Leon Jensz (1915-1992)




ps. „Leosz”, żeglarz Yacht Klubu Polski, uczestnik IO Berlin (1936) w olimpijskiej klasie jednoosobowej, konspirator żeglarski na Wiśle, uczestnik Powstania Warszawskiego (1944).

Urodzony 15 czerwca 1915 w Chabarowsku (Daleki Wschód), syn Aleksandra (budowniczy kolei z  Białegostoku) i rodowitej kozaczki Marii Piskun (z Chabarowska). Stosunkowo późno otrzymał świadectwo dojrzałości w Warszawie (gimnazjum mokotowskie) i ukończył podchorążówkę kawalerii w Grudziądzu (1938-1939). Z żeglarstwem zetknął się w stolicy na Wiśle w wieku 18 lat. W czasie wakacji nad Niemnem sam zbudował swoją pierwszą łódź a trzy lata później (7-18 lipca 1936) w Pucku podczas obozu przedolimpijskiego pokonał na jednoosobowej łódce 17 rywali i zakwalifikował się do występu w Kilonii (rezerwowym zawodnikiem został drugi w tych regatach – Jerzy Dzięcioł). Po powrocie z kampanii wrześniowej zabezpieczał przed okupantem pozostałości klubowego i związkowego dobytku żeglarskiego. Był jednym z pierwszych konspiratorów żeglarskich na Wiśle (wraz z  m. in. Kazimierzem Dembowskim, Henrykiem Fronczakiem, Andrzejem Jaroszem, Januszem i Stanisławem Zalewskimi).

Wygrał też konspiracyjne regaty YKP na Wiśle (1943). Uczestnik Powstania Warszawskiego (1944). Po jego zakończeniu przepłynął w nocy Wisłę i zamieszkał na Saskiej Kępie, której pozostał wierny aż do śmierci. Po wojnie stanął do odbudowy sportów wodnych jako zawodnik i działacz ZZP Wodniaków, polskiej YMCA, WTW i instruktor PZŻ. Niesłusznie posądzony o szpiegostwo został aresztowany przez UB w 1948 (reperkusje ucieczki Mikołajczyka, ścisłe kontakty z rodziną Korbońskich) i poddany śledztwu na Rakowieckiej. Zwolniony z aresztu (28 grudnia 1949), powrócił właściwie do normalnej egzystencji dopiero po 1953 roku, kiedy to otworzył w Warszawie warsztat szkutniczy, gdzie produkował tzw. „kare konie regatowe” czyli najwyższej klasy łódki klasy Finn. Rozpoczął też (1954) serię startów, które zaprowadziły go do czołówki polskich finnistów. Był w niej nieprzerwanie do 1965 (jako pięćdziesięciolatek zagrażał jeszcze najlepszym w każdych poważniejszych regatach). W latach 1978-1981 (w oparciu o plany konstrukcyjne Henryka Jastrzewskiego) wybudował jeden z  trzech prototypów MAK 707 i rozpoczął życie emeryta. Pracował m. in. w Wytwórni Filmowej „Czołówka” (1965-1968), gdzie jako kierownik grupy zdjęciowej zrealizował wiele filmów popularno – naukowych. W tam tym też okresie zaczął się zajmować numizmatyką, z której utrzymywał się do końca życia. Był kawalerem.

Zmarł w swoim mieszkaniu na Saskiej Kępie 16 maja 1992 r. Pochowany został w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim.

*1936 Berlin: żeglarstwo,  jolki – 18 m. na 25 start. zawodników z wynikiem 71 pkt. (zw. Holender D. Kagchelland – 163 pkt.). Lokaty i punkty w poszczególnych wyścigach: 18-8, 3-23 (duży sukces w drugim wyścigu, kiedy przy słabym wietrze Polak płynął w ślad za znającym miejscowe warunki Niemcem Krogmannem, który ostatecznie został srebrnym medalistą klasy jednoosobowej), 18-8, 13-13, 19-7, 20-6, 20-6. W dwóch ostatnich wyścigach startował zawodnik rezerwowy J. Dzięcioł. Jensz wystąpił na jolce „Magdeburg”.

Bibl.: Głowacki, Dzieje żeglarstwa, s. 282 i dalsze; Głuszek, Leksykon 1999, s. 215 (tu błędnie miejsce urodzenia Harbin i brak daty śmierci); Pawlak, Olimpijczycy, s. 103 (tu błędnie urodzony w Harbinie i brak daty i miejsca śmierci); (WG), Leon Jensz (1905 – 1992), Żagle”, 1992, nr 9; Mag, A przecież byliśmy na Olimpiadzie, „Żagle”, 1960, nr 4-5; Archiwum rodzinne Jenszów, Warszawa 28.12.2001.