Antoni Cejzik (1900-1939)




najlepszy wieloboista okresu międzywojennego, olimpijczyk z Paryża (1924) i Amsterdamu (1928), trener związkowy PZLA oraz Skry i Polonii, ofiara września 1939.

Urodzony 15 maja 1900 w Jelcu koło Lipiecka (Rosja), syn Andrzeja z zawodu chemika, uczęszczał tam do miejscowego gimnazjum (1916-1917). Jako 13-letni chłopiec wstąpił do Towarzystwa Miłośników Sportu  Narciarskiego ujawniając wybitne uzdolnienia w wielobojach lekkoatletycznych, które już w 1918 dały o sobie znać w postaci złotego medalu w 10-boju i srebrnego w 5-boju na mistrzostwach Moskwy. Mający wspaniałe warunki fizyczne (188 cm, 84 kg), Polak kilka lat później (1922) podczas takich samych zawodów  ustanowił w 10-boju rekord ZSRR (w sumie zdobył 8 tytułów mistrzowskich). W tym też czasie (1919-1922) rozpoczął pracę, która stała się podstawą jego przyszłych osiągnięć trenerskich – został wykładowcą i  instruktorem w Głównej Wojennej Szkole Szkolenia Pracujących i Akademii Sportowo-Wojskowej.

W styczniu 1924 wraz z rodziną przeniósł się do Polski i przez cały czas swojej kariery sportowej (1924 -1930) startując w barwach warszawskiej Polonii był najwszechstronniejszym naszym lekkoatletą, także 2-krotnym olimpijczykiem w 10-boju. Poza startami olimpijskimi nasz najlepszy wieloboista był jeszcze: 8-krotnym reprezentantem Polski w meczach międzypaństwowych (22 starty w latach 1926-1930), 23 razy poprawiał rekordy krajowe (w tym 6 razy w 5 i 10-boju) i zdobył 26 tytułów mistrza Polski, w tym w 5-boju (1925-1929) i 10-boju (1926-1929). Jego rekordy życiowe: 200 m – 23.2 (4 października 1925 Łódź), 400 m – 51.4 (14 września 1929 Warszawa), 110 m pł – 16.8 (15 września 1929 Warszawa), 400 m pł – 61.8 (6 września 1924 Warszawa), wzwyż – 1.75 (15 września 1928 Praga), tyczka – 3.20 (15 września 1929 Warszawa), trójskok – 13.58 (12 czerwca 1927 Tallinn), kula- 13.08 (23 września 1928 Lwów), dysk – 43.78 (14 września 1930 Brno), młot – 34.20 (22 maja 1927 Warszawa), oszczep – 52.24 (23 września 1928 Lwów), 5-bój – 3613,17 (23 września 1928 Lwów), 10-bój – 7233,53 (15 września 1929 Warszawa).

W 1930 zakończył bogatą karierę zawodniczą, ożenił się z mistrzynią i rekordzistką Polski w rzucie dyskiem, olimpijką Genowefą Kobielską i poświęcił się całkowicie pracy trenerskiej.

W latach 1931-1936 był trenerem związkowym PZLA (przygotowywał naszych zawodników m. in. do IO w Los Angeles i Berlinie), potem rok przebywał na Śląsku, a po powrocie do stolicy objął stanowisko trenera, najpierw w Skrze, a od 1 stycznia 1939 w Polonii. W sierpniu tegoż roku został zmobilizowany i wziął udział w kampanii wrześniowej walcząc w składzie 13 pp. 8 DP Armii „Modlin”. Zginął 12 września 1939 w krwawej walce w rejonie Zaborowa i Borzęcina, gdzie został pochowany w zbiorowej żołnierskiej mogile (potem wielokrotnie ekshumowany).

*1924 Paryż: lekkoatletyka, 10-bój – 11 m. na 36 start. z wynikiem 6319,455 pkt. (zw. Amerykanin H. Osborn – 7710,775 pkt.). Poszczególne wyniki Cejzika: 100 m – 11,8, w dal – 5.88, kula – 11.87, wzwyż – 1.70, 400 m – 55.4, 110 m pł. – 17.8, dysk – 37.33, tyczka – 2.90, oszczep – 46.23, 1500 m – 5.11,6.

*1928 Amsterdam: lekkoatletyka, 10-bój – 18 m. na 34 start. z wynikiem 6356,280 pkt. ( zw. Fin P. Yrjolae – 8053,290 pkt.). Poszczególne wyniki Cejzika: 100 m – 12.2, w dal – 5.92, kula – 12.11, wzwyż – 1.70, 400 m – 53.0, 110 m pł – 18.4, dysk – 39.43, tyczka – 2.90, oszczep – 43.96, 1500 m – 5.11,4.

Bibl.: Tuszyński, Księga, s. 34-36; Słownik WF, 1985, z. 3 , s. 115-116 (Henryk Kurzyński); Księga pochowanych, t. 1, s. 122; Głuszek, Leksykon 1999, s. 167 (tu błędnie wyniki 10-boju na IO 1924 i 1928); Od Adamczaka do Zasłony; Pawlak, Olimpijczycy, s. 44; Nieznane karty życia A. Cejzika, Lekka Atletyka, 1961, nr 9; Sieniarski, 70 lat, s. 64-65 , 85, 91-92; Cejzik w kraju, Lekka Atletyka, 1962, nr 1; Chwała olimpijczykom, s. 21-24; Encyklopedia (Statystyczna) LA, s. 130; Rynkowski, Osiągnięcia, Wyniki, s. 21 i dalsze; Łojewski, Mecze, s. 38, 311.