Emil Ochyra (1936-1980)

2

Medale igrzysk olimpijskich

1
1

ps. „Nerw”, jeden z najlepszych szablistów świata przełomu lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, pięciokrotny medalista mistrzostw świata, srebrny (1960) i brązowy (1964) medalista olimpijski.

Urodzony 12 lipca 1936 w Rozborzu koło Przeworska, woj. lwowskie, absolwent szkoły średniej (wszechstronne zainteresowania, wieloletni student UW), szablista (179 cm, 64 kg) stołecznego Ogniwa i Warszawianki (1952-1969). „Uzupełnił” on słynną drużynę szablistów złożoną z „cudownych dzieci” węgierskiego fechtmistrza J. Keveya, które miały  już za sobą start olimpijski w Helsinkach (1952) i medal zdobyty w Melbourne (1956). Naukę szermierki rozpoczął w Ogniwie (1952) pod kierunkiem Aleksandra Wójcickiego i wraz ze swoim trenerem przeszedł do Warszawianki, której obaj stali się gwiazdami i przykładem idealnej współpracy zawodnika z trenerem (włożył wiele wysiłku we właściwe „ułożenie” swojego wychowanka).

Jako 20-latek zdobył mistrzostwo Polski juniorów i 4. msc na mistrzostwach świata w Luksemburgu (1956). Szalenie zaangażowany we wszystko co robił (na planszy przede wszystkim) potrafił do końca przeprowadzić najtrudniejszą akcję z tzw. zimną krwią. Umiał rzucić wszystko na jedną szalę i zwyciężyć. Lubił być podziwiany i miał zawsze swoje zdanie, nawet wtedy, kiedy walczył w jednej drużynie z Jerzym Pawłowskim, który oponentów pod żadną postacią nie cierpiał. Toteż często dochodziło do konfliktów, ale narodowa drużyna szablistów, mimo wszystko miała się dobrze i na początku lat sześćdziesiątych, była często poza zasięgiem wielkich rywali. Wiele sukcesów odniósł na krajowym podwórku.

W turniejach indywidualnych o mistrzostwo Polski zdobył: 3 medale złote (1959, 1960, 1964), 1 srebrny (1968) i 1 brązowy (1963), natomiast w drużynowych mistrzostwach był 2-krotnie pierwszy (1967, 1971), 5-krotnie drugi (1956, 1961, 1962, 1966, 1972) i 2-krotnie trzeci (1958, 1960). Imponujący dorobek zanotował jako członek drużyny zdobywając 4 tytuły mistrza świata: w Budapeszcie (1959), Turynie (1961), Buenos Aires (1962) i Gdańsku (1963). Rok 1961 był szczególnie udany dla szablisty Warszawianki, gdyż obok mistrzowskiego tytułu w drużynie wywalczył również w Turynie srebrny medal w turnieju indywidualnym (wcześniej w tym mieście w 1959 zdobył również srebrny medal podczas Akademickich Mistrzostw Świata). W 1965 we Wrocławiu wygrał poza tym turniej o Puchar Świata im. Otto Fińskiego. Mistrz Sportu odznaczony m.in. dwukrotnie złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe. Zmarł w Warszawie 26 maja 1980.

*1960 Rzym: szermierka, szabla druż. – w grupie elim. (3 druż.) Polacy zwyciężyli Austrię 9:3 (Ochyra 0 zw.) i Japonię 14:2 (3 zw.), w ćwierćfin. pokonali ORO/RFN 9:2 (3 zw.), w półfin. wygrali z USA 9:3 (3 zw.), w finale ulegli Węgrom 7:9 (1 zw.) zdobywając srebrny medal. Partnerami w drużynie byli: M. Kuszewski, J. Pawłowski, W. Zabłocki i R. Zub.

*1964 Tokio: szermierka, szabla ind. – w pierwszej grupie elim. (6 zaw.) zajął 2. msc z 4 zw., w drugiej grupie elim. (8 zaw.) wywalczył 1. msc z 7 zw., w pierwszej walce pucharowej pokonał Włocha C. Salvadori 10:6, w ćwierćfin. przegrał z U. Mawlichanowem (ZSRR) 9:10, w pojedynku o msc 5-8 pokonał W. Köstnera (ORO/RFN) 10:5 i Francuza M. Parenta 10:5, zajmując 5. msc w turnieju (zw. Węgier T. Pezsa); szabla druż. – w grupie elim. (3 druż.) Polacy pokonali Iran 16:0 (nie walczył), w ćwierćfin. zwyciężyli ORO/RFN 9:6 (4 zw.), w półfin. przegrali z ZSRR 7:9 (1 zw.), a w pojedynku o msc wygrali z Francją 8:8 – w trafieniach 59:60 (4 zw.) zdobywając brązowy medal (zw. ZSRR). Partnerami w drużynie byli: J. Pawłowski, A. Piątkowski, W. Zabłocki i R. Zub.

*1968 Meksyk: szermierka, szabla ind. – w pierwszej elim. (6 zaw.) zajął 2. msc z 4 zw., w drugiej grupie elim. (6 zaw.) uplasował się na 5. msc z 2 zw. i odpadł z turnieju; szabla druż. – w grupie elim. (3 druż.) Polacy pokonali Kubę 13:3 (3 zw.), w ćwierćfin. przegrali z Francją 2:9 (0 zw.), w meczu dodatkowym pokonali W. Brytanią 9:2 (nie walczył), a w meczu o msc 5-6 wygrali z USA 9:5 (nie walczył), zajmując w turnieju 5. msc (zw. ZSRR). Partnerami w drużynie byli: Z. Kawecki, J. Nowara, J. Pawłowski i F. Sobczak.

Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999,s. 285-286; Pawlak, Olimpijczycy, s.186; MES, t. 2, s. 211; Borzęcki, Białą bronią, s. 7, 12, 97 i dalsze; Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 94, 242 i dalsze; Duński, Od Paryża, s. 603-604.