Istnieje pewien uniwersalny pakiet wartości, ważnych nie tylko na sportowych arenach, ale i w życiu codziennym. Czym jest fair play i w jaki sposób Polski Komitet Olimpijski kontynuował w 2022 roku krzewienie tej idei wśród sportowców i młodzieży?
Fair play to uniwersalny pakiet wartości, ważnych nie tylko na sportowych arenach, ale i w życiu codziennym. Przykłady zachowań fair play w sporcie możemy spotkać bardzo często, od zawsze jest bowiem jednym z nadrzędnych ideałów olimpijskich, bardzo często decydującym o pięknie sportu. Świadczą o tym także działania dokonywane w ruchu olimpijskim. Międzynarodowy Komitet Olimpijski regularnie nagradza tego typu postawy podczas igrzysk.
Podczas Igrzysk XXXII Olimpiady Tokio 2020 siedem najlepszych skatebordzistek igrzysk, w tym medalistki olimpijskie, otrzymało nagrodę fair play, za wsparcie okazane Misugu Okamoto. Japonka prowadziła przed decydującą rundą, lecz zaliczyła w niej upadek. I choć ostatecznie nie stanęła na podium, rywalki fetowały ją niczym mistrzynię.
Rok później podczas XXIV Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Pekinie uwagę świata przykuła fizjoterapeutka reprezentacji Słowenii, która po znalezieniu części oprzyrządowania karabinu Marte Olsbu Roeiseland, zgubionego podczas rozgrzewki, postanowiła od razu oddać go zawodniczce z konkurencyjnej sztafety. Doprowadziła do tego, że zawodniczka odzyskała bezcenny przedmiot przed kluczowym strzelaniem, a dzięki temu norweska sztafeta mieszana zdobyła srebrny medal olimpijski.
WYDARZENIA 2022 ROKU
– Fair play nadaje sportowi charakter piękna. Fair play to wspólny język, cement sportu, który jest w stanie zjednoczyć cały sportowy świat. Jest wielu mistrzów, ale mistrz mistrzów to ten, który trenuje, rywalizuje i żyje w duchu fair play – mawiał Jeno Kamuti, prezes Międzynarodowego Komitetu Fair Play. Komitetu, który w ubiegłym roku wyróżnił między innymi Ryszarda Stadniuka. Wiceprezes PKOl otrzymał nagrodę im. Jeana Borotra za karierę sportową oraz życie w duchu fair play.
Polski Komitet Olimpijski również włącza się w promowanie szlachetnych postaw w sporcie. Te działania co rok aktywują się 7 września – w Światowy Dzień Fair Play. To szczególna data do promowania idei czystej i uczciwej rywalizacji na całym świecie.
W 2022 roku właśnie w dniach 7-14 września odbyła się druga edycja #BieguFairPlayPKOl zorganizowanego przez Klub Fair Play PKOl, którym przewodzi Hanna Wawrowska. Spotkała się ona z ogromnym zainteresowaniem. Udział zgłosiło 800 szkół z całej Polski, a do akcji przystąpiło łącznie prawie trzysta pięćdziesiąt tysięcy uczniów: – Cała nasza szkolna i przedszkolna społeczność przy pięknej pogodzie dawała z siebie wszystko, pokonywała słabości z uśmiechem na ustach. Ważny był udział i dotarcie do mety – to sentencja, którą wypowiedzieli wspólnie uczennice i uczniowie Szkoły Podstawowej im. Janusza Korczaka w Żarnowcu.
Sport, niezależnie czy uprawiany przez dzieci, młodzież czy dorosłych, profesjonalistów czy amatorów, niesie za sobą ponadczasowe wartości. Kształtuje charakter, uczy odwagi, podejmowania kontrolowanego ryzyka, panowania nad własnym ciałem, daje możliwość przeżycia przygody, poznania różnych emocji. Fair play, którego możemy doświadczyć w sporcie, na boisku, czy poza nim przybiera formy równości, przyjaźni, tolerancji, wzajemnej troski, szacunku do drugiej osoby.
Z inicjatywy Klubu Fair Play PKOl we wrześniu 2022 roku Polski Komitet Olimpijski zorganizował także ceremonię, podczas której wręczono 54. Nagrodę Fair Play PKOl za 2021 rok. Honorową Statuetkę, przyznawaną wybitnie zasłużonym dla ruchu olimpijskiego i promocji zasad fair play, otrzymała Polska Agencja Antydopingowa. Uhonorowani za karierę sportową i godne życie po jej zakończeniu zostali ponadto: Otylia Jędrzejczak, Monika Pyrek i Tomasz Majewski, a szczególne wyróżnienie od Europejskiego Komitetu Fair Play otrzymał Prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego Andrzej Kraśnicki. W kategorii ,,Czyn czystej gry” dyplom Fair Play PKOl 2021 otrzymała Hanna Chojnicka – 12 letnia żeglarka.
– Jestem podekscytowana możliwością aktywnego promowania sportu po zakończeniu kariery. Otrzymanie nagrody Fair Play za całokształt osiągnięć i inicjatyw podejmowanych po zakończeniu kariery sportowej to wielki przywilej i zaszczyt oraz motywacja do dalszego działania. Jestem dumna z projektów, które realizuje moja fundacja. Od 2018 roku wspólnie ze sponsorami promuję uniwersalne wartości sportu i pokazuję młodemu pokoleniu, że ruch przynosi radość i jest świetnym nośnikiem rozwoju – komentowała wówczas Monika Pyrek.
