Ryszard Wolny

1

Medale igrzysk olimpijskich

1

trener, zapaśnik Unii Racibórz (waga kogucia, piórkowa, lekka), wielokrotny mistrz Polski, mistrz Europy juniorów i seniorów, medalista mistrzostw świata, pięciokrotny olimpijczyk (1988, 1992, 1996, 2000, 2004), złoty medalista olimpijski z Atlanty (1996).

Urodzony 24 marca 1969 w Raciborzu, syn Krystiana i Ireny Majewskiej, absolwent Technikum Mechanicznego w Raciborzu (1990) i Zaocznych Studiów Trenerskich IKF w Gorzowie Wlkp. 1997 (filia AWF Poznań). Zapaśnik (170 cm, 68 kg) stylu klasycznego (wagi koguciej, piórkowej i lekkiej), reprezentant Unii Racibórz (1980-2000).

Przypadek sprawił, że został zapaśnikiem. Zdecydowało o tym „fachowe oko” nauczycielki… geografii w szkole podstawowej Reginy Sedlaczek, która poradziła mu, „aby zapasy ze szkolnej ławki przeniósł na matę”. I tak trafił do Unii Racibórz, klubu z zapaśniczymi tradycjami, któremu pozostał wierny aż do końca sportowej kariery. Spotkał tam wspaniałych ludzi, sportowe i moralne autorytety: pierwszego trenera, jeszcze „ciepłego” olimpijczyka z Montrealu Aleksandra Zajączkowskiego i bardziej doświadczonego szkoleniowca Piotra Starzyńskiego, który o młodym przybyszu powiedział: „Byłem absolutnie pewien, że zajdzie wysoko, aż na sam szczyt”.

Ale nie było to wcale takie pewne, bo kariera przyszłego mistrza olimpijskiego nie była wcale usłana różami. Jej początek napawał wielkim optymizmem. Nastolatek był bowiem nie tylko tytanem pracy, ale zgłębiając filozofię zapasów oddał im się bez reszty. Został mistrzem Europy juniorów młodszych (1987). Rok później powtórzył sukces w gronie 18-latków, ale już wtedy poznał gorycz wynikającą ze skutków kontuzji (naderwanie mięśnia czworogłowego uda), która stała się nieodłączną częścią walki o wynik (po 1992 noga wychodziła ze stawu kilka razy w roku) ambitnego zapaśnika.

Zadebiutował na igrzyskach (1988), zdobył tytuł mistrza Europy (1989), wywalczył pierwszy, cenny medal mistrzostw świata (1990) i nastąpiła przerwa w spodziewanych, dalszych sukcesach. Zaczęto szukać przyczyn. Jedna była ewidentna. Raciborzanin rósł, mężniał, nabierał wagi. Tym razem (i na szczęście) trenerzy kadry Stanisław Krzesiński, Andrzej Supron, Ryszard Świerad, nie pozwalali mu zbyt długo męczyć się w zbijaniu wagi (od koguciej do lekkiej), ale każdy taki „wagowy awans” wymagał kilkumiesięcznej adaptacji (oswojenie się m.in. z otoczeniem nowych rywali). Medalowy niedosyt tłumaczono także zagranicznymi występami mistrza w niemieckim zespole Aalen (gdzie po prostu zarabiał pieniądze na utrzymanie rodziny) i niestety, częstymi kontuzjami.

Przed kolejnymi IO w Atlancie (1996) forma i zdrowie wprawdzie dopisywały, ale polski zapaśnik nie wywalczył sobie miejsca w olimpijskim turnieju. Władze międzynarodowej federacji zostawiły sobie jednak prawo przydzielania dzikich kart wybitnym zawodnikom. 24 godziny przed zamknięciem listy zgłoszeń przyszła taka zgoda dla atlety raciborskiej Unii. Całe szczęście, bo wykorzystał swój start „ostatniej szansy”. Polak miał w gronie światowej elity rywali z którymi, z różnych względów, nie lubił (lub nie umiał) walczyć. Byli to: Islam Duguczijew, Osetyniec występujący w barwach WNP, któremu uległ na punkty w Barcelonie (1992) i Węgier Attilla Repka. Ten był pierwszym przeciwnikiem raciborzanina w Atlancie. Ale tym razem nikt nie był w stanie oprzeć się doskonale wyszkolonemu technicznie, szybkiemu Polakowi, który znajdując się w znakomitej dyspozycji nie dawał rywalom żadnych szans. Wysoko i bezdyskusyjnie (bez zdobycia punktu technicznego) przegrali swoje walki – nie tylko Węgier, ale także Kubańczyk, Uzbek i Francuz. Z tym ostatnim (Ghani Yalouz) miał specjalnie „porachunki”. Rok wcześniej, podczas mistrzostw Europy, on zdobywał punkty, a sędziowie zawiedli Francuza na najwyższe podium. Tym razem obyło się bez dyskusji: 7:0 i złoty medal olimpijski.

