Barbara Lerczak - Janiszewska - Sobotta - Nowicka

1

Medale igrzysk olimpijskich

1

LERCZAK – JANISZEWSKA – SOBOTTA – NOWICKA BARBARA (1936-2000)

historyk sztuki, czołowa sprinterka legendarnego polskiego Wunderteamu, mistrzyni Europy ze Sztokholmu (1958), trzykrotna uczestniczka igrzysk olimpijskich (1956, 1960, 1964), brązowa medalistka w sztafecie 4 x 100 m (1960).

Urodzona 4 grudnia 1936 w Poznaniu w inteligenckiej rodzinie Tadeusza i Stanisławy Kubickiej, ukończyła miejscowe Liceum  Ogólnokształcące (1954), po czym studiowała na WSE w Sopocie (1954), historię sztuki na UJ (absolutorium, bez pracy magisterskiej) i w krakowskiej AWF (1978), gdzie otrzymała tytuł magistra wf. Długą i burzliwą karierę sportową rozpoczęła w szkole średniej (1951) startując w bardzo popularnym wówczas Biegu Narodowym. Treningi rozpoczęła pod okiem poznańskiego trenera Jana Michalskiego, ale drogę do sławy i największych zaszczytów w sporcie otworzył jej trener kadry narodowej sprinterek Emil Dudziński.

33-krotna reprezentantka Polski w meczach międzypaństwowych 1952-1964 (76 startów, 17 zwycięstw indywidualnych), 17-krotna mistrzyni kraju:100 m (1953, 1954, 1957, 1958), 200 m (1953-1963), 4 x 100 m (1955, 1963), 27-krotna rekordzistka Polski (100, 200, 80 m pł, reprezentacyjna sztafeta 4 x 100 m). Rekordy życiowe: 100 m – 11.4 (23 sierpnia 1963 Bydgoszcz), 200 m – 23.6 (7 sierpnia 1960 Olsztyn) i 80 m pł – 11.0 (15 sierpnia 1960 Zabrze). Podczas zimowego treningu (1964) zerwała ścięgno Achillesa. Dzięki wspaniałej pomocy lekarskiej (doc. Krężel) i opiece trenerskiej (dr Dudziński) nadal była podstawową zawodniczką reprezentacyjnej sztafety. Ale w Tokio w niej nie wystartowała. Trener A. Piotrowski postawił już na młode, wschodzące gwiazdy polskiego sprintu (Kłobukowska, Kirszenstein). Na trzecie swoje igrzyska jednak poleciała. I jak zwykle, nie zawiodła.

Duże sukcesy odniosła podczas trzech startów na mistrzostwach Europy (1954, 1958, 1962). W Bernie (1954) zajęła 4. msc w finale biegu na 200 m (24.4), w Sztokholmie (1958) na tym samym dystansie w porywającym stylu pokonała wszystkie rywalki (wraz z faworytką Itkiną) zdobywając złoty medal i tytuł mistrzyni Europy (24.1). Podczas  tych samych mistrzostw zdobyła jeszcze brązowy medal w sztafecie 4 x 100 m (wraz z M. Chojnacką, C. Jesionowską i M. Bibro). Nasze sprinterki (T. Ciepły, M. Piątkowska, E. Szyroka) odniosły jeszcze większy sukces na kolejnych mistrzostwach Europy w Belgradzie (1962), gdzie zdobywając złoty medal zostały jednocześnie rekordzistkami Europy w sztafecie 4 x 100 m – 44.5 (16 września 1962). Drugi medal, brązowy, zdobyła na swoim koronnym dystansie 200 m. Zasłużona Mistrzyni Sportu, odznaczona m. in. złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Krzyżem Kawalerskim OOP. Zmarła niespodziewanie 21 listopada 2000. Żegnając ją młodsza koleżanka z bieżni i prezes PZLA Irena Szewińska powiedziała m. in. „W 1964 roku w Tokio biegłyśmy w finale 200m. Była dla nas wzorem. Zawsze pogodna, uśmiechnięta, życzliwa, służyła radą, była wybitną osobowością”.

*1956 Melbourne: 100 m – 4. w III przedb. (6 zaw.), odp. z konk. (zw. B. Cuthbert, Australia – 11.5); 200 m – 2. w V przedb. (5 zaw.) z wynikiem 24.8, 6. msc w I półfin. (6 zaw.) z wynikiem 25.2, odp. z konk. (zw. B. Cuthbert, Australia – 23.4); 4 x 100 m – 4. w II przedb. (4 zesp.) z czasem 46.5, odp. z konk. (zw. Australia – 44.5). Partnerkami w sztafecie były: M. Bibro, G. Minicka i H. Richter.
*1960 Rzym: 200 m – 1. w IV przedb. (4 zaw.) z wynikiem 23.9, 3. msc w I półfin. (7 zaw.) z wynikiem 24.2, 5. msc w finale (6 zaw.) z wynikiem 24.8 (zw. W. Rudolph, USA – 24.0); 4 x 100 m – 3. w II przedb. ( 5 zesp.) z czasem 45.3, 3. msc w finale (6 zesp.) z czasem 45.0 (zw. USA – 44.5) – zdobywając brązowy medal. Partnerkami w sztafecie były: T. Ciepły, C. Gerwin, H. Górecka.
*1964 Tokio: 100 m – 2. w II przedb. (7 zaw.) z wynikiem 11.8, 5. msc w ćwierćfin.(7 zaw.) z wynikiem 11.8, odp. z konk. (zw. W. Tyus, USA – 11.4); 200 m – 2. w II przedb. (5 zaw.) z wynikiem 24.1, 4. msc w II półfin. (8 zaw.) z wynikiem 23.7, 6. msc w finale (8 zaw.) z wynikiem 23.9 (zw. E. McGuire, USA – 23.0).

Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 326; Pawlak, Olimpijczycy, s. 150-151 (tu m. in. dwukrotna mistrzyni Polski); Duński, Od Paryża, s. 266-267; Łojewski, Mecze kobiet, s. 17; Kurzyński, Indeks LA 1945-1956 (oprac. niepubl.); MP kobiet 1945-2001 (oprac. PZLA niepubl.); Encyklopedia (Statystyczna) LA, s. 172, 176, 227, 228, 241-243, 252, 256, 258, 260; zur Megede, Die Geschichte der olympischen Leichtathletik, t. 2 , s. 154-155, 162, 221-223, 231, 232, 296-298; Mistrovstvi Evropy 1934-1974, s. 6-7, 20.