Wiesław Gawłowski (1950-2000)

1

Medale igrzysk olimpijskich

1

ps. „Mały”, nauczyciel wf, trener, przedsiębiorca, siatkarz rodem z Tomaszowa Mazowieckiego, który w sporcie zdobył wszystko co można zdobyć. Mistrz świata z Meksyku (1974) i mistrz olimpijski z Montrealu (1976), w reprezentacji narodowej rozegrał 366 spotkań, zginął w wypadku samochodowym (2000).

Urodzony 19 maja 1950 w Tomaszowie Mazowieckim (woj. łódzkie), syn Józefa i Marii Hajda, absolwent miejscowego I Liceum Ogólnokształcącego (1968) i warszawskiej AWF (1974), gdzie otrzymał tytuł magistra wf. Od najmłodszych lat (szkoła podstawowa) grał w siatkówkę, która była modna w tym mieście dzięki Edmundowi Wojewódzkiemu. Gdy miał 16 lat trafił do reprezentacji Polski, gdzie przezwano go „Małym” (mierzył „tylko” 180 cm, 80 kg). Z Lechii Tomaszów (grał tam jako zawodnik atakujący) trafił do stołecznego AZS (1969-1973), gdzie spotkał nie tylko wspaniałych kolegów: starszych (Szlagor, Szuppe) i młodszych (Bosek), ale przede wszystkim jednego z twórców naszej siatkówki w latach pięćdziesiątych – trenera Zygmunta Krausa (pod jego kierunkiem napisał zresztą w AWF pracę magisterską pt. Analiza gry reprezentacji Polski w piłce siatkowej mężczyzn na mistrzostwach świata w Sofii 1970).

Po studiach zasilił szeregi Płomienia Milowice (1973-1980), gdzie zdobył najwięcej zaszczytów zarówno krajowych jak i międzynarodowych (klubowych). 2-krotny mistrz Polski (1977, 1979) oraz 3-krotny wicemistrz: 1970 (AZS Warszawa), 1975, 1976 (Płomień) i 3-krotny brązowy medalista MP: 1969, 1972 (AZS Warszawa), 1974 (Płomień). Z tym klubem (grał w nim wówczas m.in. R. Bosek) wywalczył też Puchar Europy Mistrzów Krajowych (1977/78) oraz zajął 3. msc w sezonie 1978/79. Znacznie dłuższa jest lista międzynarodowych sukcesów „Małego” w drużynie reprezentacyjnej w której rozegrał 366 spotkań (1969-1980), co jest absolutnym rekordem wśród biało-czerwonych! Mistrz świata z Meksyku (1974) oraz finalista MŚ z: 1970 Sofia (5.) i 1978 Rzym (8.). 3-krotny srebrny medalista ME z Belgradu (1975), Helsinek (1977) i Paryża (1979), również finalista z Mediolanu (1971) – 6. Także 3-krotny uczestnik Pucharu Świata: 1969 Lipsk (8.), 1973 Praga (2.) i 1977 Tokio (4.). Najlepszy siatkarz Polski w klasyfikacji „PS” (1979). „Mały” lub „Gaweł” – jak go nazywano, przeszedł w swojej karierze siatkarza dość zasadniczą metamorfozę wynikającą głównie (także warunków fizycznych) z potrzeb reprezentacji: z zawodnika atakującego (klub) stał się rozgrywającym i w tej roli zaliczany był do czołówki światowej. Panowało powszechne przekonanie, że gdyby Gawłowski miał nie 180 a 190 cm, byłby na pewno najlepszym siatkarzem świata. Jego wszechstronność pod siatką, zarówno w ataku jak i obronie była imponująca.

