Andrzej Zawieja




trener, pierwszy polski żeglarz, którego świat uznał za autorytet, finnista, mistrz Polski (4), czołowy zawodnik MŚ i ME, pierwszy powojenny olimpijczyk w żeglarstwie (Meksyk 1968).

Urodzony 5 lipca 1940 w Kaliszu, syn Jana (administratora rolnego), absolwent Prywatnego Gimnazjum Ogólnokształcącego im. ks. St. Konarskiego OO Pijarów w Krakowie (1958) i warszawskiej AWF (1975), gdzie otrzymał tytuł magistra wf i uprawnienia trenera II kl. (żeglarstwo, narciarstwo, rugby). Żeglarz (176 cm, 76 kg), wcześniej w krakowskiej Olszy uprawiał lekkoatletykę i koszykówkę. Wychowanek i reprezentant stołecznego AZS w klasach: Słonka (załogant), Finn (1964-1976) i Soling (1973). Pierwszy polski żeglarz regatowy klas olimpijskich (rozpoczynał jako 19-latek), którego świat uznał za autorytet. Wybitny finnista. Czterokrotny mistrz Polski w latach 1969-1975, pierwszy powojenny olimpijczyk w żeglarstwie z Meksyku 1968 (niefortunny termin ucieczki z Polski do Szwecji Romana Bidermana spowodował, że polscy żeglarze nie pojechali do Neapolu na IO 1960 i powojenny debiut należał do Zawiei). Zwycięzca regat Ski-Yachting Cannes (1969) i Memorial Bistuera we Francji (1968), trzeci finnista w Kieler Woche (1973), niezłe miejsca w ME: 1968 (7), 1969 (7) i MŚ 1969 (8). Ciekawostką może być fakt, że podróż na MŚ 1969 (Bermudy) odbył statkiem handlowym, wodowanie Finna nastąpiło na środku oceanu, po czym na miejsce startu Polak dopłynął już na własnej łodzi.

W czasie swojej pracy zawodowej był: nauczycielem wf, kierownikiem i trenerem AZS Warszawa, żaglomistrzem i budowniczym łodzi klasy Finn. Największe sukcesy jednak  odniósł jako wybitny trener. Najpierw polskiej kadry narodowej (1976-1987). Za „jego czasów” (zerwał z bezsensownymi stereotypami metod szkoleniowych) została odkryta i wyrosła spora grupa wybitnych finnistów (Henryk Blaszka, Jacek Sobkowiak, Mirosław Rychlik, Jarosław Maciuk i nieco starszy Ryszard Skarbiński), ale nie dane mu było zasmakować szczęścia za zdobycie olimpijskiego medalu (a były takie realne szanse). Na przeszkodzie stanęła polityka.

Bojkot igrzysk w Los Angeles 1984 (przez ZSRR i ich niektórych sojuszników) sprawił, że zamiast na czele dzielnych polskich finnistów, poleciał do USA sam zaproszony przez MKOl w charakterze trenera i opiekuna reprezentantów państw tzw. trzeciego świata. Po igrzyskach, w czasie stanu wojennego w Polsce pozostał w Hiszpanii. Był kolejno szkoleniowcem reprezentacji tego kraju (1987-1992), potem kadry olimpijskiej USA (1992-1996) i Niemiec (1998-2003). Zasłużony Mistrz Sportu i Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej, odznaczony m. in. Złotym Krzyżem Zasługi.

*1968 Meksyk: żeglarstwo, klasa Finn – 12 m.  na 36 start. z wynikiem 115.7 pkt. (zw. W. Mankin, ZSRR – 21.7). Lokaty i punkty w poszczególnych wyścigach: 6-11,7, 17-23, 19-25, 10-16, 25-31, 11-17, 17-23.

Bibl.: Głuszek, Leksykon, s. 376; Pawlak, Olimpijczycy, s. 296; MES, t. 2, s. 666; Iskier przewodnik sportowy, s. 898; Porada, Igrzyska, s. 878; Księga 1944-74, s. 541; Rymkiewicz A., Trzydzieści lat klasy „Finn”, „Żagle”, 1982, nr 8; (JF), Z Finnem przez życie, „Żagle”, 1992, nr 3; AAWF Warszawa, sygn. D-2384 / S; Wywiad środowiskowy (ankieta redakcji „Żagli”).