Teodor Zaczyk (1900-1990)




st. przodownik policji, szpadzista i szablista klubów śląskich, olimpijczyk z Berlina (1936) i Londynu (1948).

Urodzony 20 kwietnia 1900 w Kobyli koło Raciborza, syn Antoniego i Anastazji z d. Mielimonka, absolwent 6-letniego gimnazjum w Raciborzu, pełnił czynną służbę w POW (15 lutego 1919-18 czerwca 1922) na Górnym Śląsku, brał udział w akcji plebiscytowej (Racibórz) i uczestniczył w III Powstaniu Śląskim (dowódca plutonu w 5 kompanii 4 pp) po czym wstąpił (1 lutego 1924) do policji województwa śląskiego (starszy przodownik), gdzie pracował aż do wybuchu II wojny światowej.

Szermierkę zaczął uprawiać (fechtmistrz L. Koza-Kozarski) w katowickim Policyjnym KS (1932) zdobywając na mistrzostwach Polski: w szpadzie – medal złoty (1938), srebrny (1934) i brązowy (1937) i w szabli – tytuł wicemistrzowski (1937) i 3 m. (1938). Reprezentował barwy narodowe (1934-1936) podczas mistrzostw Europy w Warszawie (1934), w międzypaństwowym meczu z Niemcami (1935) i igrzyskach olimpijskich podczas których (w obu broniach) odniósł swoje największe sukcesy sportowe. Zmobilizowany w sierpniu 1939 (żandarmeria polowa) wraz z wojskiem przekroczył granicę polsko-węgierską (24 września), został internowany, ale w grudniu 1940 powrócił do okupowanego kraju (Lublin). Żołnierz AK, wywieziony na przymusowe roboty do Niemiec (1943). Powrócił na Górny Śląsk (1945) i na plansze występując kolejno w katowickich drużynach Pogoni, Stali i Baildonu. Zdobył tytuł mistrza Polski  w szabli (1946), wicemistrzowski w szabli i szpadzie (1946) oraz 4-krotnie tytuł drużynowego mistrza Polski (1947-1950). Powrócił też do kadry narodowej. Był m.in. uczestnikiem pierwszych powojennych igrzysk.

Od 1952 zajął się pracą szkoleniową w śląskich klubach, Technikum WF w Katowicach (1952-1960), młodzieżowej szkółce CRZZ, gdzie dochował się wielu świetnych zawodników, przyszłych reprezentantów Polski i olimpijczyków (Anna Skupień-Włodarczyk, Genowefa Migas, Wojciech Rydz, Jerzy Matwiejew). Działacz m. in. PZSzerm. i Związku Weteranów Powstań Śląskich. Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP. Żonaty z Cecylią Mokry. Zmarł 23 kwietnia 1990 w Sosnowcu i pochowany został w Katowicach na cmentarzu przy ul. Francuskiej.

*1936 Berlin: szermierka, szpada druż. – w grupie elim. Polacy pokonali Portugalię 9:7 (Zaczyk – 4 zw.) i przegrali ze Szwajcarią 8:8 w trafieniach 35:32 (2 zw.), w grupie ćwierćfin. zwyciężyli Kanadę 8:8 w trafieniach 35:36 (nie walczył) i W. Brytanię 8:3 (3 zw.), w grupie półfin. przegrali z Belgią 2:14 (1 zw.) , z Francją 4:12 (nie walczył) i z Niemcami 2:8 (1 zw.) zajmując 5-8 m. w turnieju (zw. Włochy). Partnerami Z. (wygrał w sumie 11 walk) w zespole byli: A. Franz, R. Kantor, R. Karwicki, J. Staszewicz i K. Szempliński; szabla druż. – w grupie elim. Polacy zwyciężyli Grecję 9:3 (2 zw.), w grupie ćwierćfin. pokonali Szwecję 15:1 (nie walczył) i Turcję 9:2 (3 zw.), w grupie półfin. wygrali z Francją 10:6 (3 zw.) i Austrią 8:8 w trafieniach 56:60 (nie walczył) i w grupie finałowej ulegli Włochom 6:10 (0 zw.), Węgrom 1:10 (1 zw.) i Niemcom 3:9 (nie walczył) zajmując 4 m. w turnieju (zw. Węgry). Partnerami Z., który wygrał 9 pojedynków byli: W. Dobrowolski, A. Papée, W. Segda, A. Sobik i M. Suski.

*1948 Londyn: szermierka, szabla ind. – 4 m. w grupie elim. (6 zaw.) z 3 zw. odp. z konk. (zw. A. Gerevich, Węgry); szabla druż. – w grupie elim. Polacy pokonali Turcję 11:5 (2 zw.), w ćwierćfin. zwyciężyli Austrię 8:8 – w trafieniach 55:59 (bez zw.), w półfinale przegrali z Belgią 7:9 (2 zw.) i Węgrami 3:12 (nie walczył), zajmując 5-8 m. w turnieju (zw. Węgry). Partnerami Z. w drużynie byli: B. Banaś, J. Nawrocki, A. Sobik i J. Wójcik; szpada druż. – w grupie elim. (3 druż.) Polacy pokonali Kubę 8:6 (2 zw.) i przegrali z Argentyną 6:10 (1 zw.), w grupie ćwierćfin. ulegli Włochom 1:14 (nie walczył) i Węgrom 6:10 (2 zw.) odp. z konk. (zw. Francja). Partnerami Z. w drużynie byli: B. Banaś, R. Karwicki, J. Nawrocki i A. Sobik.

Bibl.: Słownik WF, 1991 , z. 2 , s. 86-87 (Antoni Steuer); Klimontowicz, Ruch olimpijski, s. 86 (tu błędny dzień urodzenia); Głuszek , Leksykon 1999 , s. 373; Pawlak, Olimpijczycy , s. 293; Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 27 i dalsze; CAW: Odrz. 588 z 31.01.1938.

Privacy Overview

This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.