KUCHAR WACŁAW MICHAŁ (1897-1981)
ps. „Profesor”, najwszechstronniejszy sportowiec Polski wszystkich czasów, olimpijczyk z Paryża (1924), reprezentacyjny piłkarz, lekkoatleta, łyżwiarz i hokeista, wybitny zawodnik, trener i sędzia.
Urodzony 16 września 1897 w Łańcucie jako czwarty z kolei syn (miał trzech starszych braci: Tadeusza, Karola i Władysława oraz dwóch młodszych: Mieczysława i Zbigniewa) Ludwika i Ludwiki z Drzewieckich. Ukończył 7-klasową II Realną Szkołę przy ul. Szumlańskich we Lwowie, gdzie otrzymał (1915) tzw. „maturę wojenną” (egzamin dojrzałości zdawało się zaraz po zakończeniu roku szkolnego). Wcielony do armii austriackiej (10 listopada 1915) ukończył szkołę oficerską i otrzymał stopień podporucznika. Na ochotnika (6 listopada 1918) wstąpił do Wojska Polskiego i w składzie 5 pap (później 5 Lwowski Pułk Artylerii Lekkiej) walczył na froncie (1 kwietnia 1920 mianowany porucznikiem), ale często bywał we Lwowie i grał w piłkę w barwach „wojskowej” Pogoni. Klub ten (który rozwijał aktywną działalność także w czasie wojny pod okiem sądowego kuratora prof. Rudolfa Wacka) odegrał wielką rolę w historii Lwowa i rodziny Kucharów. Panią Ludwikę nazywano „matką Pogoni”, a seniora rodu, który był członkiem założycielem, wspierającym i honorowym klubu „najbardziej usportowionym ojcem w historii polskiego sportu”. Nie było w tym żadne przesady, gdyż potęga Pogoni (przynajmniej w pierwszym okresie jej działalności) ukształtowała się w wyniku… rodzinnej rywalizacji sześciu braci Kucharów, którą rozsądnie podsycał pan Ludwik (zmarł niestety już w 1917 i nie doczekał największych sukcesów synów i Pogoni). Syntezą rodzinnego, sportowego mistrzostwa Kucharów był Wacław. Kupiec, współwłaściciel sklepu ze sprzętem sportowym „Maraton”, sędzia piłkarski i hokejowy, działacz sportowy (prezes Lwowskiego OZLA), ale przede wszystkim fantastycznie uzdolniony i najwszechstronniejszy sportowiec Polski (nie tylko lat dwudziestych). Mimo nienadzwyczajnych warunków fizycznych (167 cm wzrostu i 60 kg wagi) – niebywałe przygotowanie ogólnorozwojowe, fenomenalna kondycja i wytrzymałość. Piłkarz (przede wszystkim), także lekkoatleta, łyżwiarz i hokeista, ale również tenisista i łucznik w jednej osobie. Uwielbiał go Lwów. Podziwiała cała Polska. Nosili na rękach kibice w Poznaniu, kiedy goście, czyli lwowska Pogoń pokonała miejscową Wartę (1925). Kiedy spytano go o definicję „sportowego szczęścia” odpowiedział skromnie: ” Ja tak specjalnie to się nie starałem. Po prostu trenowałem uczciwie, bo lubiłem, gdy mi się udawało to, co mi się podobało”. Największe sukcesy odniósł w piłce nożnej (grał na środku ataku, prawym skrzydle i środku pomocy). W sumie rozegrał 1052 mecze w których strzelił 1065 bramek. 26-krotny (23 A + 3) reprezentant Polski w meczach międzypaństwowych (1921-1928). Zdobył 5 bramek i 14 razy wychodził na boisko jako kapitan zepołu. Uczestnik pięciu finałów mistrzostw Polski (1921-1923,1925, 1926) w których rozegrał w sumie 39 meczów (strzelił aż 54 bramki) i zdobył dla swojej ukochanej Pogoni (nigdy jej nie opuścił) 4 tytuły mistrza kraju (1922,1923, 1925, 1926). Był dwukrotnie królem strzelców MP w 1922 (21goli) i 1926 (11). W lidze piłkarskiej reprezentował barwy lwowskiego klubu przez 8 sezonów (1927-1934) rozgrywając 160 meczów i strzelając 47 goli. Również trener (przed wojną Pogoni, później klubów warszawskich Legii i Polonii) i sędzia (1936-1939) o wielkim autorytecie. Podobno jest jedynym człowiekiem w historii polskiego futbolu, który na szczeblu ekstraklasy był zawodnikiem, sędzią i trenerem. Także czołowy lekkoatleta lwowskiej Pogoni (1912-1936).