Poza wszelkimi honorami najważniejsze jest jednak kształcenie młodzieży. I na tym również skupiał się Polski Komitet Olimpijski. W 2022 roku prowadzone były warsztaty artystyczne dla uczennic i uczniów Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. W. Gersona oraz Niepublicznej Szkoły Podstawowej nr 1 w Pszczynie, których tematem przewodnim było właśnie fair play. Zakończyły się one stworzeniem prac malarskich i plakatów oraz wystawą w Centrum Olimpijskim.
– Tworząc plakat zastanawiałam się nad tym, jak przekazać odbiorcy moją wizję hasła fair play. Chciałam przedstawić zwycięstwo jako wartość równą w opozycji do bezinteresownej pomocy. Te wartości się nie wykluczają siebie nawzajem, ponieważ nie mogłyby istnieć bez siebie nawzajem. Bez empatii czy zwycięstw nie byłoby sportu, który znamy dzisiaj. Moją intencją było przedstawienie pojęcia fair play w formie ikony sportowej, chcąc podkreślić jej ważność i równość w świecie sportu. [Pola Damięcka]
–Fair play jest dla mnie uczciwą rozgrywką, podczas której celem graczy nie jest zwycięstwo, lecz przestrzeganie zasad. W moim plakacie chciałam to skojarzenie przedstawić w paradoksalny sposób, ukazując postępowanie niezgodne z zasadami fair play, aby odbiorca mógł się zastanowić, nad ich faktycznym znaczeniem. [Weronika Wolska-Rzewuska]
–Fair play jest dla mnie podstawową wartością, którą powinien kierować się nie tylko każdy sportowiec, ale i każdy człowiek. Nie jest to coś, co odnosi się jedynie do igrzysk, meczy czy zawodów, ale coś, co każdy z nas powinien stosować na co dzień. Jest to oznaka pewnego rodzaju honorowości i odwagi, której świadectwo inspiruje oraz podnosi na duchu. W mojej pracy, chciałam oderwać się właśnie od tej typowo sportowej symboliki, aby móc pokazać, że fair play odnosi się do nas wszystkich. Przedstawiona na niej osoba, będąc świadoma niekorzystnej pozycji tej drugiej, stara się uwzględnić ją na obrazku, mimo że nie jest to jej obowiązkiem. [Ewa Dzikowska]
–W swojej pracy chciałem przedstawić ideę fair play, jako pewne hasło, którym powinniśmy się kierować nie tylko w sporcie, ale w całym naszym życiu. W każdej dziedzinie, powinniśmy pamiętać o sprawiedliwości, powinniśmy być fair wobec innych i jak na plakacie samemu te równe szanse tworzyć, nawet w sytuacji, gdy nasza przewaga jest wyraźnie widoczna, ale niekoniecznie z góry zamierzona. Nie chodzi oczywiście o to, by niszczyć wszystko wokół siebie, aby zapewnić absolutnie równe szanse wszystkim zawsze, ale o postawę gotowości do rezygnacji z pewnych zachowań i decyzji, bo nie najważniejsza jest przecież wygrana, ale dobra zabawa i zachowanie fair. [Piotr Wilk]
–Fair play to dla mnie rywalizacja, w której nie rzucamy innym skórek od bananów pod nogi, z nadzieją, na ich potknięcie. Nie przechodzimy także obojętnie koło takiej skórki, udając, że nic nie zauważyliśmy. Od takich sytuacji jest taśma FAIR PLAY, która w porę zadba o uczciwą grę! [Anita Dziewięcka]
–Zasada Fair Play obowiązuje każdego człowieka, bez względu na jego pochodzenie czy wiarę. Na plakacie widać napis „FAIR PLAY” w różnych językach, jest to symbol zjednoczenia krajów w uczciwości. Wspólna gra nie polega na wygraniu, lecz na graniu. Zwycięzcą jest ten, kto postępuje zgodnie ze swoim sercem. [Agata Grinholc]
W tym roku czeka nas kolejna, trzecia już edycja #BieguFairPlayPKOl. Przyznana zostanie także 55. Nagroda Fair Play PKOl, której zapowiedź zostanie opublikowana już wkrótce. Polski Komitet Olimpijski oraz Klub Fair Play PKOl liczą na włączenie się do aktywnej promocji oraz uczestnictwa w inicjatywach sportowych, edukacyjnych i plastycznych. O fair play warto dbać nie tylko na arenach sportowych, ale także w życiu codziennym: – Należałoby sobie życzyć, aby uczucia, które opanowują ludzkość w czasie igrzysk, nie mijały z chwilą zakończenia zawodów, lecz idea czynnej walki fair play, zapanowała także w innych dziedzinach życia i twórczości. Brzmi to może zbyt patetycznie? Ale tak myślę i czuję – mówiła Jadwiga Wajs (brązowa i srebrna medalistka olimpijska w rzucie dyskiem, Los Angeles 1932 i Berlin 1936 rok).
Fair play sprawia, że nasze życie staje się lepsze. Chodzi o wartości aktualne od zawsze i na zawsze – jest czymś, co powinno być nie nakazem, a naturalnym zachowaniem szlachetnego człowieka.
Jeśli chcesz podzielić się swoją historią o fair play, napisz do nas na adres [email protected]