Podczas mistrzostw świata w Meksyku (1974) naszym rozgrywającym (uznany potem za najlepszego siatkarza mistrzostw) był niezrównany Stanisław Gościniak, którego chwilami zastępował na boisku „Mały”. A jednak trener Wagner przygotowując drużynę do występu olimpijskiego w Montrealu dokonał niespodziewanej (przez wielu uważanej za bardzo kontrowersyjną) wymiany Gawłowskiego za Gościniaka (ten obrażony wyjechał do USA i nie wrócił już do reprezentacji). Trener postawił na wszechstronność „Pawła” (lepszy blok, większe zagrożenie atakiem przy tylko nieco mniejszych umiejętnościach wystawy). I miał rację. Wygrał. A zwycięzców się nie sądzi. A poza wszystkim lubiany powszechnie „Mały” był opanowany i pracowity, potrafił rozładować konflikty na linii trener – zawodnicy. Jednym słowem – łagodził obyczaje. Mówił w jednym z wywiadów: „Marzyłem od dziecięcych lat o Igrzyskach Olimpijskich, o tym, by się na nich znaleźć. I marzyłem o sławie. Z czasem myśl ta stawała się coraz bardziej natrętna. Wydawało się, że możliwość zdobycia medalu olimpijskiego jest coraz bliższa. Przyjście trenera Huberta Wagnera wyraźnie ją urealniło”. Po zakończeniu reprezentacyjnej kariery wyjechał do Włoch, gdzie występował w zespole Vianello w Pescarze (grał w lidze, uczył młodzież). Powrócił do kraju i zajął się interesami (import urządzeń ogrzewczych z Włoch). Zaczął też odczuwać skutki intensywnej kariery sportowej (leczył serce, oczy). Był jednak dobrej myśli i miał rozległe plany dalszych działań dla polskiej siatkówki. Zasłużony Mistrz Sportu, odznaczony m.in. Złotym i Srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

Zginął w wypadku samochodowym na trasie z Budzanowa do Białołęki koło Płocka 14 listopada 2000 r. Żegnali go koledzy pisząc m.in. „Pogodny, uśmiechnięty, skromny, pracowity, niezależny. Człowiek sukcesu. Potrafił wlać w innych wiarę w zwycięstwo, przekonać do ciężkiej pracy i sprawić, że stawali się lepsi. „Mały”, ale Wielki”.

*1972 Monachium: członek drużyny siatkówki, która po zwycięstwie nad Tunezją 3:0 oraz porażkach z CSRS 0:3, Koreą Płd. 1:3, Bułgarią 2:3 i ZSRR 2:3 zajęła w grupie 5. msc; w spotkaniu o miejsca 9-10 pokonała Kubę 3:0, zajmując 9. msc w turnieju (zw. Japonia). Skład drużyny zob. – Ambroziak Zdzisław.

*1976 Montreal: członek drużyny siatkówki, która po zwycięstwach nad Koreą Płd. 3:2, Kanadą 3:0, Kubą 3:2 i CSRS 3:1 zajęła 1. msc w grupie; w spotkaniu o lokaty 1-4 pokonała Japonię 3:2, w meczu o miejsca 1-2 wygrała z ZSRR 3:2, zdobywając złoty medal. Skład drużyny zob. – Bebel Bronisław.

*1980 Moskwa: członek drużyny siatkówki, która po zwycięstwach nad Jugosławią 3:1, Rumunią 3:1 i Libią 3:0 oraz porażce z Brazylią 2:3, zajęła 1. msc w grupie; w spotkaniu o pozycje 1-4 przegrała z Bułgarią 0:3; w meczu o lokaty 3-4 uległa Rumunii 1:3 zajmując w turnieju 4. msc (zw. ZSRR). Wystąpił we wszystkich meczach. Skład drużyny zob. – Bosek Ryszard.

Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 193; Pawlak, Olimpijczycy, s. 76; Klimontowicz, Ruch olimpijski, s. 57; MES, t. 1, s. 171-172; Duński, Od Paryża, s. 203-204; Mecner, 80 lat siatkówki, s. 109 i dalsze; AAWF Warszawa, sygn. D-4408/S.