Henryk Gruth



nauczyciel wf, trener, najlepszy obrońca w historii polskiego hokeja, 248-krotny reprezentant kraju (rekord), czterokrotny olimpijczyk (1980, 1984, 1988, 1992) i dwukrotny chorąży polskiej ekipy na IO w Calgary (1988) i Albertville (1992).

Urodzony 2 września 1957 w Rudzie Śląskiej – Halembie, syn Józefa Wincentego i Marii Zdebel, absolwent Liceum Ogólnokształcącego w Rudzie Śląskiej (1976) i katowickiej AWF (1987), gdzie otrzymał tytuł magistra wf. Hokeista (182 cm, 90 kg), lewy obrońca: GKS Katowice 1970-1980 (pierwszy trener Kazimierz Małysiak), GKS Tychy (1980-1985 i 1986-1988, 1991-1992), HSC Zurich (1985-1986, 1989-1990) i Tysovia Tychy (1993-1994). W ciągu 22 sezonów w lidze polskiej rozegrał 628 meczów (4 m. w historii polskiego hokeja), strzelił 134 gole i tylko raz zdobył tytuł wicemistrza Polski z GKS Tychy (1988). 2-krotnie wręczono mu Złotego Kija redakcji „Sportu” dla najlepszego hokeisty kraju (1983, 1988).

W reprezentacji debiutował (1974) jako 17-letni junior (wraz z Wiesławem Jobczykiem i Andrzejem Zabawą) uzupełniając starą kadrę (m. in. Ziętara, Tkacz, Kosyl, Góralczyk, Kopczyński), co stało się zaczynem do budowy silnej drużyny narodowej. Nikt wtedy nie przypuszczał, że ten młodziutki obrońca ze Śląska wyrośnie na kandydata do galerii sław IIHF (Międzynarodowa Federacja Hokeja na Lodzie) i wytrwa z powodzeniem na sportowym posterunku przez wiele lat, bijąc nie tylko krajowe rekordy. Jeden z pięciu polskich sportowców, którzy wystąpili w czterech IO (1980, 1984, 1988, 1992), chorąży polskiej ekipy podczas dwóch IO (1988, 1992), 248-krotny reprezentant Polski 1974-1994 (absolutny rekord w historii polskiego hokeja), strzelec 21 bramek i kapitan reprezentacji (1982-1994), partner m. in. J. Potza, L. Synowca i R. Szopińskiego. Uczestnik 15 turniejów o MŚ: 1975 RFN – 5 m., 1976 Katowice – 7 m., 1978 Belgrad – 9 m. (gr. B-1), 1979 Moskwa – 8 m., 1981 Val Gardena – 10 m. (gr. B-2), 1982 Klagenfurt – 11 m. (gr. B-3), 1983 Tokio – 10 m. (gr. B-2), 1985 Fryburg – 9 m. (gr. B-1), 1986 Moskwa – 8 m., 1987 Canazei – 9 m. (gr. B-1), 1989 Sztokholm – 8 m., 1990 Lyon – 14 m. (gr. B-6), 1991 Ljubljana – 12 m. (gr. B-4), 1992 Praga – 12 m., 1993 Eindhoven – 14 m. (gr. B-2). Wybrany do drużyny „All Stars” turnieju o MŚ gr. B (1987). Istnieje niepodważalna opinia, że jest najlepszym obrońcą w historii polskiego hokeja, którą zawdzięcza stałej chęci podnoszenia swoich umiejętności (doskonalenia sportowego perfekcjonizmu). Świetnie wyszkolony technicznie, roztropny i rozważny znakomicie potrafił „czytać grę” (głównie przeciwnika) i konstruować skuteczne akcje ofensywne własnego zespołu. Kapitan – dyrygent, ale miły, koleżeński i stanowczy. Gdyby urodził się później, byłby niewątpliwie kandydatem do zrobienia większej kariery wśród najlepszych profesjonałów. Po zakończeniu gry, trener w Szwajcarii (Zurych). W kraju działacz samorządowy (Tychy). Żonaty (Danuta Chrószcz), ma troje dzieci (Katarzyna, Anna, Jakub).

*1980 Lake Placid: członek drużyny hokejowej, która w grupie elim. pokonała Finlandię 5:4 i Japonię 5:1 oraz przegrała z Kanadą 1:5, Holandią 3:5 i ZSRR 1:8, zajmując 4 m. w grupie i m. 7-8 w turnieju (zw. USA). Skład drużyny zob. – Chowaniec Stefan.

*1984 Sarajewo: członek drużyny hokejowej, która w grupie elim. pokonała Jugosławię 8:1 oraz przegrała z ZSRR 1:12, RFN 5:8, Włochami 1:6 i Szwecją 1:10, zajmując 4 m. w grupie; w meczu o m. 7-8 przegrała z  USA 4:7 zajmując 8 m. w turnieju (zw. ZSRR). Skład drużyny zob. – Adamiec Janusz.

*1988 Calgary: członek drużyny hokejowej, która w grupie elim. zremisowała ze Szwecją 1:1 oraz przegrała z Kanadą 0:1, Francją 0:2 (dyskw. po wygranym meczu 6:2), Szwajcarią 1:4 i Finlandią 1:5, zajmując 5 m. w grupie; w meczu o m. 9-10 uległa Austrii 2:3, zajmując ostatecznie w turnieju 10 m. (zw. ZSRR). Skład drużyny zob. – Adamiec Janusz.

*1992 Albertville: członek drużyny hokejowej, która w grupie elim. przegrała ze Szwecją 2:7, Finlandią 1:9, Włochami 1:7, USA 0:3 i Niemcami 0:4 zajmując w grupie 6 m.; w spotkaniu o m. 9-12 uległa Szwajcarii 2:7, a w meczu o m. 11-12 wygrała z Włochami 4:1, zajmując ostatecznie w turnieju 11 m. (zw. WNP). Skład drużyny zob. – Adamiec Janusz.

Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 204 (tu miejsce urodzenia Katowice); Pawlak, Olimpijczycy, s. 88 (jak wyżej i błędnie: 292-krotny reprezentant Polski); Klimontowicz, Ruch olimpijski, s. 59; Porada, Igrzyska, s. 956; Zieleśkiewicz, Encyklopedia, s. 72-73, 290, 435 – 436, 438; USC Ruda Śląska, AU 1366/57/NB (5.05.2003);  AAWF Katowice; Wywiad środowiskowy.