Alicja Pęczak-Graczyk




nauczycielka wf, trenerka, najwszechstronniejsza zawodniczka w historii polskiego pływania, posiadaczka ponad 300 medali z imprez krajowych i zagranicznych, 82-krotna mistrzyni Polski seniorek, 14-krotna medalistka mistrzostw Europy, olimpijka z Barcelony (1992), Atlanty (1996) i Sydney (2000).

Urodzona 13 stycznia 1970 w Bydgoszczy, córka Tadeusza (technik automatyk) i Ireny Musielak (nauczycielka), absolwentka miejscowego III Liceum Ogólnokształcącego im. A. Mickiewicza (1988) i gdańskiej AWF (1993), gdzie otrzymała tytuł magistra wf i uprawnienia trenera II kl., pływaczka (167 cm, 59 kg) we wszystkich stylach (najwszechstronniejsza w historii naszego pływania), reprezentantka Startu Astorii Bydgoszcz (1976-1989), AZS-AWF Gdańsk (1990-2000), Solaru Poznań, podopieczna trenerów: Zygmunta Bilewicza (Astoria), Reginy Ziółkowskiej, Alojzego Ogińskiego (AZS) i Hanny Klimek-Włodarczyk (od 1995).

Osiągnięcia krajowe: 82-krotna mistrzyni Polski seniorek (1985-2000): na MP głównych 28 tytułów – 100 m klas. (1985, 1987, 1989, 1990, 1998, 1999, 2000); 200 m klas. (1985, 1986, 1987, 1991, 1992, 1995, 1997, 1998, 2000); 200 m zm. (1987, 1988, 1989, 1991, 1992, 1995, 1996,1997, 1998); 400 m zm. (1987, 1988); 200 m dow. (1998). 36-krotna rekordzistka Polski (basen 25 m): 100 m dow. – 56,96 (21.03.1992 Spała), 56,29 (15.03.1997 Spała), 56,11 (02.12.2000 Łódź); 200 m dow. – 1.59,98 (26.03.1998 Koszalin); 50 m klas. – 33,25 (19.01.1986 Kraków), 32,45 (18.02.1989 Racibórz), 32,35 (2.02.1992 Paryż), 32,25 (21.03.1992 Spała), 32,02 (21.11.1992 Espoo), 31,73 (21.11.1992 Espoo), 31,60 (9.12.1995 Leszno); 100 m klas. – 1.08,65 (29.03.1992 Spała), 1.08,29 (26.03.1993 Puławy), 1.07,71 (11.12.1998 Sheffield), 1.07,69 (19.03.2000 Ateny); 1.06,95 (17.12.2000 Walencja); 200 m klas. – 2.29,10 (15.02.1987 Szczecin), 2.28,78 (19.02.1989 Racibórz), 2.28,33 (10.03.1991 Rzeszów), 2.28,21 (17.03.1991 Bonn, 2.27,97 (22.01.1992 Malmö), 2.27,37 (29.01.1992 Milano); 2.26,74 (1.03.1992  Palma-Mallorca), 2.26,65 (1.12.1995 Rio de Janeiro); 2.24,80 (9.12.1995 Leszno), 2.23,94 (29.03.1998 Koszalin); 100 m zm. – 1.03,96 (8.02.1992 Poznań), 1.02,76 (22.11.1992 Espoo), 1.02,76 (9.03.1997 Spała); 200 m zm. – 2.17,71 (5.03.1988 Lublin), 2.16,87 (18.02.1989 Racibórz); 200 m zm. – 2.13,04 (21.03.1992 Spała), 2.12,50 (28.03.1998 Koszalin), 2.12,05 (13.12.1998 Sheffield); 400 m zm. – 4.47,12 (17.02.1989 Racibórz), 4.41,20 (06.03.1997 Spała).

