ADAMOWSKI TADEUSZ “RALF” (1901-1994)
gość zza oceanu – pierwszy szkoleniowiec i nestor polskiego hokeja na lodzie, olimpijczyk z St. Moritz (1928).
Urodzony 19 listopada 1901 w Lozannie, kiedy jego rodzice, polscy emigranci z USA przyjechali odwiedzić Stary Kontynent. Zaraz powrócili za ocean, gdzie ukończył szkołę średnią i Harvard University przyjmując posadę maklera okrętowego. W ostatnim dniu wizyty w Polsce (1925), kiedy miał już w kieszeni bilet powrotny na rejs do USA, został zaproszony na trening stawiających pierwsze kroki na lodzie hokeistów warszawskiego AZS, którzy przygotowywali się do występów zagranicznych i udziału w mistrzostwach Europy.
Zaproszenie przyjął i pozostał w kraju aż do… wybuchu II wojny światowej. Był dla polskiego hokeja wszystkim: rasowym napastnikiem (reprezentował poziom gry amerykańskich drużyn akademickich, choć nigdy nie grał w gronie zawodowców), pierwszym trenerem (uczył techniki i przede wszystkim taktyki gry zespołowej ), wreszcie działaczem (kapitan związkowy PZHL). Wraz ze swymi kolegami z warszawskiego AZS (Edmund Czaplicki, Kazimierz Żebrowski, Aleksander Kowalski, Lucjan Kulej, Włodzimierz Krygier, Aleksander Słuczanowski, Andrzej Osiecimski – Czapski) zdobył nie tylko 5 tytułów mistrza Polski (1927-1931), ale był podporą (mówiono, że “mózgiem”) drużyny narodowej, która cierpiała na brak rezerw.
W ciągu swojej kariery sportowej (1925 -1931, incydentalnie był jeszcze rezerwowym zawodnikiem na mistrzostwach świata w Pradze w 1933), 40-krotnie reprezentował Polskę w meczach międzypaństwowych i zdobył 16 bramek. Był akademickim mistrzem świata (1928) i dwukrotnie srebrnym medalistą mistrzostw Europy: w Budapeszcie (1929), kiedy to Polacy po dogrywce przegrali z Czechosłowacją 1:2 i w Krynicy (1931), gdy z kolei gospodarze musieli uznać wyższość Austriaków.
Adamowski nie zdążył, a raczej nie chciał (pochodził z bardzo patriotycznej rodziny blisko spokrewnionej z I. Paderewskim) opuścić Polski i stanął do walki obronnej we wrześniu 1939. Dowodził plutonem (w stopniu ppor. rez.) w 2 szwadronie 21 p. Ułanów Nadwiślańskich, którego dowódcą był również olimpijczyk ppłk K. de Rostwo Suski. Walczył w okolicach Bydgoszczy i Grudziądza. Wzięty do niewoli przez Niemców dalsze lata spędził w jenieckim obozie Woldenberg. Przeszedł do jego historii jako organizator niezwykle szeroko prowadzonej pracy pedagogicznej – nauki języka angielskiego (od kursów dla początkujących poprzez średni stopień zaawansowania z konwersacjami, aż po szczebel uniwersytecki, którego Adamowski był rektorem ). Uczestnik olimpiady jenieckiej oflagu II C Woldenberg (1944). Po zakończeniu wojny, wraz z armią amerykańską powrócił za ocean (Nowy Jork), gdzie pracował w UNICEF. Na początku 1988 roku “Przegląd Sportowy” (nr 60 z 25 marca) zamieścił z nim interesujący wywiad pt: Miałem już bilet do Ameryki. Zmarł w Nowym Jorku 22 sierpnia 1994 roku.
*1928 St. Moritz: kapitan drużyny hokejowej, która po remisie ze Szwecją 2:2 i przegranej z Czechosłowacją 2:3 zajęła 3 m. w grupie elim. i odp. z turnieju (zw. Kanada). Z Adamowskim wystąpili: E. Czaplicki, A. Kowalski, W. Krygier, L. Kulej, S. Pastecki, A. Słuczanowski, J. Stogowski, K. Szenajch, A. Tupalski i K. Żebrowski.
Bibl.: Zieleśkiewicz, Encyklopedia, s. 8 , 287; Głuszek, Leksykon 1999, s. 147 (brak daty śmierci); Pawlak, Olimpijczycy, s. 20 (tu także brak daty śmierci); Domański, Śladem, s. 27-28 i dalsze; Wryk, Akademicki, s. 291 i dalsze; Pół wieku AZS, s. 55-59 i 335: MES, t. 1, s. 18; Porada, Igrzyska, s. 815; CAW:AP 1788.
