KALBARCZYK JANUSZ ANTONI (1910-1999)
|
inżynier architekt, olimpijczyk z Ga-Pa (1936), projektant wielu obiektów sportowych, jeden z najlepszych polskich łyżwiarzy, działacz sportowy.
Urodzony 13 czerwca 1910 w Warszawie, syn Karola i Michaliny z Goździków. Ukończył miejscowe 8-klasowe gimnazjum typu humanistycznego im. A. Mickiewicza (1929), Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej (1937) i dywizyjny kurs podchorążych rezerwy przy 32 pp. (1933-1934). W czasach studenckich uprawiał kilka dyscyplin sportu (kolarstwo, lekkoatletyka, motocykle i samochody, jazda konna, sporty wodne) ale wyniki na światowym poziomie uzyskał w łyżwiarstwie szybkim. W czasie swojej bardzo długiej kariery sportowej (1929-1953) startując w barwach: AZS Warszawa (1929-1935), Warszawianki i Polonii Warszawa (1936-1939), BOS Warszawa i stołecznej Legii (1945-1953) był aż 62 razy mistrzem Polski w tym m. in. w wieloboju (1929, 1931, 1933, 1934, 1938, 1939, 1946-1951) i 39-krotnym rekordzistą Polski na wszystkich dystansach: 500 m – 9 x (od 49.60 w1934 do 45.70 w 1938), 1000 m – 3 x (od 1.42,20 w 1932 do 1:34.50 w1936), 1500 m – 6 x (od 2.38,70 w 1932 do 2.24,00 w 1937), 3000 m – 8 x (od 5.43,60 w 1932 do 5.00,00 w 1938), 5000 m – 5 x (od 9.26,60 w 1932 do 8.37,30 w 1937), 10000 m – 4 x (od 19.32,00 w 1932 do 17.54,90 w 1936), wielobój duży – 3 x (od 218,640 w 1932 do 204,740 w 1936), wielobój mały – 1 x (196,190 w 1937), mimo iż nie miał budowy łyżwiarskiego wieloboisty (tylko 167 cm wzrostu, 76 kg wagi, ale niezwykle silne nogi). Uczestnik mistrzostw świata (1935 Oslo: 9 m. (10000), 1936 Davos: 4 m. (10000 m), 1938 Davos, 1939 Helsinki: 6 m. (10000), 8 m. (wielobój) i ME 1932 Davos (10000 m i wielobój – 9 m.), 1937 Davos (3000 m – 9 m. , 5000 m – 8 m., wielobój – 9 m.)., 1938 Oslo (1500 m i 3000 m – 8 m.), 1939 Ryga (1500 m – 9 m.), 1947 Sztokholm). Człowiek o niebywałej pasji, energii i inicjatywie wykorzystał wszystkie te atuty także w dążeniu do doskonałości w sporcie (jako pierwszy w Polsce wprowadził do treningu całoroczne przygotowania kondycyjne oraz rozgrzewkę przed startem). W drugiej połowie lat trzydziestych zbliżył się wynikami do najlepszych łyżwiarzy świata, głównie na wytrzymałościowym dystansie 10.000 m (4-6 miejsce na mistrzostwach świata). Podczas IO w Ga-Pa miał pecha. Na przeszkodzie do zdobycia medalu stanęła aura. W biegu na 10.000 m, kiedy rankiem startowali jego wielcy rywale, tor był twardy i temperatura wynosiła – 8° C. Polak startował o godzinie 14, kiedy temperatura wzrosła do + 12°C , a tor zalany był wodą.
Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 w obronie Warszawy. Po wojnie organizator placówki Biura Odbudowy Stolicy i Klubu Sportowego BOS (miała także bardzo silną sekcję kolarską). Organizator pierwszych imprez sportowych w zburzonej Warszawie. Projektant kościołów, szkół i budynków mieszkalnych, specjalizował się w budownictwie sportowym. Opracował m.in. projekt toru kolarskiego w Warszawie przy ul. Podskarbińskiej (Nowe Dynasy) i pierwszego sztucznego toru łyżwiarskiego Stegny, zmodernizował płytę toru kolarskiego w Kaliszu, zaprojektował hale sportowe z elementów składanych (Piotrków Trybunalski, Tomaszów Mazowiecki, Radomsko, Łódź). Wieloletni działacz WOZŁSz. i PZŁSz. Autor wydawnictwa „Łyżwiarzem może zostać każdy” (1947). Był żonaty ze znaną lekkoatletką i łyżwiarką szybką Jadwigą Nowacką i miał czworo dzieci (córka Bożena Kalbarczyk też startowała na torze oraz Elżbieta, Dorota i Andrzej). Zmarł w Piastowie koło Warszawy 2 marca 1999.
Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 219; Pawlak, Olimpijczycy, s. 108; Kronika sportu, s. 946; Wryk, Akademicki, s. 288 i dalsze; Tajner, Legendy sportu, s. 125-127; Pół wieku AZS, s. 89-90; Łyżwiarski jubileusz, s. 32-37, 274, 275; CAW: AP 7763; APW , nr alb. 12135 (dyplom nr 4859, 14 czerwca 1937); USC Piastów, AZ 23/1999.
*1936 Garmisch – Partenkirchen: 5000 m – 12 m. na 38 start. z czasem 8.47,7 (zw. Norweg I. Ballangrud – 8.19,6); 10000 m – 9 m. z czasem 17.54,0 (zw. Norweg I. Ballangrud – 17.24,3).
| « powrót do listy |