Jerzy Ustupski (1911-2004)

1

Medale igrzysk olimpijskich

1

nauczyciel wf, narciarz zakopiański i wioślarz AZS Kraków, brązowy medalista olimpijski w dwójce podwójnej (1936), zasłużony działacz sportowy.

Urodzony 1 kwietnia 1911 w Zakopanem, absolwent CIWF w Warszawie (mgr wf), nauczyciel wychowania fizycznego, najpierw był narciarzem SN PTT, a po przyjeździe do Krakowa (początek lat trzydziestych) stał się wioślarzem tamtejszego AZS. Przyjaźń i wielka praca treningowa z Rogerem Vereyem sprawiły, że dwójka podwójna krakowskich akademików odniosła (1932-1949) wiele znaczących sukcesów.

6-krotni mistrzowie Polski (1932, 1935-1937, 1939, 1949), wywalczyli także medale na mistrzostwach Europy: złoty w Berlinie (1935) i brązowy w Belgradzie (1932) oraz najcenniejszy w stolicy III Rzeszy. J. Ustupski był bliski udziału w zimowych IO w Garmisch – Partenkirchen (1936), zgłoszono go do igrzysk, miał  przygotowane wszystkie dokumenty, ale tuż przed wyjazdem do Niemiec, podczas obozu narciarskiego (Dolina Pięciu Stawów) miał upadek (połamał żebra) i pozostał w kraju (sztafeta w której miał startować zajęła 7. msc).  W 1939 nie został zmobilizowany. Wraz z kolegami (Rogerem Vereyem, Janem Kostrzewskim i Csabo Dezso) nie znalazł też macierzystej jednostki i powrócił do Krakowa. Aresztowany za współpracę z AK zostaje osadzony na Montelupich. Ucieka z transportu kolejowego do Oświęcimia. Po krótkim pobycie w oddziale partyzanckim wyjeżdża do Warszawy, gdzie w szeregach Armii Krajowej bierze udział w powstaniu (1944) jako radiotelegrafista. Po kapitulacji nie trafia do obozu jenieckiego. Znów ucieka Niemcom. Tym razem do Krakowa. Po zakończeniu działań wojennych aktywnie włącza się do odbudowy kraju.

Jest dyrektorem Uzdrowiska Karpacz (w Karkonoszach organizuje w 1948 narciarskie mistrzostwa Polski we wszystkich konkurencjach), burmistrzem Zakopanego (1948), przez osiemnaście lat (1950-1968) dyrektorem Ośrodka Sportowego w Zakopanem. Równocześnie jest taternikiem, ratownikiem (od 1927) i społecznym działaczem wielu organizacji sportowych i turystycznych: PZN, PKOL, GOPR (prezes) i innych. Autor książek: Turystyka (1952) i Poradnik turysty narciarza (1953). Zasłużony działacz kultury fizycznej odznaczony m. in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem Powstańczym, Krzyżami  Kawalerskim i Komandorskim oraz Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą OOP, a także niebieskim krzyżem Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. W plebiscycie na najlepszego wioślarza w 80-leciu PZTW zajął 6. miejsce.

Zmarł w Zakopanem w poniedziałek 25 października 2004 roku, w wieku 93 lat.

*1936 Berlin: wioślarstwo, dwójki podwójne – 2. w przedb. (5 osad) z czasem 6.50.0, 2. msc w półfinale (5 osad) z czasem 8.02.8, 3. msc w finale (6 osad) z czasem 7.36.2 (zw. W. Brytania – 7.20,8). Partnerem był R. Verey.

Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 357; Pawlak, Olimpijczycy, s. 273; Wryk, Akademicki, s. 268 i dalsze; Duński, Od Paryża, s. 968-969; Pół wieku AZS, s. 317-319; Kobendza, 80 lat PZTW, s. 57, 59, 79, 201.