ps. „Kret”, „Cezare”, przedsiębiorca, torowiec (do 1977) i jeden z najlepszych szosowców przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, medalista mistrzostw świata, wicemistrz olimpijski z Moskwy (1980) i pierwszy z Polski (po II wojnie światowej) kolarz zawodowy (1982), organizator Tour de Pologne.
Urodzony 17 maja 1955 w Kołczygłowach, syn Józefa i Marii, absolwent zasadniczej szkoły zawodowej, kolarz (173 cm, 70 kg) LZS Baszty Bytów (1974-1976) i Legii Warszawa (1977-1981), którego do sportowego mistrzostwa prowadzili trenerzy: Euzebiusz Marciniak, Stefan Borucz, Andrzej Trochanowski i Zbigniew Rusin. Najpierw był nadzieją trenera Borucza i wraz z grupą, podobnie uzdolnionych żółtodziobów (Jankiewicz, Sujka, Faltyn, Szczepkowski) przygotowywano go do startów na torze (ind. i druż. na 4 km). Kiedy jednak spodziewanych wyników nie było, sami kolarze zrezygnowali z „torowej akademii” przechodząc na szosę (z czego już można było żyć). Instynkt ich nie zawiódł. Wszyscy sięgnęli po medale MŚ i IO (Sujka, Jankiewicz, Lang). Kolarz Legii stał się symbolem bardzo popularnego wówczas hasła „Od Spartakiady do Olimpiady”.
Ujawnił swój wielki talent podczas Spartakiady Młodzieży 1973 (wraz m. in. z Janem Krawczykiem, Janem Jankiewiczem, Krzysztofem Sujką, Grzegorzem Jaroszewskim i Tadeuszem Wojtasem), a największy sukces – zdobycie srebrnego medalu olimpijskiego – odniósł w Moskwie (1980). Dokonał tej sztuki w wielkim stylu. Zaatakował wraz z dwoma kolarzami gospodarzy (Suchoruczenkow, Barinow) na trudnej selektywnej trasie zwanej „schodami Kapitonowa”. Suchoruczenkow niebawem (dla własnego bezpieczeństwa, był słaby na finiszu) zostawił rywali i rozpoczął samotny rajd do mety. Polak pozostał na szosie z drugim reprezentantem ZSRR, tocząc z nim niezwykły bój aż do ostatnich… milimetrów. Fotokomórka musiała rozstrzygać (i tu były wątpliwości) komu przydzielić srebrny i brązowy medal. W końcu wskazano, że zwycięsko z tego finiszu wyszedł zawodnik w biało-czerwonej koszulce.
W karierze kolarza – amatora, którą zakończył startem olimpijskim w Moskwie był: 9-krotnym mistrzem Polski- w wyścigu górskim (1980), szosowym druż. (1977, 1979-1981), torowym na 4 km druż. (1979, 1980), 4 km ind. (1974) i wyścigu długodyst. 50 km (1981); 7-krotnym wicemistrzem kraju: w jeździe na czas (1975-1977, 1981), w jeździe dwójkami (1980) i na 4 km ind. (1975, 1976) i 2-krotnym brązowym medalistą MP na 4 km ind. (1977, 1979). W najlepszym dla siebie sezonie (1980) wygrał Tour de Pologne; 4-krotny uczestnik Wyścigu Pokoju (1977, 1978, 1979, 1981) – bez większych sukcesów; zdobywca dwóch medali MŚ w wyścigu szosowym na 100 km: brązowego (1977) w wenezuelskiej La Fria (wraz z T. Mytnikiem, M. Nowickim i S. Szozdą) i srebrnego (1979) w Valkenburgu (wraz z J. Jankiewiczem, S. Ciekańskim i W. Pluteckim). Finalista torowych MŚ 1975 w Liege: 5. msc (4 km druż.) i 5. msc (4 km ind.). Ważniejsze sukcesy w wyścigach zagranicznych: Dookoła Nadrenii 1977-2., Ruban Graniter Breton 1978-3., 1979-3., Tour du Vaucluse 1979-1., Settimana Bergamasca 1980-1., Tour de Loir et Cher 1981-4.
Najlepszy kolarz szosowy w klasyfikacji PZKol i Challenge „PS” 1980; w tym samym roku w plebiscycie czytelników „PS” zajął 4 m. Przechodzi do historii nie tylko jako srebrny medalista olimpijski w wyścigu indywidualnym, ale także jako pierwszy po II wojnie światowej kolarz zawodowy. Otrzymał licencję profesjonalisty z PZKol z nr 01/82 i jeździł w grupach zawodowych: GIS-OLMO (1982-1983), Carrera (1984-1985), Del Tongo-Colnago (1986-1988) i Malvor-Sidi-Colnago (1989). „Cezare” (tak nazywano go w peletonie profi) nie odniósł wprawdzie wielkich sukcesów (17 m. w Giro d’ Italia 1982, zwycięstwo w prologu Tirreno-Adriatico 1983), ale był pierwszym i jego rekonesans oraz doświadczenie miały kolosalny wpływ na losy naszych następnych zawodowców (Piasecki, Halupczok, Jaskuła), którzy odnieśli już sporo spektakularnych sukcesów. Mistrz Sportu odznaczony m. in. trzykrotnie srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Krzyżem Kawalerskim OOP.
*1976 Montreal: kolarstwo torowe, 4000 m druż. (na dochodzenie) – w elim. Polacy uzyskali piąty wynik na 17 start. zesp. z czasem 4.27.21; w ćwierćfin. przegrali z W. Brytanią w czasie 4.27.13 (W. Brytania -4.23.78), odp. z konk. zajmując miejsca 5-8 (zw. RFN – 4.21.06). Partnerami w drużynie byli: J. Jankiewicz, K. Sujka i Z. Szczepkowski.
*1980 Moskwa: kolarstwo szosowe, wyścig ze startu wspólnego (189 km) – 2. na 115 start. z czasem 4:51.26,9 (zw. S. Suchoruczenkow ZSRR – 4:48.28,9), zdobywając srebrny medal; szosa druż. (101 km) – 4. na 23 start. zesp. z czasem 2:04.13,8 (zw. ZSRR – 2:01.21,7). Partnerami w drużynie byli: S. Ciekański, J. Jankiewicz i W. Plutecki.
Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 254; Pawlak, Olimpijczycy, s. 148; MES, t. 2, s. 52; Porada, Igrzyska, s. 900, 977; Tuszyński, Wyścig Pokoju 1948-2001, s. 162; Tuszyński, Złota księga, s. 230, 302-303; Tuszyński, 100 lat WTC, s. 402; Tuszyński, Od Dynasów, s. 482; Duński, Od Paryża, s. 478-479; Wasyliszyn, Jubileuszowe asy, s. 68; Marcinek, Sportowe asy, s. 150; Latuszkiewicz, Zielone bractwo, s. 27; Tuszyński, 50 razy Tour de Pologne, s. 326-332.
