Józef Łuszczek




elektryk, narciarz Startu Zakopane, pierwszy i jedyny Polak – mistrz świata, najlepszy biegacz MŚ w Lahti (1978), 36-krotny mistrz kraju na różnych dystansach, chorąży polskiej ekipy podczas ZIO w Lake Placid (1980) i Sarajewie (1984).

Urodzony 20 maja 1955 w Zubsuchach (obecnie Ząb), wykształcenie podstawowe, elektryk, narciarz, biegacz (176 cm, 72 kg) Startu Zakopane (1971-1988), podopieczny Antoniego Marmola, Tadeusza Fronka (początki kariery) i trenera kadry Edwarda Budnego, który był organizatorem i współtwórcą jego sukcesów. Talent, sportowy fenomen o niezwykle wydolnym organizmie. Już jako junior demonstrował nieprzeciętne możliwości i umiejętności (w pięknym stylu wygrał Bieg Sylwestrowy). Wybuch talentu nastąpił podczas mistrzostw świata w Lahti (1978). Polak wygrał tam bieg sprinterski na 15 km, był trzeci na dystansie 30 km i siódmy w maratonie na 50 km. Dzięki jednemu naszemu zawodnikowi Polska zajęła w mistrzostwach 5. miejsce i wyprzedziła Norwegię. Za ten wyczyn Łuszczek z rąk prezydenta Finlandii i wielkiego entuzjasty narciarstwa Urho Kekkonena odebrał  nagrodę specjalną dla „najlepszego zawodnika MŚ 1978”. Była oczywiście z tej okazji wielka radość i feta w kraju. Posypały się gratulacje i zaproszenia. Wybitny narciarz, tytan pracy okazał się jednocześnie sportowcem złaknionym przygód i wyjątkowo podatnym na wpływy, nie zawsze odpowiedzialnych kolegów, przyjaciół i znajomych. „Rozrywkowy tryb życia” powodował coraz częściej wiele komplikacji, kłopotów, obniżał gotowość startową i poziom wyników. Napisano wręcz, że „jedną wesołą zabawą przy alkoholu niszczył efekty wielodniowego intensywnego treningu”.

Kariera sportowa, choć trwała, nie miała już nigdy pełnej motywacji, przerywana była brakiem rytmiczności pracy i jej skuteczności. Wprawdzie na IO w Lake Placid (1980), nie było jeszcze katastrofy, ale spodziewanych wyników najlepszy polski narciarz już nigdy nie powtórzył. 36-krotny mistrz Polski: 15 km (1977-1988), 30 km (1977-1985, 1987-1988), 50 km (1980-1982, 1985, 1988), 4 x 10 km (1975-1980, 1982, 1984) i 2-krotny wicemistrz Polski: 50 km (1976, 1979). Uczestnik MŚ 1982 Oslo: 19 m. (15 km), 15 m. (30 km); 1985 Seefeld: 50 m. (15 km), 44 m. (30 km). Miejsca w Pucharze Świata: 1978-7, 1980-6. 4-krotny medalista Spartakiady Armii Zaprzyjaźnionych: 1977 Szpindlerowy Młyn: 2 m. (15 km), 3 m. (4 x 10 km); 1979 Zakopane: 2 m. (15 km), 2 m. (30 km). 3-krotny zdobywca Pucharu Tatr: w biegu na 15 km (1978) i 30 km (1979, 1981). 6-krotny triumfator Biegu Sylwestrowego w Zakopanem (1977-1979, 1981-1983). Wielokrotny zwycięzca Memoriału B. Czecha i H. Marusarzówny. Najlepszy sportowiec Polski (1978) w plebiscycie czytelników „Przeglądu Sportowego”. Zasłużony Mistrz Sportu odznaczony m. in. złotym i brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

*1980 Lake Placid: biegi narciarskie, 15 km – 6 m. na 63 start. z czasem 42.59,03 (zw. T. Wassberg, Szwecja – 41.57,63); 30 km – 5 m. na 57 start. z czasem 1:29.03,64 (zw. N. Zimiatow, ZSRR – 1:27.02,80); 50 km – 17 m. na 39 start. z czasem 2:36.38,05 ( zw. N. Zimiatow, ZSRR – 2:27.24,60).

*1984 Sarajewo: biegi narciarskie, 15 km – 36 m. na 91 start. z czasem 45.04,8 (zw. G. A. Svan, Szwecja – 41.25,6); 30 km – 41 m. na 72 start. z czasem 1:38.11,7 (zw. N. Zimiatow, ZSRR – 1:28.56,3); 50 km – 27 m. na 54 start. z czasem 2:25.46,9 (zw. T. Wassberg, Szwecja – 2:15.55,8).

Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 263; Pawlak, Olimpijczycy, s. 158;  MES, t. 2, s. 104; Zdebska, Mistrzowie nart, s. 82-85; Porada, Igrzyska, s. 960, 961; Zieleśkiewicz, Encyklopedia, s. 129, 369, 371, 378, 387; Szatkowski, 50 lat WKS Zakopane, s. 294-296.