie okupacji, s. 119; Pinkward, Zakopane od A do Z, s. 175; 50 lat na olimpijskim szlaku, s. 52, 67; Tuszyński, Księga, s. 146-147; Kapeniak, Tatrzańskie diabły, s. 17 i dalsze; Kronika sportu, s. 950, 952-955; Porada, Igrzyska, s. 811, 816; Archiwum Parafii Rzym-Kat. pw. Najśw. Rodziny (Zakopane), świadectwo chrztu, t. II, s. 110, nr 122 (tu w uwagach figuruje adnotacja dot. daty i miejsca śmierci 26 lutego 1945 w szpitalu św. Łazarza w Krakowie).

Privacy Overview

This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.