Wojciech Zabłocki (1930-2020)

3

Medale igrzysk olimpijskich

2
1


ps. „Kajtek”, architekt, pierwszy polski mistrz świata juniorów w szabli (1953), mistrz i reprezentant Polski (1946-1965), czterokrotny olimpijczyk (1952, 1956, 1960, 1964), zdobywca 2 srebrnych i 1 brązowego medalu olimpijskiego w drużynie szablistów, czterokrotny mistrz świata w tej konkurencji i pięciokrotny medalista MŚ.

Urodzony 6 grudnia 1930 w Warszawie, syn Bronisława i Eugenii Rogatko, absolwent Gimnazjum i Liceum św. Jacka w Katowicach (1948) oraz Wydziału Architektury Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie, gdzie otrzymał tytuł magistra inż. arch. (1954, od 1967 dr, od 1982 dr hab., od 1993 prof. nadzw.). Szablista (166 cm, 61 kg), pierwsze nauki szermiercze pobierał w Międzyszkolnym KS w Katowicach (od 1946, Wacław Walnik, Adolf Czypionka), w czasie studiów zawodnik Budowlanych Kraków (1949-1956), Krakowskiego Klubu Szermierzy (1957-1958) oraz Marymontu Warszawa (1961-1965). Był jednym z „cudownych dzieci” polskiej szermierki, które przyszłym rywalom pokazał na IO w Helsinkach (1952) węgierski fechtmistrz Janos Kevey. Najbardziej klasyczny reprezentant jego szkoły. Udoskonalił i doprowadził do perfekcji atak rzutem, który stał się najsilniejszą bronią filigranowego polskiego szablisty, zwanego często „małym tygrysem”. Stał się on po II wojnie światowej „zwiastunem młodości”, gdyż jako pierwszy (1951) przejął schedę po znakomitych starych mistrzach (Friedrichu, Papee, Laskowskim, Segdzie, Sobiku, Zaczyku, M. Suskim) zdobywając tytuł mistrza Polski i rozpoczynając marsz biało-czerwonych do światowych zaszczytów.

Zdyscyplinowany, pracowity, popularny, lubiany, szybko dał się poznać (zarówno kolegom jak i rywalom) jako sportowiec – gentleman. Umiał też jak mało kto pogodzić uprawianie sportu ze studiami i pracą zawodową. Nie zaniedbując żmudnego i absorbującego treningu, nie obniżając swej wysokiej klasy szermierczej, ukończył z wyróżnieniem architekturę, aby później, w pracy zawodowej (i nie tylko) także błysnąć nieprzeciętnym talentem i zasłużyć na miano człowieka renesansu. 5-krotny mistrz Polski: w szabli (1951, 1952, 1954, 1957, 1962) oraz 4-krotny wicemistrz Polski: w szabli (1953, 1956, 1958, 1963). W konkurencji drużynowej był 5-krotnym mistrzem Polski: we florecie (1949, 1950, 1952) i szabli (1951, 1952), 4-krotnym srebrnym medalistą MP: w szabli (1953, 1955, 1963) i florecie (1953) oraz 5-krotnym brązowym medalistą MP w szabli (1949, 1950, 1957, 1961, 1962). Czterokrotnie stawał na najwyższym podium mistrzostw świata zdobywając złoty medal w drużynie: w Budapeszcie (1959), Turynie (1961), Buenos Aires (1962) i Gdańsku (1963).

Był poza tym wielokrotnym medalistą MŚ: srebrnym (1954) w Luksemburgu (druż.) oraz brązowym (1953) w Brukseli (druż.), (1957) w Paryżu (druż.), (1958) w Filadelfii (druż.) i (1961) w Turynie (ind.). Miał niedosyt zwycięstw indywidualnych, zwłaszcza na igrzyskach. I miał też prawo sądzić, że w Tokio, u schyłku kariery, będzie miał szansę, aby ten niekorzystny bilans poprawić. Kiedy to nie nastąpiło, tuż po powrocie z Japonii, do Polskiego Związku Szermierczego wpłynęło pismo lakonicznej treści: „Zawiadamiam, że od 5 listopada 1964 r. przestaję uprawiać szermierkę i proszę o skreślenie mnie z kadry narodowej szablistów”. Podpis – Wojciech Zabłocki. Kiedy pytano go, jak to można tak z dnia na dzień „rzucić szermierkę” odpowiedział: „Zacząłem zgłębiać tajniki szabli w 1946 roku i odtąd wypełniała mi ona każdą wolną chwilę, moje ruchy i myśli były pod znakiem szermierki, moje poglądy kształtowały się na obozach szermierczych, dyskutowałem najczęściej ze sportowcami, słuchałem rad trenerów. Dlatego czy chcę, czy nie chcę, czy będę dalej trenował czy nie – pozostanę szermierzem do końca życia”.

Po zakończeniu kariery sportowej – działacz sportowy, m. in. członek zarządu PZS (do 1978), PKOl (od 1997), prezes Polskiej Akademii Olimpijskiej (od 1993), wiceprezes Rady Kultury Fizycznej przy Prezydencie RP (1993-1995). Wybitny architekt. Twórca (proj. I realizacja archit.) m. in. Ośrodka Przygotowań Olimpijskich w Warszawie (1964), Pomnika Powstańców Śląskich w Katowicach (1966, z Gustawem Zemłą), sali gier AWF w Warszawie (1970), hali tenisowej „Mera” w Warszawie (1982), Centrum Igrzysk  Śródziemnomorskich w Latakii (1987), ośrodka sportowego w Zgorzelcu (1988), hali sportowej w Głogowie (1997), hali sportowo-koncertowej „Trefl” w Sopocie (1998). Autor książek: Z workiem szermierczym po świecie (1962), Podróże z szablą (1965), Piórkiem i szablą (1982), Cięcia prawdziwą szablą (1987) i Polskie sztuki walki (2001). Znawca broni.