Igrzyska olimpijskie w Atenach były jego piątymi i ostatnimi. Wolny przegrał pierwszy pojedynek z Faridem Manzurowem (Azerbejdżan) 2:6, przegrał również drugi pojedynek z Juanem Luisem Mareną (Kuba) 0:3 i odpadł z turnieju i zajął 17 miejsce. (Zw. Farid Manzurow Azerbejdżan).

Przed nim zdobywał: 10-krotnie mistrzostwo Polski: w w. piórkowej – 1989, w. lekkiej – 1993-2001, dwa brązowe medale MŚ (1990, 1994) i medale ME – złoty (1989), srebrne (1995, 1999) i brązowy (1990). Dopiero niejako na deser było olimpijskie złoto, spełnione marzenia zawodnika, jego trenera Piotra Starzyńskiego, tysięcy raciborzan i działaczy tamtejszej Unii. Odznaczony złotym i srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Krzyżem Kawalerskim OOP (1996).

*1988 Seul: zapasy, styl klas., w. kogucia (57 kg) – w pierwszej kolejce przegrał na pkt. z Y. Chang-Lingiem (CHRL), w drugiej uległ na skutek przewagi S. Naadome (Japonia) i odp. z konk. (zw. A. Sike Węgry).

*1992 Barcelona: zapasy, styl klas., w. lekka (68 kg)
– w pierwszej kolejce wygrał na pkt. z T. Mari (Japonia), w drugiej pokonał na pkt. T. Kornbakka (Szwecja), w trzeciej przegrał na pkt. z C. Rodriguezem (Kuba), w czwartej uległ na pkt. I. Doguczijewowi (WNP), w walce o msc 7-8 pokonał na pkt. D. Yeatsa (Kanada) zajmując w turnieju 7 m. (zw. A. Repka Węgry).

*1996 Atlanta: zapasy, styl klas., w. lekka (68 kg)
– w pierwszej kolejce wygrał 6:1 z A. Repką (Węgry), w drugiej wyciągnął wolny los, w trzeciej pokonał 6:0 L. Colasa Orisa (Kuba), w czwartej zwyciężył 3:0 G. Puliajewa (Uzbekistan), w finale wygrał 7:0 z G. Yolouzem (Francja) zdobywając złoty medal.

*2000 Sydney: zapasy, styl klas., w. półśrednia (69 kg)
– w pierwszej kolejce przegrał 1:8 z A. Głuszkowem (Rosja), w drugiej pokonał 7:1 R. Adżi (Ukraina), w trzeciej wygrał z W. Kopytowem (Bułgaria) walkowerem 4:0, zajmując 7. msc w turnieju (zw. F. Azcuy Kuba).

*2004 Ateny: zapasy, styl klas., waga 66 kg – w pierwszej kolejce przegrał 2:6 z F. Manzurowem (Azerbejdżan), w drugiej z Juanem Luisem Mareną (Kuba) 0:3 i odpadł z turnieju i zajął 17 miejsce. (Zw. Farid Manzurow Azerbejdżan).

Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 368; Magazyn Olimpijski, 2000, nr 8-9, s. 95, nr 10-11, s. 134; Kronika 2000, s. 225, 235, 236; Pawlak, Olimpijczycy, s. 288 (tu błędnie srebrny medalista MŚ 1990); Klimontowicz, Ruch olimpijski, s. 85; Staniszewski, Dzieje, s. 146; Kronika sportu, s. 1013, 1014; Godlewski, Olimpijskie turnieje, s. 103, 107, 113, 150, 153, 171, 175, 232, 238; Lipski, MEZ (w przygotowaniu do druku); Archiwum IKF Gorzów Wlkp.; Wywiad środowiskowy.