przedsiębiorca, trener, piłkarz ręczny Anilany Łódź, w latach siedemdziesiątych jeden z najlepszych bramkarzy świata, olimpijczyk z Monachium (1972) i Montrealu (1976), zdobywca brązowego medalu.
Urodzony 8 września 1948 w Konstantynowie pod Łodzią, syn Jana i Zofii Figat, absolwent miejscowego Gimnazjum i Liceum (1967), w tamtejszym też MKS Sokół (1964) rozpoczął trening w sekcji piłki ręcznej (pierwszy trener Robert Szklennik) zdobywając w wieku juniora tytuł mistrza Polski szkół ogólnokształcących. Następnie zawodnik (193 cm, 96 kg) Włókniarza Konstantynów, Śląska Wrocław (1970-1971 podczas służby wojskowej) i Anilany Łódź (1971-1983 z przerwami). Reprezentacyjny bramkarz Polski (1967-1983), rozegrał w drużynie narodowej 219 spotkań (trenerzy: Tadeusz Wadych, Jacek Zglinicki, Jan Pełka), który stał się symbolem długiej i trudnej drogi polskiej piłki ręcznej na światowe szczyty (od IO w Monachium 1972, poprzez MŚ w NRD 1974, gdzie znaleźli się już na 4. msc, olimpijski medal w Montrealu (1976), MŚ w Danii 1978 – 6. msc do brązowego medalu MŚ 1982 w Dortmundzie).
We wszystkich tych i innych imprezach światowej rangi jednym z najlepszych graczy ekipy biało-czerwonych był bramkarz, któremu przyznano tytuł najlepszego w historii tej dyscypliny w kraju z adnotacją: „bodaj jeden z pierwszych bramkarzy, który zaczął wprowadzać taktykę między słupkami. Do tej pory zawodnicy bronili rzuty rywali refleksem”. Najwyższej klasy talent, posiadał nie tylko tradycyjne cechy i umiejętności bramkarskie takie jak intuicja, refleks, umiejętność ustawienia się, gra na przedpolu, odwaga. On dbał oczywiście przede wszystkim o „zabezpieczenie” bramki, ale jednocześnie posiadł umiejętność kierowania własną obroną, błyskawicznego analizowania gry przeciwnika, natychmiastowego wyciągania wniosków. „Był po prostu niesamowity – opowiadał kiedyś o nim trener Janusz Czerwiński. Podczas pamiętnych MŚ 1974 w NRD (gdzie został uznany za najlepszego bramkarza tej imprezy) w meczu z Hiszpanią obronił siedem rzutów karnych, a w całych mistrzostwach dwadzieścia jeden. Wyczuwał strzelających napastników (doprowadził ich wręcz do rozpaczy). Ustawiał się tak, że piłka zatrzymywała się na jego nogach, tułowiu, chwytał ją rękami, odbijał piersiami”.
Był „postrachem napastników”, a przecież to prawie zawsze jest odwrotnie: najlepsi strzelcy są postrachami bramkarzy. Oczywiście nie zawsze i nie wszystko w reprezentacyjnej bramce kończyło się dla polskiego golkipera pomyślnie. Ryzyko i szaleńcza odwaga z którymi musiał być za pan brat, doprowadzały czasem do cięższych kontuzji, np. podczas monachijskich igrzysk, kiedy morderczy strzał otrzymał prosto w twarz. Ale jeden z najlepszych bramkarzy świata (w 1974 po MŚ wybrano go do reprezentacji świata) miał do piłki ręcznej wielki sentyment. Mówił, że ta gra dała mu w życiu wiele przyjemności. Po igrzyskach w Montrealu (1976) przez 3 lata grał w austriackim SBL Linz; od 1981 ponownie w Anilanie (walnie przyczynił się do zdobycia tytułu mistrza Polski w 1983). Po zakwalifikowaniu się drużyny narodowej (MŚ 1982 Dortmund, 3. msc) do IO w Los Angeles (1984) postanowił zakończyć karierę trzecim występem olimpijskim.
Z powodu naszego bojkotu (pod naciskiem Moskwy) nie zrealizował swoich marzeń. Zamiast na igrzyskach startował po raz ostatni w reprezentacji na „turnieju pocieszenia” w NRD, gdzie Polacy zdobyli brązowy medal i – jak to pisze we wspomnieniach sam Szymczak – „zamiast 1500 dolarów amerykańskich, wciśnięto nam do rąk 500 rubli radzieckich”. Było to najsmutniejsze wydarzenie z całej sportowej kariery jednego z najlepszych bramkarzy świata. Zasłużony Mistrz Sportu (1974) odznaczony m. in. Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.
Zmarł 6 września 2016 roku.
*1972 Monachium: bramkarz drużyny piłki ręcznej, która w grupie elim. (4 druż.) zremisowała ze Szwecją 13:13, wygrała z Danią 11:8 i przegrała z ZSRR 11:17, zajmując 3. msc w grupie; w spotkaniu o msc 9-12 pokonała Islandię 20:17; w meczu o 9-10. msc przegrała z Norwegią 20:23, zajmując ostatecznie w turnieju 10. msc (zw. Jugosławia). Szymczak wystąpił w meczach ze Szwecją, Danią i ZSRR. Skład drużyny zob. – Antczak Zdzisław.
*1976 Montreal: bramkarz drużyny piłki ręcznej, która w grupie elim. (5 druż.) pokonała Węgry 18:16, CSRS 21:18 i USA 26:20 oraz przegrała z Rumunią 15:17, zajmując 2. msc w grupie (w rozgrywkach tej grupy początkowo uczestniczyła też Tunezja, która po porażce z Polską 12:26, dołączyła do drużyn bojkotujących igrzyska i wycofując się z turnieju nie została sklasyfikowana); w meczu o msc 3-4 zwyciężyła RFN 21:18 po dogrywce, zdobywając brązowy medal (zw. ZSRR). Skład drużyny zob. – Antczak Zdzisław.
Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 345; Pawlak, Olimpijczycy, s. 258; MES, t. 2, s. 527; Iskier przewodnik, s. 506; Porada, Igrzyska, s. 444, 888, 902; Bogusz, Łódzcy olimpijczycy, s. 154-155; Duński, Od Paryża, s. 921-922; Drygas, 75 lat piłki ręcznej, s. 60, 63, 68, 72, 82, 147-148 i inne; Wywiad środowiskowy.
