Leon Birkholc (1904-1968)

1

Medale igrzysk olimpijskich

1




zawodnik czwórki ze sternikiem, która w Amsterdamie (1928) zdobyła pierwszy medal olimpijski w historii polskiego wioślarstwa.

Urodzony 16 kwietnia 1904 w Koronowie, syn Konstantego i Leokadii, ukończył szkołę handlową i w lipcu 1921 rozpoczął pracę w Poznańskim Banku Ziemian w Bydgoszczy na stanowisku buchaltera a później kasjera. Od listopada 1927 do końca sierpnia 1939 pracował w Komunalnej Kasie Oszczędności w Bydgoszczy. Z wioślarstwem zetknął się na początku lat dwudziestych w Bydgoskim Towarzystwie Wioślarskim i aż do zakończenia kariery sportowej (1935) pozostał mu wierny.

Był 4-krotnym mistrzem Polski: w czwórce ze sternikiem (1926), czwórce bez sternika (1929) i ósemce (1933, 1935), ale także podczas mistrzostw Polski zdobywał medale srebrne (8) i brązowe (2). 4-krotnie też startował  w mistrzostwach Europy: w 1926 w Lucernie (3 m. w czwórce ze sternikiem), w 1929 w Bydgoszczy (3 m. w czwórce bez sternika), w 1931 w Paryżu (ósemka odpadła w półfinale) i w 1933 w Budapeszcie (ósemka odpadła w eliminacjach). Największy sukces odniósł jednak w Amsterdamie, kiedy to z kolegami w czwórkach ze sternikiem zdobył brązowy medal olimpijski, pierwszy w historii polskiego wioślarstwa. W końcu sierpnia 1939 został zmobilizowany i otrzymał przydział na stanowisko płatnika Ośrodka Zapasowego 15 DP. 30 września pod Lublinem wzięty do niewoli i osadzony w obozie jenieckim w Radomiu. Po wojnie (1945-1947) wicedyrektor Komunalnej Kasy Oszczędności w Bydgoszczy.

Wiosną 1960 wstąpił do Zgromadzenia Najświętszych Serc Jezusa i Maryi oraz Wieczystej Adoracji Najświętszego Sakramentu i zamieszkał w domu zakonnym w Sokółce koło Polanicy Zdroju. 22 listopada 1961 złożył śluby czasowe a w trzy lata później śluby wieczyste. W dniu 9 marca 1968 uległ wypadkowi motocyklowemu w Polanicy Zdroju. W wyniku doznanych obrażeń zmarł 26 kwietnia 1968. Pochowany został na cmentarzu kościelnym we wsi Stary Wielisław w Kotlinie Kłodzkiej. W dowód zasług  dla wioślarstwa polskiego został pośmiertnie wyróżniony “Medalem 100-lecia Polskiego Wioślarstwa” (1978). Zajął również 25. msc w plebiscycie na najlepszego wioślarza w 80-leciu PZTW (1999).

*1928 Amsterdam: wioślarstwo, czwórka ze ster. – w elim. Polacy wygrali kolejno z Japonią, Francją i Belgią. W półfin. nasi wioślarze najpierw płynąc sami uzyskali czas 7.20,4, a następnie przegrali ze Szwajcarią w czasie 7.12,8 (Szwajcaria – 7.01,4) zajmując 3. msc, zdobywając brązowy medal (zw. Włochy – 6.43,4). Partnerami B. byli: F. Bronikowski, E. Jankowski, B. Ormanowski i st. B. Drewek.

Bibl.: Słownik WF, 1999, z. 1-2, s. 115-116 (Ryszard Wryk); Głuszek, Leksykon 1999, s. 158 (tu błędne dane metrykalne); Pawlak, Olimpijczycy, s. 33-34 (tu błędna data urodzenia); Duński, Od Paryża, s. 64 (tu błędne daty urodzenia i śmierci); Kobendza, 80 lat PZTW, s. 54, 55, 78, 195; CAW: AP 390.