Franciszek Bronikowski (1907-1964)

1

Medale igrzysk olimpijskich

1


właściciel fabryki mebli w Bydgoszczy, zdobywca pierwszego medalu olimpijskiego w historii polskiego wioślarstwa (1928), działacz PZTW, sędzia międzynarodowy.

Urodzony 25 lutego 1907 w Bydgoszczy, syn Emila i Zofii Mróz, ukończył tamtejszą Szkołę Rzemiosł Artystycznych specjalizując się w stylowych meblach. Z wioślarstwem zapoznał się w Bydgoskim Towarzystwie Wioślarskim (1925) i przez całą karierę sportową pozostał mu wierny. Już po rocznym treningu zaczął odnosić pierwsze sukcesy nie tylko na krajowych torach regatowych. Był mistrzem Polski w czwórce ze sternikiem (1926) i czwórce bez sternika (1929) oraz  wicemistrzem w ósemce (1926, 1928, 1930) i czwórce ze sternikiem (1928). Bogate w brązowe medale były jego występy na torach zagranicznych. Podczas mistrzostw Europy w Lucernie (1926) trzecie miejsce zdobył wraz z kolegami w czwórce ze sternikiem, a w Bydgoszczy (1929) powtórzył ten sukces w czwórce bez sternika. Zdobył także pierwszy medal olimpijski w historii polskiego wioślarstwa.

W 1930 kończy służbę wojskową (Pułk Lotnictwa Morskiego w Pucku) i karierę zawodniczą poświęcając się głównie pracy w nowo powstałej firmie Fabryka Mebli Emil Bronikowski i Syn (Bydgoszcz, ul. Nakielska 135). Nie zrywa jednak kontaktu z ruchem sportowym. Aktywnie uczestniczy w pracach organizacyjnych swego macierzystego klubu (1930-1934 wchodzi w skład zarządu BTW pełniąc funkcję gospodarza taboru ). Zmobilizowany we wrześniu 1939 przebywa na lotnisku w Podlaskiej Fabryce Samolotów, a po jej zbombardowaniu bierze udział w obronie Warszawy. W czasie okupacji, krótko, w swej zajętej przez Niemców fabryce, pełni obowiązki doradcy. Wysiedlony z własnego domu (1940) pracuje przymusowo w Zakładach Amunicji w Łęgnowie (kierownik działu stolarskiego).

Bierze czynny udział w ruchu oporu. Po wojnie, znów na krótko wraca do swojej fabryki, która zostaje przejęta przez zarząd państwowy (1950), wreszcie upaństwowiona (1953) i nazwana Bydgoską Fabryką Mebli. W 1956 rodzina Bronikowskich (związek małżeński z Zofią Bukowską zawarty w Bydgoszczy w 1932) przeprowadza się do Milanówka pod Warszawą, gdzie aż do śmierci Franciszek Bronikowski prowadził zakład stolarski (meble stylowe). Po wojnie był jeszcze wioślarzem. Podczas mistrzostw Polski (1946) zdobył nawet złoty medal w dwójce ze sternikiem. Od 1950 poświęcił się pracy społecznej: był trenerem, sędzią, organizatorem imprez, działaczem PZTW. Zmarł 1 grudnia 1964 w Milanówku, gdzie został pochowany. Tradycje dziadka kontynuuje wnuczek Adam (syn inż. Stanisława Bronikowskiego) – olimpijczyk Sydney 2000. W plebiscycie na najlepszego wioślarza w 80-leciu PZTW (1999) Franciszek Bronikowski zajął 27. miejsce.

Zmarł 1 grudnia 1964 r.

*1928 Amsterdam: wioślarstwo, czwórka ze ster. – w  elim. Polacy wygrali kolejno z Japonią, Francją i Belgią, w półfinale najpierw płynąc sami uzyskali czas 7.20,4, a następnie przegrali ze Szwajcarią w czasie 7.12,8 (Szwajcaria 7.01,4 ) zajmując 3. msc i zdobywając brązowy medal (zw. Włochy – 6.43,4). Partnerami w osadzie byli: L. Birkholc, E. Jankowski, B. Ormanowski i st. B. Drewek.

Bibl.: Słownik WF, 1998, z. 1, s. 125 (Ryszard Wryk); Duński, Od Paryża , s. 84-85; Głuszek, Leksykon 1999, s. 163; Pawlak, Olimpijczycy, s. 39; MES,  t. 1, s. 102; Kobendza, 80 lat PZTW, s. 54, 55, 78; USC Bydgoszcz, AU 119/1907 (tu dzień urodzenia: 26); CAW:AP 753.