Andrzej Bachleda-Curuś




ps. „Ałuś”, przedsiębiorca, narciarz w konkurencjach alpejskich, pierwszy polski medalista mistrzostw świata, olimpijczyk z Grenoble (1968) i Sapporo (1972), chorąży polskiej ekipy w tych igrzyskach.

Urodzony 2 stycznia 1947 w Zakopanem, w bardzo usportowionej i umuzykalnionej rodzinie Andrzeja Bachledy seniora (czołowego polskiego zjazdowca, który jednak zdradził narty dla muzyki) i Marii Gąsienicy-Wawrytko (także slalomistki, mistrzyni Polski).

Absolwent średniej szkoły muzycznej (przez wiele lat student Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej). Narciarz, alpejczyk (176 cm, 76 kg), reprezentant Startu Zakopane (od 1956) i WKS Zakopane (kariera sportowa 1956-1974). Wychowanek trenerów: Andrzeja Roja-Gąsienicy i Tomasza Dulińskiego.

Po raz pierwszy stanął do sportowego współzawodnictwa z numerem startowym na Lipkach podczas słynnych dziecięcych zawodów o Puchar „Koziołka Matołka”, gdy miał… 2,5 roku. Zjechał, nie wywrócił się i zakończył konkurencję. Po ojcu odziedziczył „Ałuś” zdolności muzyczne (grał nieźle na skrzypcach i fortepianie), toteż świadectwo dojrzałości otrzymał w szkole muzycznej, a że i po mamie posiadał niemałe upodobania plastyczne, wybrał po maturze architekturę. Ale chyba większy talent do nart zdecydował o jego przyszłości, gdyż już jako 15-latek zwyciężał najlepszych polskich zjazdowców i choć miał jeszcze duże braki w technice, wygrywał – jak pisała prasa – „brawurą, dynamiką i młodością”. Praca, częste kontakty międzynarodowe (pieniądze na treningi na lodowcach dawał m. in. ojciec) i dobrzy trenerzy (Roj, Duliński) złożyły się na późniejsze sukcesy międzynarodowe i krajowe.

14-krotny mistrz Polski w biegu  zjazdowym (1965, 1966), slalomie (1966 -68, 1973), slalomie gigancie (1966-68, 1971), slalomie gigancie II rozegranym zamiast zjazdu (1968) i komb. alp.(1967,1968,1971). 3-krotny wicemistrz kraju w slalomie gigancie (1973, 1974) i komb. alp.(1965). Był też dwukrotnym medalistą MŚ: brązowy 1970 Val Gardena, Włochy (komb. alp. – pierwszy medal MŚ dla Polski w konk. alpejskich), srebrny 1974 St. Moritz (komb. alp). Uczestnik MŚ: 1966 Portillo, Chile: 39 m. (zjazd), 15 m.(slalom), 21 m. (slalom gigant), 9 m. (komb. alp.), 1970 Val Gardena: 33 m. (zjazd ), 10 m. (slalom), 6 m.(slalom gigant); 1974 St. Moritz: 7 m. (slalom), 13 m.(slalom gigant ). W Pucharze Świata zajmował  miejsca: 1968 -26; 1969-30; 1970-13, 1971-18; 1972-6 (2 w slalomie); 1973-22; 1974-41; 1975-24; 1 zwycięstwo. 6-krotny medalista zimowej  Uniwersjady: 1966 złoty – slalom specjalny, srebrny medal (slalom gigant i kombinacja alpejska), 1970 srebrny – slalom gigant, komb. alp., 1972 – złoty (slalom gigant). W Spartakiadzie Armii Zaprzyjaźnionych zdobył 7 złotych medali: (1969 w zjeździe, slalomie gigancie i kombinacji alpejskiej i 1971 w zjeździe, slalomie specjalnym, slalomie gigancie i kombinacji) i zapisał się jako najlepszy narciarz w historii tej imprezy.

Był też 2-krotnym zwycięzcą slalomu giganta podczas Memoriału B. Czecha i H. Marusarzówny (1967, 1971). Po zakończeniu kariery zawodniczej wyjechał do Francji na kontrakt trenerski (1981) i tam mieszka do dzisiaj (Saint Gervais). Nie zerwał kontaktów z krajem, organizując różnego rodzaju imprezy sportowe, handlowe i promocyjne, m.in. polski pawilon na targach FAIREXPO 93 w Annecy.

Zajmował się promocją i sprzedażą wyrobów renomowanych firm francuskich produkujących sprzęt narciarski, takich jak DYNASTAR, a obecnie SALAMON. Podczas IO w Albertville (1992) był honorowym przedstawicielem Polski, a także nieformalnym opiekunem polskiej ekipy olimpijskiej. Sportowiec – gentelmen 1968.

Pierwszy Polak, który otrzymał nagrodę UNESCO „Fair Play” 1969 (przyznał się do ominięcia bramki na trasie slalomu; sędziowie tego nie dostrzegli i przyznali 4. m. w zawodach o Puchar Świata w Aspey w Colorado). Autor niezwykłego pomysłu wybudowania tunelu pod Tatrami, który połączyłby Polskę ze Słowacją oraz książki „Taki szary śnieg” (1985). Kawaler medalu „Kalos Kagathos” (2003). Brat olimpijczyka Jana Bachledy.

*1968 Grenoble: narciarstwo alpejskie, zjazd – 26. miejsce na 88 start. z czasem 2.05,48 (zw. Francuz J. Killy – 1.59,85); slalom gig. – 13. miejsce na 100 start. z czasem 3.35,71 (zw. Francuz J. Killy – 3.29,28); slalom spec. – 6 m. na 102 start. z czasem 1.40,61 (zw. Francuz J. Killy – 1.39,73).

*1972 Sapporo: narciarstwo alpejskie, slalom spec. – 10. miejsce na 100 start. z czasem 1.52,26. I przejazd 57.04 – 10 m., II przejazd 55.22 – 11 m. (zw. Hiszpan F. Fernandez Ochoa – 1.49,27); slalom  gig. – 9-10 m. na 73 start. z czasem 3.12,42. I przejazd 1.34,40 – 17 m., II przejazd 1.38,02 – 4 m. (zw. Włoch G. Thoeni – 3.09,62) Chorąży polskiej  ekipy na ZIO 1972 r.

Bibl.: Głuszek, Leksykon, s. 150;  Pawlak, Olimpijczycy, s. 24;  MES, t. 1, s. 56; Zdebska, Mistrzowie nart, s. 17-22 i dalsze; Porada, Igrzyska, s. 868, 879; Fischer, Kronika śnieżnych tras, s. 145- 150; Iskier przewodnik, s. 436-437; W. Zieleśkiewicz, Encyklopedia, s. 15, 350, 351, 355, 361, 435.