BROŻEK Franciszek (1890-1940)
ppłk dypl. sł. st. piech. Wojska Polskiego, piłkarz i współzałożyciel krakowskiej Wisły, strzelec – olimpijczyk (1924), jeniec Starobielska zamordowany w Charkowie.
Urodzony 23 sierpnia 1890 w Krakowie, syn urzędnika pocztowego Jana i Józefy ze Stasików, ukończył tamtejsze II Gimnazjum im. Św. Jacka oraz zaliczył cztery półrocza na Wydziale Prawa UJ. Wcielony do armii austriackiej (1 sierpnia 1914) wziął udział w I wojnie światowej walcząc na froncie rosyjskim i włoskim. Już w Wojsku Polskim (wstąpił ochotniczo w styczniu 1919) walczył na froncie ukraińskim, a potem aktywnie uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej (dwukrotnie ranny, niewola, kawaler Krzyża Virtuti Militari). Pisano w opinii: „Zawsze na czele powierzonego oddziału przykładem bohaterskim porywający, kochany przez żołnierzy i szanowany przez dowódców – był wzorem oficera frontowego”. Po powrocie z niewoli pozostał w służbie stałej i w stopniu kapitana otrzymał przydział do 13 pp. w Pułtusku. Z oceną bardzo dobrą ukończył kurs w Centralnej Szkole Strzelniczej w Toruniu. Awansowany do stopnia majora (1927), do końca 1930 był dowódcą batalionu w 18 pp. w Skierniewicach, a następnie już jako podpułkownik (1936) w Korpusie Ochrony Pogranicza w Iwieńcu (woj. nowogródzkie). Sportem zaczął się interesować w szkole, w 1907 roku występował już w piłkarskiej drużynie krakowskiej Wisły (wraz m. in. z A. Poznańskim, J. Weyssenhoffem, W. Polaczkiem), klubu, którego był współzałożycielem i działaczem. Przeszedł do historii sportu jako strzelec. Z dyscypliną tą zapoznał się na początku lat dwudziestych szybko awansując do reprezentacji armii i Polski. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 w składzie wojsk KOP dostał się do niewoli sowieckiej. Jego nazwisko znalazło się na listach jeńców wojennych Starobielska pod numerem 153, a zatem został rozstrzelany w gmachu NKWD w Charkowie wiosną 1940.
Bibl.: Tuszyński, Księga, s. 31; Słownik WF, 1995, z. 2, s. 97-98 (Ryszard Wryk); Tucholski, Mord, s. 389 , 918; Rozstrzelani w Charkowie, s. 25; Tuszyński, Przerwany bieg, s. 38-39; Głuszek, Leksykon 1999, s. 163; Pawlak, Olimpijczycy, s. 39; EP Fuji, Kolekcja klubów Wisła, s. 8 (tu brak imienia Franciszek); Księga 50 lat Wisły, s. 10-11; Polakiewicz, Igrzyska, s. 268, 272; Chemicz, Sport Polski, s. 274 , 338; Hałys, Polska piłka, s. 19 , 831; Kukulski, Pierwsze mecze, s. 108 i dalsze; CAW: AP 5166 , 10899 , 11683 , VM -98/9777 , Odrz. 2.4.1936.
*1924 Paryż: karabin dowolny strzelanie z pozycji leżącej 400 m, 600 m i 800 m druż. – 15 m. na 18 zespołów startujących z wynikiem 477 pkt. (zw. USA- 676 pkt.). Brożek zdobył 94 pkt. Jego partnerami w zespole byli: M. Borzemski (101), B. Gościewicz (93), S. Kowalczewski (96) i W. Świątek (93). Komentarz bezpośredniego świadka wydarzeń S. Polakiewicza: „to byli świetni zawodnicy, mieli jednak mało nowoczesną broń i przede wszystkim beznadziejną amunicję. Gdzie nam było do Amerykanów ?”.
| « powrót do listy |