Maria Kwaśniewska-Maleszewska (1913-2007)

1

Medale igrzysk olimpijskich

1

urzędniczka, jedna z najwszechstronniejszych sportsmenek okresu międzywojennego, brązowa medalistka w rzucie oszczepem (Berlin 1936), niezrównana działaczka ruchu olimpijskiego.

Urodzona 15 sierpnia 1913 w Łodzi w rodzinie Jana i Wiktorii Kozłowskiej ukończyła Gimnazjum Romany Sobolewskiej – Konopczyńskiej (1933), gdzie w świat sportu wprowadzał ją nauczyciel wf, znany później radiowiec i komentator sportowy PR Ludwik Szumlewski. Grała w siatkówkę, koszykówkę i hazenę (piłka ręczna). Dopiero sukces H. Konopackiej w Amsterdamie (1928) i namowy brata Eugeniusza (wyróżniający się lekkoatleta ŁKS) sprawiły, że zainteresowała się lekkoatletyką (pierwszy trener Wacław Robakowski). Kiedy miała 17 lat została po raz pierwszy mistrzynią Polski (Bydgoszcz, 26-27 lipca 1930) w skoku w dal (4.86 m.). Kolejno reprezentowała barwy: HKS Łódź (1927), ŁKS Łódź (1927-1938), AZS Warszawa (1939), DKS Łódź (1945-1946) i AZS Warszawa (1946).

W czasie swojej długiej kariery sportowej (specjalistka w rzucie oszczepem): 7-krotnie reprezentowała Polskę w meczach międzypaństwowych (1930-1946), była 9-krotną rekordzistką Polski (w  oszczepie poprawiała wynik od 39.61 w 1934 do 44.03 w 1936) i 14-krotną mistrzynią kraju: w skoku w dal (1930), w rzucie oszczepem (1931, 1935, 1936, 1939, 1946), w 3-boju (1931, 1934-1936 oraz w 5-boju (1934-1936). Zdobywa także 8-krotnie tytuły wicemistrzyni Polski. Rekordy życiowe: skok w dal – 5.19 (10 maja 1931 Łódź), rzut oszczepem – 44.03 (26 lipca 1936 Czeladź), 3-bój – 206 pkt. (22 września 1935 Lwów), 5-bój „N” – 283 pkt. (1 września 1935 Łódź ) i  5-bój „S” – 3047,36 pkt. (6 lipca 1930 Łódź). Finalistka IV Kobiecych Igrzysk Światowych w Londynie w 1934 (4 m. w finale rzutu oszczepem – 39.21). Olimpijka.

Reprezentowała także barwy narodowe w siatkówce i koszykówce. Grając w ŁKS zdobyła trzykrotnie tytuł mistrza Polski w hazenie (1929, 1932, 1933). Od 1937 zamieszkała w Warszawie, gdzie podczas okupacji niemieckiej brała czynny udział w ruchu oporu. Jej mieszkanie (Podkowa Leśna) stało się otwartym domem dla bezdomnych i głodujących Polaków i Żydów. Po wojnie wróciła do lekkoatletyki zdobywając ostatnie tytuły mistrzyni Polski (także w hali) i żegnając się z wielkim sportem podczas mistrzostw Europy w Oslo, gdzie w finale rzutu oszczepem zajęła jeszcze 6 m. (1946). Po zakończeniu kariery sportowej – wybitna, aktywna działaczka centralnych instytucji sportowych (PUWFiPW, GKKFiT), PZLA, PKOl oraz Komisji Kobiecej IAFF. Organizatorka Klubu Olimpijczyka PKOl (jego serce i dusza) i Towarzystwa Olimpijczyków Polskich. Inicjatorka pomocy potrzebującym olimpijczykom. Laureatka nagrody im. Janusza Kusocińskiego (1983) i medalu „Kalos Kagathos” (2003). Jako pierwsza z Polaków została odznaczona brązowym medalem Orderu Olimpijskiego za zasługi w rozwoju idei olimpijskiej (1978), której jest uosobieniem. Dekorował ją osobiście w Warszawie (1979) sam przewodniczący MKOl – Lord Killanin. W październiku 2003 otwarto w Spale Park Pokoleń Mistrzów Sportu, imieniem Marii Kwaśniewskiej – Maleszewskiej.

Zmarła 17 października 2007 roku w Warszawie.

*1936 Berlin: lekkoatletyka, rzut oszczepem – 3. na 14 start. zawodniczek z wynikiem 41.80 (zw. Niemka T. Fleischer – 45.18) – zdobywając brązowy medal.

Bibl.: Bogusz, Łódzcy olimpijczycy, s. 102 (tu błędna data urodzenia); Indeks lekkoatletek (w przygotowaniu do druku); Głuszek, Leksykon 1999, s. 253 (tu błędna data urodzenia); Pawlak, Olimpijczycy, s. 147; Duński, Od Paryża, s.466-467; Petruczenko M., 60 lat temu w Berlinie… Ave Maria, „Przegląd Sportowy”, 1996 , nr 141, s. 35; Sieniarski S., Brawo Maryśka (w:) Poczet polskich olimpijczyków, z.  2 , s. 22-29; Jasiak H., Pasje Pani Marii, „Lekkoatletyka”, 1989 , nr 7.