Antoni Maszewski (1908-1944)




mjr sł. st. Wojska Polskiego, jeden z najlepszych średniodystansowców okresu międzywojennego, olimpijczyk z Berlina (1936), uczestnik walk o Tobruk i Monte Cassino,  poległ we Włoszech.

Urodzony 5 maja 1908 w Kamieńsku, pow. piotrkowski, woj. łódzkie, syn Bolesława (właściciela młyna) i Stanisławy z Rojewskich, ukończył Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie (1927) i Wydział Prawa UW otrzymując (16 czerwca 1933) dyplom i tytuł magistra praw. Dywizyjny Kurs Szkoły Podchorążych (32 pp.) kończy z tytułem podchorążego w 21 pp. (pierwsza lokata, 1/50!) po czym zwolniony do rezerwy (17 września 1934), obejmuje funkcję aplikanta przy Sądzie Okręgowym w Warszawie. Już jako podporucznik rezerwy (1935) przechodzi przeszkolenie (1936) w sądach wojskowych, a także w swojej macierzystej jednostce 21 pp. (1937). Otrzymuje najwyższe oceny i znakomite opinie, które zapewne sprawiają, że powołany zostaje do służby czynnej i mianowany oficerem służby stałej obejmując funkcję asystenta w Wojskowej Prokuraturze Okręgowej nr V/1938/. Już w ciągu ostatnich trzech lat pobytu w gimnazjum intensywnie zajmował się sportem (lekkoatletyka, pływanie) osiągając niezłe wyniki w barwach Sokoła (do 1927). Potem startował w stołecznych klubach: Polonii (1928-1934 i 1938) i Legii (1935-1937). Jego dalsza kariera była imponująca. Biegał przez płotki (400 m) i na średnich dystansach odnosząc znaczące sukcesy (1929), kiedy to po raz pierwszy wystąpił w barwach narodowych przeciwko Węgrom w Budapeszcie i wywalczył w sztafecie klubowej 4×400 m (wraz z Cejzikiem, Nowakowskim i Meyro) tytuł mistrza Polski.

Niebawem (1930) stał się następcą jednego z najwybitniejszych naszych płotkarzy Stefana Kostrzewskiego dzierżąc nieprzerwanie (z wyjątkiem 1934) krajowy prymat na niskich płotkach. Maszewski poza nieudanym występem olimpijskim zaliczył w swojej karierze sportowej wiele sukcesów: 22-krotnie (1929-1938) reprezentował barwy narodowe w meczach międzypaństwowych (39 startów, 7 zwycięstw indywidualnych), 24-krotnie był medalistą mistrzostw Polski (w tym zdobył 10 złotych medali w biegu płotkarskim na 400 m i dwa tytuły w sztafecie 4×400 m) i 3-krotnym rekordzistą Polski (500 m, sztafeta 4×400 m i sztafeta szwedzka). Rekordy życiowe: 400 m – 50,3 (13 września 1936 Warszawa), 800 m – 1.55,5 (13 października 1935 Budapeszt), 1500 m. – 4.15.0 (27 maja 1929 Warszawa) i 400 m pł – 55.6 (18 czerwca 1938 Warszawa).

Zmobilizowany w 1939 uczestniczył w kampanii wrześniowej walcząc m. in. pod Kutnem i Kockiem, po czym przedostał się do Francji skąd skierowano go do Brygady Strzelców Karpackich. W bitwie pod Tobrukiem wyróżnił się szczególnym męstwem; otrzymał Krzyż Walecznych i awans do stopnia kapitana. Potem przyczynił się do zdobycia niemieckiej twierdzy pod Monte Cassino (18 maja 1944); dowodząc 4. batalionem Strzelców Karpackich zginął podczas ataku na Anconę w rejonie Ronticelli Falconare 5 sierpnia 1944. Pośmiertnie awansowany do stopnia majora i odznaczony orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Walecznych (po raz drugi), Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Krzyżem Monte Cassino. Wańkowicz napisał: „Był to wzór żołnierskiego męstwa , prawości i koleżeństwa”.

*1936 Berlin: lekkoatletyka, sztafeta 4×400 m. – 3 m. w przedb. (4 druż.) z czasem 3.17.6 odp. z konk. (zw. W. Brytania – 3.09.0). Partnerami w zespole byli: K. Biniakowski , K.Kucharski i T. Śliwak.

Bibl.: MES, t. 2, s. 129-130 (tu błędna data urodzenia i brak szczegółowej daty śmierci); Księga pochowanych, t. 3, s. 185;  Kryska-Karski , Straty, s. 262 (tu błędnie podano: inżynier i stopień mjr rez. piech.); Wykaz poległych na obczyźnie, s. 219; Słownik WF, 1987, z. 1, s. 139-140 (tu mylnie podano nazwisko Maliszewski); Od Adamczaka do Zasłony; Chwała olimpijczykom, s. 89-92; Tuszyński, Księga, s. 191-194; Głuszek, Leksykon 1999, s. 271 (tu błędnie kpt. WP); Pawlak, Olimpijczycy, s. 168; Łojewski, Mecze, s. 47; Wańkowicz, Bitwa, s. 139-140; CAW: AP 6317 + 13646; Archiwum UW, RP – 27063.