17-krotna rekordzistka Polski (basen 50 m): 100 m dow. – 58,15 (17.05.1997 Esbjerg), 57,43 (08.06.1997 Oświęcim); 200 m dow. – 2.04,31 (18.05.1997 Esbjerg), 2.03,21 (7.06.1997 Oświęcim); 100 m klas.- 1.10,60 (29.07.1992 Barcelona), 1.09,.26 (22.08.1997 Sevilla); 200 m klas. – 2.33,62 (16.07.1991 Sheffield), 2.32,13 (16.07.1991 Sheffield), 2.30,78 (27.07.1992 Barcelona), 2.30,45 (29.07.1995 Oświęcim), 2.29,91 (02.03.1996 Oświęcim), 2.28,04 (20.08.1997 Sevilla); 200 m zm. – 2.19,19 (09.06.1991 Oświęcim), 2.18,84 (20.07.1991 Sheffield), 2.18,74 (09.08.1991 Poznań), 2.18,15 (28.05.1992 Barcelona), 2.16,86 (08.08.1998 Oświęcim). 19-krotna współrekordzistka w sztafetach (5 razy  4×100 m. dow., 4 razy 4×200 m dow., 10 razy 4×100 m zm.). Rekordy życiowe (basen 25 m): 50 m dow. – 26,63 (7 marca 1998 Gdańsk); 100 m dow. – 56,11 (2 grudnia 2000 Łódź); 200 m dow. – 1.59,98 (26 marca 1998 Koszalin); 400 m dow. – 4.13,79 (27 lutego 1999 Galway); 50 m klas. – 31,60 (9 grudnia 1995 Leszno); 100 m. klas. – 1.06,95 (17 grudnia 2000 Walencja); 200 m klas. – 2.23,94 (29 marca 1998 Koszalin); 100 m zm. – 1.02,76 (22 listopada 1992 Espoo); 200 m zm. – 2.12,05 (13 grudnia 1998 Sheffield); 400 m zm. – 4.41,20 (6 marca 1997 Spała). Rekordy życiowe (basen 50 m): 100 m dow. – 57,43 (8 czerwca 1997 Oświęcim); 200 m dow. – 2.03,21 (7 czerwca 1997 Oświęcim); 50 m klas. – 32,63 (1 marca 1996 Oświęcim); 100 m klas. – 1.09,26 (22 sierpnia 1997 Sewilla); 200 m klas.- 2.28,04 (20 sierpnia 1997 Sewilla); 50 m mot. – 29,12 (1 sierpnia 1996 Puławy); 100 m mot. – 1.02,62 (18 maja 1996 Oświęcim); 200 m zm. – 2.16,86 (8 sierpnia 1998 Oświęcim); 400 m zm. – 4.49,88 (17 maja 1997 Esbjerg).

Osiągnięcia poza granicami kraju: 5-krotna medalistka Mistrzostw Świata na 25-metrowej pływalni: 3 srebrne (1997 Göteborg – 100 m klas.; 2000 Ateny – 100 i 200 m  klas.), 2 brązowe (1995 Rio de Janeiro i 1997 Göteborg na 200 m klas.). 14-krotna medalistka mistrzostw Europy na 25-metrowej pływalni: 5 złotych (1996 Rostock – 200 m klas., 1998 Sheffield – 100 m klas, 200 m klas., 200 m  zm., 2000 Walencja – 100 m klas.); 2 srebrne (1996 Rostock – 200 m zm., 2000 Walencja – 200 m klas.), 3 brązowe (1992 Espoo – 50 m klas. i 100 m zm., 1996 Rostock – 100 m klas.); na 50-metrowej: 1 srebrny (1997 Sewilla – 200 m klas.), 3 brązowe (1995 Wiedeń – 200 m klas. i 200 m zm., 1999 Stambuł – 200 m klas.). Ponadto finalistka najważniejszych imprez międzynarodowych: MŚ basen 25 m.): 1995 Rio de Janeiro – 100 m klas. – 5 m., 200 m  zm. – 7 m.; 1997 Göteborg – 200 m zm. – 7 m.; 1999 Hongkong – 100 m klas. – 4 m., 200 m klas. – 4  m. Trzykrotna finalistka ME (basen 50 m): 1997  Sewilla – 100 m klas. – 4  m., 200 m zm. – 8 m.; 1999 Stambuł – 100 m klas. – 4 m.

Dwukrotna finalistka ME (basen 25 m): 50 m klas. – 5 m., 4 x 50 m zm. – 6 m. Triumfatorka Pucharu Świata 1999/2000 na 100 i 200 m klas.; II miejsce w Pucharze Świata w st. klas. 1992. Srebrna medalistka Uniwersjady 1991 Sheffield – 200 m zm. Nauczyła się pływać w wieku 6 lat, pierwszy medal (z gipsu) zdobyła mając lat 7, systematyczne treningi rozpoczęła będąc 10-letnią dziewczynką. Długa (w sumie 23 lata) i piękna kariera, owocna w medale (jak sama obliczyła zdobyła ich ponad 300 w różnych imprezach krajowych i międzynarodowych) i rekordy. W rywalizacji międzynarodowej sukcesy odnosiła jednak głównie na 25 metrowych pływalniach, przede wszystkim w Europie.

