JANKOWSKI EDMUND BERNARD (1903-1939)
dyrektor fabryki rowerów w Bydgoszczy, wioślarz BTW, brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Amsterdamie (1928), zginął rozstrzelany przez Niemców w Fordonie (1939).
Urodzony 28 sierpnia 1903 we Wrockach (pow. Brodnica), syn Józefa i Marii z Krzyżyńskich, po szkole powszechnej w Toruniu kontynuował naukę w bydgoskiej średniej Szkole Technicznej. Po jej ukończeniu pracował kolejno: w Urzędzie Pocztowym w Bydgoszczy (sekretarz techniczny, kierownik działu), biurze technicznym Polskich Zakładów Siemens (projektant, akwizytor i montażysta instalacji elektrycznych) i od maja 1932 aż do końca sierpnia 1939 był dyrektorem fabryki i hurtowni rowerów w Bydgoszczy (u teścia Anastazego Wasilewskiego, który był jej właścicielem). Odbył szkolenie wojskowe (1924-1925) kończąc 6-miesięczny kurs w Szkole Podchorążych Rezerwy Wojsk Łączności w Zegrzu) w 1931 roku mianowany ppor. a w 1936 – por. rez. piech.). Jego pasją życiową było wioślarstwo, które przez cały czas kariery sportowej uprawiał w Bydgoskim Towarzystwie Wioślarskim (1925-1929) zdobywając m.in. dwukrotnie tytuł mistrza Polski w czwórce bez sternika (1927, 1929) i tytuł wicemistrzowski: w ósemce (1926 , 1928) i czwórce ze sternikiem (1928).
Był też członkiem załogi, która zdobyła pierwszy medal olimpijski w historii polskiego wioślarstwa. Zdobył w swojej karierze jeszcze jeden brązowy medal, na mistrzostwach Europy w Bydgoszczy (1929) w konkurencji czwórek bez sternika (wspólnie z F. Bronikowskim, L. Birkholcem i J. Braunem). Poza wioślarstwem jeździł także na łyżwach będąc jednocześnie kierownikiem sekcji sportów zimowych BTW i członkiem zarządu tego towarzystwa. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 w stopniu por. rez. piech. (łączność), wziął udział w bitwach: nad Bzurą, w Puszczy Kampinoskiej i obronie Warszawy. Nie chciał w oficerskim mundurze pójść do oflagu. Powrócił do Bydgoszczy. Tu poszukiwany za działalność w Polskim Związku Ziem Zachodnich przygotowywał się do ucieczki i konspiracji. Gestapo uprzedziło jego zamiary. Został aresztowany i 1 listopada 1939 rozstrzelany w „Dolinie Śmierci” pod Fordonem. Rozpoznany po ekshumacji, spoczywa na Cmentarzu Bohaterów na Wzgórzu Wolności w Bydgoszczy.
*1928 Amsterdam: zawodnik czwórki ze sternikiem – w elim. Polacy wygrali kolejno z Japonią, Francją i Belgią. W półfinale, najpierw płynąc sami uzyskali czas 7.20,4, a następnie przegrali ze Szwajcarią w czasie 7.12,8 (Szwajcaria 7.01,4) zajmując 3. msc zdobyli brązowy medal (zw. Włochy – 6.43,4 ). Partnerami w osadzie byli: L. Birkholc, F. Bronikowski, B. Drewek (sternik) i B. Ormanowski.
Bibl.: MES, t. 1, s. 230 (tu błędne daty urodzenia i okoliczności śmierci); Słownik WF, 1994, z. 1, s. 89-90 (Ryszard Wryk); Duński, Od Paryża, s. 268-269 (tu błędnie absolwent PG, inżynier elektryk ); Głuszek, Leksykon 1999, s. 212 (tu błędna data i miejsce urodzenia ); Lis, Polscy medaliści (tu błędne miejsce urodzenia); Pawlak, Olimpijczycy, s. 99; Tuszyński, Księga, s. 104-105; Kobendza, 80 lat PZTW, s. 78; CAW:AP 164, 227 , 412.