Andrzej Gąsienica Roj (1930-1989)



ps. „Wąs”, narciarz, alpejczyk z Zakopanego, wielokrotny mistrz i reprezentant Polski, olimpijczyk z Oslo (1952) i Cortina d’Ampezzo (1956), rajdowiec (motocykle, motocrossy), wybitny trener i ekspert FIS do spraw narciarstwa zjazdowego.

Urodzony 30 listopada 1930 w Zakopanem, syn Stanisława (przewodnika i ratownika górskiego) i Karoliny z Krzeptowskich, absolwent Państwowej Szkoły Przemysłowej w Krakowie (1952); studiował też w warszawskiej AWF, gdzie otrzymał dyplom trenera narciarstwa II kl. Zawodnik (konkurencje alpejskie) klubów zakopiańskich: Harcerskiego KN (1946-1951) i AZS (1951-1961). Rozpoczynał karierę sportową (1946) od biegów i skoków i dopiero po kilku latach rozsmakował się w konkurencjach zjazdowych, stając się „etatowym rywalem” Jana Ciaptaka Gąsienicy i Stefana Dziedzica.

W połowie lat pięćdziesiątych zaliczany był (przede wszystkim w zjeździe) do czołówki światowej. Stracił z nią kontakt po wypadku motocyklowym w drodze do Krakowa (1956, noga w gipsie przez 7 miesięcy). 7-krotny mistrz Polski w zjeździe (1951, 1953, 1956, 1959, 1961), slalomie (1953) i kombinacji alpejskiej (1961). 8-krotny wicemistrz Polski w zjeździe (1960), slalomie (1951, 1952), slalomie gigancie (1954, 1960), kombinacji (1951, 1959, 1960). Uczestnik MŚ: 1954 Are; 10 m. (zjazd), 27 m. (slalom gigant), 34 m. (slalom), 10 m. (kombinacja alpejska); 1958 Badgastein: 20 m. (komb.). 7krotny medalista AMŚ: 1951 Poiana: 2 m. (zjazd), 3 m. (komb.); 1953 Semmering: 1 m. (zjazd), 2 m. (slalom gigant), 1 m. (komb.); 1956 Zakopane: 2 m. (zjazd), 2 m. (slalom). Zwycięzca Memoriału B. Czecha i H. Marusarzówny (1953, zjazd).

Poza narciarstwem uczestniczył w rajdach motocyklowych i motocrossowych będąc zawodnikiem Tatrzańskiego Klubu Motorowego, a następnie LPŻ w Zakopanem. M. in. mistrz Polski w motocrossie w kat. do 500 cm3 (1958) i zdobywca głównej nagrody zespołowej w Rajdzie Tatrzańskim (1963). Po zakończeniu kariery zawodniczej poświęcił się pracy trenersko – szkoleniowej w której odniósł sukcesy. Był przede wszystkim trenerem kadry narodowej mężczyzn w konkurencjach alpejskich (1961-1971), wychowawcą m. in. Andrzeja i Jana Bachledów oraz Andrzeja Derezińskiego. Później kierownik wyszkolenia PZN (1971-1982), wiceprezes AZS Zakopane (1982-1985), zaś od 1985 trener i koordynator szkolenia w zakopiańskiej Wiśle. Od 1970 był członkiem Komisji Zjazdów FIS i delegatem technicznym FIS w konkurencjach alpejskich. Ekspert (znany i ceniony w świecie narciarskim) do spraw narciarstwa zjazdowego m. in. na ZIO 1976 (Innsbruck) i 1984 (Sarajewo). Skromny, pracowity, życzliwy ludziom umiał pięknie i zajmująco mówić o narciarstwie. Także jego brat Władysław Roj był sędzią i delegatem technicznym FIS, ale w skokach i kombinacji norweskiej. Zasłużony Mistrz Sportu.

Zmarł nagle na zawał serca w Zakopanem 15 listopada 1989 r.

*1952 Oslo: narciarstwo alpejskie, zjazd – 22 m. na 81 start. z czasem 2.44,3 (zw. Włoch Z. Colo – 2.30,8); slalom spec. – 28 m. na 86 start. z czasem 2.29,6 (zw. Austriak O. Schneider – 2.00,0); slalom gig. – 41 m. na 83 start. z czasem 2.52,2 (zw. Norweg S. Eriksen – 2.25,0).

*1956 Cortina D’Ampezzo: narciarstwo alpejskie, zjazd – 15 m. na 75 start. z czasem 3.09,3 (zw. Austriak T. Sailer – 2.52,2); slalom spec. – 23 m. na 90 start. z czasem 3.55,8 (zw. Austriak T. Sailer – 3.14,7); slalom gig. – 54 m.  na 95 start. z czasem 3.48,6 (zw. Austriak T. Sailer – 3.00,1).

Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 195; Pawlak, Olimpijczycy, s. 78; Słownik WF, 1996, z. 1, s. 91-92; MES, t. 1, s. 172; Zdebska, Mistrzowie nart, s. 106-110; Porada, Igrzyska, s. 833, 842; Fischer, Kronika, s. 198-200;  Iskier przewodnik, s. 440-441; Zieleśkiewicz, Encyklopedia, s. 64-65, 360 (tu data śmierci: 15.07.1989); AAWF Warszawa, sygn. D-893/S.