Roman Kantor (1912-1943)




kupiec, jeden z najlepszych szpadzistów okresu międzywojennego, olimpijczyk z Berlina (1936), zamordowany przez hitlerowców na Majdanku.

Urodzony 20 marca 1912 w Łodzi w kupieckiej rodzinie żydowskiej Eleonana i Barbary Bekier. Po ukończeniu prywatnej szkoły powszechnej wyjechał do Paryża (1924), gdzie uczył się w Lyceum Lakanal. Uprawiał tam lekkoatletykę, grał w tenisa i był nawet kapitanem szkolnej drużyny piłkarskiej. Za namową fechmistrza Clery podjął stały trening i zasmakował w szermierce (szpada) odnosząc pierwsze sukcesy (3 miejsce na akademickich mistrzostwach Paryża i 6 w otwartych mistrzostwach Francji).

Doskonalił potem swoje szpadowe umiejętności w Anglii (fechtmistrz Lefevre) i w Niemczech (fechtmistrz włoski Gatzery). Kiedy powrócił do kraju (1934) był już dobrym szpadzistą, wstąpił do Wojskowego Klubu Sportowego Łódź (sekcja szermiercza ŁKS była w rozsypce) w którego barwach zdobył dwukrotnie (wraz z florecistą B. Banasiem i szablistą J. Spiechowiczem) tytuł drużynowego mistrza miasta. Niebawem przyszły dalsze sukcesy: mistrzostwo Warszawy (1935), decydujące o zwycięstwie walki w międzypaństwowym meczu z Niemcami i 2 miejsce w otwartych mistrzostwach Lwowa (1936) sprawiły, że otrzymał nominację olimpijską. Po igrzyskach olimpijskich zmienił barwy klubowe (ŁKS) i w dalszych latach odniósł jeszcze kilka sukcesów: był mistrzem Łodzi w szpadowym turnieju indywidualnym i drużynowym (1938, 1939), mistrzem krajów skandynawskich w Szwecji (1938), wicemistrzem Polski w ostatnim przed wojną turnieju szpadowym (1939), kiedy to uległ jedynie swemu koledze B. Banasiowi z Policyjnego KS Łódź. Był w świetnej formie i wraz z innymi zawodnikami łódzkich klubów składał (14 maja 1939) ślubowanie olimpijskie przed mającymi się odbyć w Helsinkach IO (1940).

Uczestnik kampanii wrześniowej 1939, uciekając po jej zakończeniu przed Niemcami z Łodzi, znalazł się we Lwowie i podczas okupacji sowieckiej walczył w zorganizowanej przez inż. Mańkowskiego sekcji szermierczej klubu Spartak (inni nasi szermierze należeli do miejscowego Dynama). Jedni i drudzy znaleźli się w reprezentacji Lwowa na mistrzostwa ZSRR w Charkowie (29 listopada – 3 grudnia 1940).

Kantor zdobył tam tytuł wicemistrzowski w szpadzie (mistrzem ZSRR został świetny lwowski fechmistrz Władysław Łabędziewski). Po wybuchu wojny sowiecko-niemieckiej i zmianie okupantów, Kantor starał się zdobyć paszport, otrzymać obywatelstwo jednego z państw Ameryki Południowej i wyjechać ze Lwowa. Jak się okazało starania te (za duże pieniądze) organizowało gestapo, które po kilku tygodniach oczekiwań wywiozło wszystkich ubiegających się o wyjazd do obozu koncentracyjnego na Majdanku, gdzie Kantor został zamordowany w 1943 (wskazują na to pozostałe, szczątkowe dokumenty).

* 1936 Berlin: szermierka, szpada indyw. – w grupie elim. (10 zaw.) zajął 5 m. z 5 zw., w grupie ćwierćfin. (10 zaw.) wywalczył  2 m. z 7 zw., w półfinale (10 zaw.) uplasował się na 6 m. z 4 zw. Kantor musiał stoczyć walkę barażową o wejście do finału. Przegrał jednak ze Szwedem Drakenbergiem i odp. z turnieju (zw. F. Riccardi, Włochy); szpada druż. – w grupie elim. (3 druż.) – Polacy pokonali Portugalię 9:7 i przegrali ze Szwajcarią 8:8 w trafieniach 35:32, w grupie ćwierćfin. (4 druż.) zwyciężyli Kanadę 8:8 (w trafieniach 35:36) i W. Brytanię 8:3, w grupie półfin. (4 druż.) przegrali z Belgią 2:14 i Francją 4:12 oraz Niemcami 2:8 zajmując 5-8 m. w turnieju (zw.Włochy). Partnerami K. (wygrał w całym turnieju drużynowym 5 walk) byli: A. Franz, R. Karwicki, J. Staszewicz, K. Szempliński, T. Zaczyk.

Bibl.: Bogusz, Łódzcy olimpijczycy, s. 62-63; Chwała olimpijczykom, s. 63-65 (tu wiele błędnych informacji i brak podstawowych danych biograficznych); Tuszyński, Księga, s. 116-117; Głuszek, Leksykon 1999, s. 221 (tu błędna data urodzenia i rok śmierci); Pawlak, Olimpijczycy, s. 110 (tu podobne błędy); Gołębiewski, Fanfary, s. 372, 410, 411; Madej, Stadion, s. 50-51; Łuczak, Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, s. 43; Archiwum USC Łódź (data urodzenia 20 marca 1912).

Privacy Overview

This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.