W zawodach rangi światowej Europejkom jednak trudno było o medale w stylu klasycznym. Nie odniosła też sukcesów w żadnym z trzech olimpijskich startów, uzyskując w nich wyniki poniżej oczekiwań. Cieniem na jej karierze położyła się dwuletnia dyskwalifikacja po dokonanej kontroli antydopingowej na zawodach w Oświęcimiu (5-6 czerwca 1993). Sprawa nie została nigdy do końca wyjaśniona, ale zawodniczkę zdyskwalifikowano na 2 lata. Załamana werdyktem, pływaczka zawiadomiła PZP o zakończeniu kariery (pożegnano ją nawet w macierzystym AZS), skończyła studia i podjęła pracę z dziećmi. Przez rok nie wchodziła do wody. Zachęcona przez wiele życzliwych jej osób do powrotu na pływalnię na krótko przeniosła się do Zielonej Góry (1994) gdzie wznowiła treningi. Otrzymała wówczas ofertę prywatnego klubu pływackiego (Solar z Poznania), który zaoferował jej stypendium. Powróciła do rodzinnej Bydgoszczy, gdzie dzięki przychylności swego pierwszego klubu Astorii mogła samotnie trenować z myślą o powrocie. Na szczęście PZP skrócił o kilka miesięcy dwuletnią dyskwalifikację, co pozwoliło jej wystartować w mistrzostwach Polski już w marcu 1995 (Spała). Wygrała tam cztery konkurencje zdobywając minima na ME w Wiedniu. Dzięki pomocy trenerki Hanny Klimek-Włodarczak wróciła do Gdańska, gdzie miała już mieszkanie i do klubu AZS-AWF. I tak rozpoczęła drugi, także owocny w medale i rekordy okres swojej kariery sportowej, w którym udowodniła, że bez zakazanych środków może uzyskiwać wyniki na światowym poziomie. Pożegnała się ze sportem (luty 2001) w… mazowieckim Wyszkowie, gdzie z ogromnym sercem przyjmowano ją zawsze na mityngach i zawodach.

Odznaczona m.in. trzykrotnie brązowym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.

*1992 Barcelona: pływanie, 100 m klas. – 4 m. w przedb. (8 zaw.) z czasem 1.10,60, 3 m. w finale B (8 zaw.) z czasem 1.10,73, zajmując 11 m. (zw. J. Rudkowska, WNP -1.08,00); 200 m klas. – 1 m. w przedb. (8 zaw.) z czasem 2:30.78, 8 m. w finale (8 zaw.) z czasem 2.31,76 (zw. K. Iwasaki, Japonia – 2.26,65); 200 m zm. – 4 m. w przedb. (8 zaw.) z czasem 2.17,90, 3 m. w  finale B (8 zaw.) z czasem 2.18,55, zajmując 11 m. (zw. Li Lin, Chiny – 2.11,65).

*1996 Atlanta: pływanie, 100 m klas. – 1 m. w przedb. (8 zaw.) z czasem 1.10,70, 6 m. w finale B (8 zaw.) z czasem  1.10,44, zajmując 14 m (zw. P. Heyns, RPA – 1.07,73); 200 m klas. – 5 m. w przedb. (8 zaw.) z czasem 2.30,64, 5 m. w  finale B (8 zaw.) z czasem 2.30,99, zajmując 13 m. (zw. P. Heyns, RPA – 2.25,41); 200 m zm. – 5 m. w  przedb. (8 zaw.) z czasem 2.17,48, 7 m. w finale B (8 zaw.) z czasem 2.18,21, zajmując 15 m. (zw. M. Smith, Irlandia – 2.13,93).

*2000 Sydney: pływanie, 100 m klas. – 8 m. w V elim. (8 zaw.) z czasem 1.10,57 (21 wynik elim.), odp. z konk. (zw. M. Quann, USA – 1.07,05); 200 m klas. – 5 m. w V elim. (8 zaw.) z czasem 2.29,45 (16 czas elim.), 8 m. w II półf. (8 zaw.) z czasem 2.30,02 (15 czas półfin.), odp. z konk. (zw. A. Kovacs, Węgry – 2.24,35); 4×100 m zm. – 4 m. w I półfin. z czasem 4.11,08 (12 wynik półfin.) i nie zakwalif. się do finału (zw. USA – 3.58,30). Partnerkami P. były w sztafecie: A. Miciul, A. Uryniuk i O. Jędrzejczak.

Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 297; Pawlak, Olimpijczycy, s. 200; Gebert, Poczet olimpijczyków, s. 128; Tuliszka, 80 lat PZP, s. 81-87, 113-119, 129; Waśko, Krótki basen, s. 21, 22, 27, 28, 29, 31, 32, 76, 78, 80, 82, 92, 94, 96, 104, 106, 108, 150;  Kronika Sportu, s. 973, 974, 976; Magazyn  Olimpijski, 2000, nr 8/9, s. 82,  nr 10/11, s. 124, 125;  Kronika sportu 2000, s. 145, 236; Biuletyn PZP 1995-2000; Waśko, Długi basen, s. 15, 16, 20, 23, 29, 66, 68, 80, 82, 84, 86, 88, 92, 94, 129; Kto jest kim, wyd. IV; AAWF Gdańsk; USC Bydgoszcz, AU 294/70.