Chętnie wypowiadał się na temat współczesnej szabli sportowej, która różni się od dawnej, a także próbuje znaleźć odpowiedź na pytania dlaczego współczesne pojedynki straciły na atrakcyjności, prowadzone są w zawrotnym tempie na czym traci widowisko. „Sportowcy są coraz wyżsi, silniejsi i bardziej sprawni technicznie. Problem – po części – tkwi w samym sprzęcie – twierdzi medalista olimpijski. Dzisiejsza szabla jest dla nich zbyt lekka. Ja optuję za sportową szablą z końca ubiegłego wieku. Powinno być szersze ostrze, lekko zakrzywione. Broń powinna być cięższa – sugeruje Zabłocki. Pozwoli to uplastycznić akcję, wydłużyć wymiany uderzeń. Jest jeszcze jeden problem. Zbyt uprzywilejowano natarcie kosztem obrony. A przecież stare powiedzenie mówi – najpierw nie daj się trafić, potem spróbuj trafić sam”. Mistrz świata oldboyów (1989), mistrz Europy weteranów (1995). Kawaler medalu Kalos Kagathos (1985), odznaczony m. in. wielokrotnie Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, Krzyżem Kawalerskim (1960), Oficerskim (1996) i Komandorskim OOP, a także Wawrzynem Olimpijskim PKOl (1969 – srebro, 1980 – brąz, 2016 – złoto) i Medalem MKOl Sport and Science (1992).

Zmarł 5 grudnia 2020 roku, w przededniu swoich 90. urodzin.

*1952 Helsinki: szermierka, szabla ind. – 1. w grupie elim. (8 zaw.) z 6 zw., 7. msc w grupie ćwierćfin. (8 zaw.) z 2 zw., odp. z turnieju; szabla druż. – w grupie elim. (3 druż.) Polacy pokonali Francję 6:1 (Zabłocki 2 zw.) i zremisowali z Rumunią 8:8 – w trafieniach 63:63 (4 zw.), w grupie ćwierćfin. (3 druż.) zwyciężyli Egipt 10:6 (4 zw.), w grupie półfin. (4 druż.) przegrali z USA 6:10 (3 zw.) i Włochami 4:11 (1 zw.), zajmując msc 5-8 w turnieju (zw. Węgry). Partnerami w drużynie byli: Z. Pawlas, J. Pawłowski, L. Suski i J. Twardokens.

*1956 Melbourne: szermierka, szabla ind.
– 3. w grupie elim. (7 zaw.) z 4 zw. ,4. msc w grupie półfin. (8 zaw.) z 4 zw., 6. msc w grupie finałowej (8 zaw.) z 2 zw. (zw. R. Karpati Węgry – 6 zaw.); szabla druż. – w grupie elim. (3 druż.) Polacy pokonali W. Brytanię 12:4 (3 zw.), w półfin. (3 druż.) zwyciężyli USA 10:6 (3 zw.), w grupie finałowej (4 druż.) wygrali z ZSRR 9:7 (3 zw.) i Francją 10:6 (3 zw.) oraz ulegli Węgrom 4:9 (2 zw.) zdobywając srebrny medal (zw. Węgry). Partnerami w drużynie byli: M. Kuszewski, Z. Pawlas, J. Pawłowski, A. Piątkowski i R. Zub.

*1960 Rzym: szermierka, szabla ind.
– 1. w pierwszej grupie elim. (6 zaw.) z 5 zw., 1. msc w drugiej grupie elim. (6 zaw.) z 3 zw., 1. msc w grupie ćwierćfin. (6 zaw.) z 4 zw. , 4. msc w grupie półfin. (6 zaw.) z 2 zw. oraz po wygranej walce barażowej z Włochem Ferrari 5:4, 5. msc w grupie finałowej z 4 zw. (zw. Węgier R. Karpati – 5 zw.); szabla druż. – w grupie elim. (3 druż.) Polacy zwyciężyli Austrię 9:3 (nie walczył) i Japonię 14:2 (nie walczył), w ćwierćfin. pokonali ORO/RFN 9:3 (2 zw.), w półfin. wygrali z USA 9:2 (2 zw.), w finale ulegli Węgrom 7:9 (2 zw.), zdobywając srebrny medal. Partnerami w drużynie byli: M. Kuszewski, E. Ochyra, J. Pawłowski, A. Piątkowski i R. Zub.

*1964 Tokio: szermierka, szabla druż.
– w grupie elim. (3 druż.) Polacy pokonali Iran 16:0 (4 zw.), w ćwierćfin. zwyciężyli ORO/RFN 9:6 (4 zw.), w półfin. przegrali z ZSRR 7:9 (1 zw.), a w pojedynku o msc 3-4 wygrali z Francją 8:8 – w trafieniach 59:60 (nie walczył), zdobywając brązowy medal (zw. ZSRR). Partnerami w drużynie byli: E. Ochyra, J. Pawłowski, A. Piątkowski i R. Zub.

Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 372-373; Pawlak, Olimpijczycy, s. 293; Kronika sportu, s. 1002; MES, t. 2, s. 646; Kto jest kim, wyd. 4, s. 1064-1065; Duński, Od Paryża, s. 1058-1060 (tu błędnie: pierwsze miejsce w turnieju ind. szabli, Rzym 1961); Borzęcki, Białą bronią, s. 8, 14, 148 i dalsze; Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 6, 13, 14, 20 i dalsze; Marzec, Historia medalami pisana, s. 75; Zabłocki W., Nie przestałem być szermierzem, „Dysk Olimpijski”, 1968, nr 1.