W swojej długiej karierze zawodniczej był: 1-krotnym reprezentantem kraju w meczach międzypaństwowych (1922), 7-krotnym rekordzistą Polski (m. in. w biegach na 800 i 400 m pł, skoku wzwyż i 10-boju), 17-krotnym medalistą mistrzostw krajowych w tym 9-krotnym mistrzem Polski (800, 110 i 400 m. pł, skoku wzwyż, trójskok i 10-bój). Rekordy życiowe: 800 m.- 2.04,6 (17 lipca 1920 Lwów), 110 m. pł – 18,0 (16 lipca 1920 Lwów), 400 m. pł – 63,2 (25 sierpnia 1923 Warszawa), wzwyż – 1.76 (15 lipca 1922 Lwów), 10-bój – 5171,01 (2 listopada 1924 Warszawa). Należał również do najlepszych w kraju łyżwiarzy szybkich (pasjonująca rywalizacja z L. Jucewiczem i L. Kamińskim), uczestnik mistrzostw Europy (1925), gdzie zajął 6 m. (wielobój) i 21-krotny mistrz Polski (1922-1929); raz jedyny (1922) wywalczył także tytuł mistrzowski (jako solista) w łyżwiarstwie… figurowym. Do mistrzowskich tytułów trzeba jeszcze dodać laury hokejowe: mistrz Polski (1933) z drużyną lwowskiej Pogoni, 9-krotny reprezentant Polski, wicemistrz Europy z Budapesztu (1929). Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 (kpt. 5 pal), wojnę przeżył we Lwowie (podczas okupacji sowieckiej był trenerem tamtejszego Spartaka), a po jej zakończeniu trenerskie obowiązki pełnił w Polonii Bytom, zaś po przeniesieniu się do Warszawy w stołecznych klubach: Legii (1949-1953) i Polonii (1954-1957). Od lutego 1949 do 1951 był referentem ds. reprezentacji PZPN i trenerem drużyny narodowej nieprzerwanie przez 20 pierwszych powojennych spotkań biało-czerwonych (1947-1949), kiedy to aż 5-krotnie zmienili się selekcjonerzy. Jedyny w dziejach naszego futbolu otrzymał dwukrotnie tytuł „Honorowego Członka PZPN” (1971, 1977). Ożeniony z Ireną Georgeon (24 października 1925) miał jedną córkę Marię Elwirę (2 sierpnia 1926). Pierwszy laureat w plebiscycie czytelników „Przeglądu Sportowego”(1926), tytułowy bohater książki Jacka Bryla (Warszawa 1982). Odznaczony m. in. Krzyżami Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, honorowy członek PZPN. Zmarł w Warszawie 13 lutego 1981.
Bibl.: EP Fuji, Lwów-Wilno, s. 170, Legia, s. 185; Polonia, s. 247, t. 25 Liga Polska, s. 174, 185; Od Adamczaka do Zasłony; Zieleśkiewicz, Encyklopedia, s. 116; Głuszek, Leksykon 1999, s. 248; Pawlak, Olimpijczycy, s. 140; Gowarzewski, Biało-Czerwoni, s.365; Kronika sportu, s. 942; Prutkowski J., Ecce sportowiec , „Polonia” ,1978, nr 1, s.52-53; Sieniarski S., Jeden był taki arcymistrz na świecie, „Życie Warszawy”,1981, nr 38, s.5; Marcinek, Plebiscyty , s. 14; pismo od Z. Trześniowskiego z Łańcuta z 31.05.2002 (kserokopia wpisu aktu chrztu W. Kuchara ); CAW : AP, 12890 (tu błędny miesiąc urodzenia: czerwiec).
*1924 Paryż: napastnik drużyny, która w pierwszej kolejce przegrała z Węgrami 0:5 i odpadła z turnieju (zw. Urugwaj). Skład drużyny zob. Batsch Mieczysław.
| « powrót do listy |
