Leszek Lubicz-Nycz (1899-1939)

1

Medale igrzysk olimpijskich

1

ppłk sł. st. WP, instruktor wychowania fizycznego, artylerzysta i szermierz, medalista olimpijski z Los Angeles (1932).

Urodzony 20 sierpnia 1899 w Brzesku, syn Henryka, starszego lekarza powiatowego w Nowym Sączu i Konstancji z Junosza-Borkowskich, uczęszczał do miejscowej szkoły ludowej, a następnie kontynuował naukę w gimnazjach w Bochni i Nowym Sączu. Tam (4 czerwca 1917) będąc na urlopie wojskowym (walczył w 6 pp  Legionów) otrzymał w tzw. II Gimnazjum (od 1918 im. Bolesława Chrobrego) świadectwo dojrzałości. 13 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego (przydział do 1 pułku artylerii górskiej), mianowany podchorążym (1 września 1919) z początkiem marca 1920 wyruszył na front. Brał udział w walkach  pozycyjnych nad Berezyną, ofensywie kijowskiej, odwrocie spod Kijowa o kolejnej ofensywie od Kocka, przez Siedlce, Białystok i Grodno. W całej służbie etapowej i frontowej jako podchorąży pełnił funkcje oficerskie (wywiad, dowódca plutonu).

Za walki pod Kijowem i Brześciem Litewskim otrzymał Krzyż Virtuti Militari V i IV kl. oraz Krzyż Walecznych. W pierwszych latach niepodległości zaczął studiować na Wydziale Rolniczo-Leśniczym Politechniki Lwowskiej w Dublanach, ale po śmierci ojca (ofiara epidemii tyfusu, 27 lutego 1920), przerwał studia i znów  rozpoczął służbę wojskową. Ukończył Szkołę Podchorążych Artylerii w Poznaniu (1920-1921) awansowany do stopnia ppor. (1922) i por. (1923). Obok artyleryjskich, zaczął także zgłębiać tajniki wychowania fizycznego w poznańskiej CWSG i S . Ukończył tam 3-miesięczny kurs gimnastyczno – sportowy (1922), 9-miesięczny kurs wychowania fizycznego (1924-1925) oraz 10-miesięczny kurs szermierczy (1925-1926). W styczniu 1927 objął stanowisko instruktora w Ośrodku Wychowania Fizycznego w Wilnie. Przez rok prowadził tam wszechstronną pracę szkoleniową, wspierał działalność WKS Pogoń, pełniąc funkcję instruktora oraz kierownika sekcji szermierczej. 20 lutego 1928 został przeniesiony do kadry oficerów artylerii i skierowany do poznańskiej CWSG i S  (instruktor szermierki i narciarstwa, które było jego sportem nr 2), a stamtąd do CIWF w Warszawie (1929). Był jednym z pierwszych pracowników tej uczelni.

Początkowo pełnił obowiązki dowódcy kompanii podoficerskiej a po awansie do stopnia kapitana (1930), kompanii oficerskiej. Prowadził wykłady i zajęcia praktyczne z narciarstwa i szermierki. Z dniem 11 maja 1933 przeniesiony został do 14 pal w Poznaniu na stanowisko dowódcy baterii. 19 marca 1937 otrzymał stopień majora. Z szermierką zetknął się podczas pierwszych kursów w CWSG i S (1922), ale wyczynowo zaczął ją uprawiać w 1925, reprezentując kolejno barwy: AZS Warszawa (1927-1928) , Legii Warszawa (1929-1933) i AZS Poznań (od 1934). Pierwszy sukces na krajowej arenie to 4 m. we florecie podczas mistrzostw Polski (1927) i zwycięstwo w szabli podczas mistrzostw WP (1928). Od tego momentu zaliczany był do najlepszych szablistów w kraju (tytuły mistrzowskie wywalczył w 1931 i 1934), reprezentując barwy narodowe w latach 1929-1934. 4-krotnie występował  na mistrzostwach Europy (1929, 1930, 1931, 1934) zdobywając w turnieju drużynowym dwa brązowe medale (1930, 1934). Olimpijczyk. Ostatni znaczący sukces zanotował podczas mistrzostw Polski w szabli (1936) zajmując 3 m.  Zajmował się także pracy szkoleniowej. Wraz z K. Laskowskim i A. Papée otrzymał, jako pierwszy w Polsce, dyplom fechtmistrza amatora. Był sędzią międzynarodowym.

Duże zasługi położył także na polu rozwoju i popularyzacji narciarstwa. Był instruktorem (bardzo lubiany w wojsku) i autorem podręcznika Wytyczne nauczania i zasady jazdy na nartach (1936) oraz członkiem zarządu PZN (1937). We wrześniu 1939 dowodził 2 dywizjonem 14 pal, wchodzącego w skład 14 DP armii „Poznań”. Brał udział w walkach nad Bzurą.

Zginął 22 września 1939 roku we wsi Buraków na przedpolu stolicy. Pochowany został na cmentarzu w Kiełpinie. Jego zwłoki ekshumowano i złożono (19 marca 1940) na cmentarzu komunalnym na Powązkach. Pośmiertnie awansowany do stopnia podpułkownika artylerii WP.

*1932 Los Angeles: szermierka, szabla indyw. – w grupie elim. (9 zaw.) zajął 5. msc z 4 zw., w półfin. (9 zaw.) uplasował się na 7. msc z 2 zw. i odp. z turnieju (zw. G. Piller, Węgry); szabla druż. – w grupie półfin. (4 druż.) Polacy wygrali z USA 8:8 – w trafieniach 59:60 (nie walczył) oraz przegrali z Włochami 1:9 (0 zw. ) i Węgrami 1:9 (0 zw.) zdobywając brązowy medal (zw. Węgry). Partnerami w drużynie byli: W. Dobrowolski, T. Friedrich, A. Papée, W. Segda i M. Suski.

Bibl.: Słownik WF, 1995, z. 3, s. 117-119 (Ryszard Wryk); Kryska-Karski, Straty, s. 240; Księga pochowanych, t. 1 , s. 421; Tuszyński, Księga , s. 172-174; Głuszek, Leksykon 1999, s. 260; Chwała olimpijczykom, s. 25-27; Łoza, Czy wiesz, t. 1 , s. 529 (tu błędnie podano miejsce urodzenia); Papée, Na białą broń, s. 29, 30 i dalsze; Papée, Na planszach, s. 53 i dalsze; Pawełek, Centralna Wojskowa Szkoła, s. 12 i dalsze; Pół wieku AZS, s. 358; Wryk, Akademicki, s. 247 i dalsze; Kronika sportu, s. 1002; Pawlak, Olimpijczycy, s. 155; Łuczak, Szermierka w Polsce, s. 27, 38, 39, 42.