Aleksander Małecki (1901-1939)

1

Medale igrzysk olimpijskich

1

artysta malarz, szpadzista, ale przede wszystkim szablista AZS Kraków, dwukrotny olimpijczyk , brązowy medalista w turnieju drużynowym szabli w Amsterdamie (1928), pierwszego medalu olimpijskiego w historii polskiej szermierki.

Urodzony 4 września 1901 w Zarubińcach (pow. Zbaraż , woj. tarnopolskie) syn Władysława Adalbertusa (ziemianina) i Marii Eweliny Rudziewicz uczęszczał do Wyższego Realnego Gimnazjum Prywatnego im. A. Mickiewicza we Lwowie, kiedy przerwał naukę w klasie VI. Jako ochotnik znalazł się wśród broniących Lwowa (5 listopada – 12 grudnia 1918) by zaraz potem (20 grudnia 1918) wstąpić do 8 puł. w Krakowie i wyjechać na front. W czerwcu 1920 (podczas krótkiego urlopu) otrzymał we Lwowie świadectwo dojrzałości, a miesiąc później powrócił do swej macierzystej jednostki wojskowej. Po demobilizacji (połowa listopada) rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (malarstwo), które ukończył w 1927. Wtedy też (1927-1928) zaliczył 9-miesięczny II Kurs Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu z wynikiem bardzo dobrym (lokata 17/135). Szkolony dalej w swej macierzystej jednostce 8 puł. Ks. Józefa Poniatowskiego otrzymuje awans na ppor. rez. (1931) i por. rez. (1936).

Ostatni kurs dla kandydatów na dowódców szwadronów liniowych ukończył w 1937. W końcu 1921 wraz z kolegami (legioniści, żołnierze WP, studenci) „odtwarza” zawieszony w marcu 1914 (powstały w 1908) klub (sekcja) szermierczy AZS Kraków (prezes Bolesław Macudziński). Rozpoczyna w nim treningi i starty, jest członkiem jego zarządu i pozostaje mu wierny aż do zakończenia kariery sportowej (1928). Pierwszy większy sukces odnosi podczas zawodów z okazji 15-lecia AZS Kraków (1923) zwyciężając w turnieju szpadowym. W broni tej dwukrotnie jest mistrzem (1924, 1928) i wicemistrzem Polski (1925, 1926), ale największe sukcesy na arenie międzynarodowej odnosi w szabli (wicemistrz Polski w 1925 i czwarte miejsca w latach 1924, 1926, 1927). Dwukrotny uczestnik IO (1924, 1928). Po igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie (1928) Małecki zakończył karierę sportową. Ubolewano, że szermierz AZS Kraków, który „walczył ze swoistą elegancją i temperamentem z elementami agresywności” zbyt wcześnie pożegnał się z planszą. Powrócił do rodzinnego majątku Roznoszyńce koło Zbaraża i wspólnie z ojcem zajmował się gospodarką. W kampanii wrześniowej 1939 walczył jako por. rez. KOP.

Istnieją przypuszczenia (brak śladów i dokumentów), że zginął w 1939 podczas próby przedarcia się na Węgry.

*1924 Paryż: szermierka, szabla druż. – po porażkach w grupie elim. (4 druż.) z Holandią 0:16 i USA 4:12 Polacy odp. z turnieju (zw. Włochy). Partnerami M. (w spotkaniu z Holandią nie walczył, a  w meczu z USA nie wygrał żadnej walki ) w drużynie byli: A. Ader, A. Papée, K. Winkler i J. Zabielski.

*1928 Amsterdam: szermierka, szabla druż. – w grupie ćwierćfin. (4 druż.) Polacy pokonali Anglię 11:5 i USA 9:7 ( w obu meczach M. nie walczył ), w grupie półfin. (4 druż. ) zwyciężyli Belgię 9:7 (nie walczył) i Holandię 9:4 (dwa zw.) oraz  przegrali z Włochami 0:16 (M. bez zw. ). W pojedynku o miejsca 1-4 Polacy ulegli Węgrom 2:14 ( 1 zw. ), a w spotkaniu o brązowy medal pokonali Niemców 9:7 (M. odniósł  3 zw.!). Zw. Węgry. Partnerami M. w drużynie byli: T. Friedrich, K. Laskowski, A. Papée, W. Segda i J. Zabielski. Był to pierwszy medal olimpijski w historii polskiej szermierki!

Bibl.: Słownik WF, 1987, z. 4, s. 128-129 (Ryszard Wryk); MES, t. 2, s. 124 (tu błędna data i miejsce urodzenia); Głuszek, Leksykon 1999, s. 267 (tu błędna data i miejsce urodzenia ); Pawlak, Olimpijczycy, s. 163; Lis, Romantyczne, s. 226 (tu błędna data urodzenia ); Papée, Na planszach, s. 11 i dalsze; Papée, Na białą, s. 22  i dalsze; Wryk, Akademicki, s. 243 i dalsze; Tuszyński, Księga, s. 186-187; Borzęcki, Białą bronią, s. 85, 178, 182, 249; Duński, Od Paryża, s. 538-539; Kronika sportu, s. 1002; Łuczak, Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, s. 34, 38, 42; CAW: AP 2810, Odrz. 20.12.1937