Tomasz Stankiewicz (1902-1940)

1

Medale igrzysk olimpijskich

1


handlowiec, czołowy torowiec pierwszej połowy lat dwudziestych, medalista olimpijski z Paryża z 1924 roku.

Urodzony 28 grudnia 1902 w Warszawie, pojawił się na Dynasach (mekka  stołecznego kolarstwa) jako 19-letni gimnazjalista (szkoła handlowa) i wniósł do treningu reprezentantów WTC sporo spontaniczności i „ducha przyspieszonej rywalizacji” (od razu chciał wygrywać). Był świetnie zbudowanym chłopcem (186 cm i 80 kg), nadawał się do przysłowiowego „tańca i różańca” (szalał na torze, ale także tańczył do rana na balach), toteż starszyzna klubowa orzekła, że „z Tomasza będą jeszcze ludzie”. Szybko przeszedł do klasy drugiej, wygrał w niej wszystkie wyścigi (1922) i awansował do ekstraklasy. W dalszych latach krótkiej sportowej kariery (1923-1925) należał już do najlepszych.

Na krajowym podwórku wygrał „wszystko co można było wygrać”: był mistrzem Polski (1923) w sprincie, mistrzem Warszawy, triumfatorem wyścigu o naramiennik WTC i tzw. wyścigu zamknięcia sezonu (najbardziej prestiżowe imprezy torowe). Pokonał też na Dynasach naszych gości, wielkich mistrzów toru, m. in. Włochów Boiocchiego i Bossiego oraz Francuza Galvainga. Zdobył liczne nagrody, wygrał kilka wyścigów w Oslo, odniósł sporo efektywnych zwycięstw we Francji i Afryce, których ukoronowaniem była Wielka Nagroda Oranu (1925). Ale oczywiście największym sportowym sukcesem Stankiewicza jest udział w historycznym wydarzeniu w dziejach polskiego kolarstwa i naszego olimpizmu, jakim było zdobycie pierwszego medalu (26-27 lipca 1924) dla biało-czerwonych barw.

W rok po igrzyskach Stankiewicz zakończył karierę sportową, podejmując pracę w branży automobilowej. Był kierownikiem działu sprzedaży firmy amerykańskiej Chryslera w Warszawie. Gdy wybuchła wojna otrzymał zadanie wyprowadzenia ze stolicy kilku samochodów. Dotarł z nim do Łucka i po różnego rodzaju przejściach (wkroczenie Armii Czerwonej) powrócił do Warszawy. W pierwszych dniach okupacji niemieckiej prowadził dorywczy handel. Przypadkowo aresztowany, miał przy sobie prasę podziemną. Przesłuchiwany na Pawiaku, dołączony został do wielkiego transportu więźniów do Palmir, gdzie 21 czerwca 1940 r. został rozstrzelany wraz m.in. z Januszem Kusocińskim, Feliksem Żuberem i swoim kolegą z WTC – Tadeuszem Bartodziejskim.

1924 Paryż: kolarstwo, 4000 m. druż. (na dochodzenie) – w przedb. Polacy pokonali Łotwę w czasie 5.16,0, w ćwierćfin. przegrali z Belgią w czasie 5.16,8 (Belgia 5.12,2), ale zakwalifikowali się do półfinału z najlepszym czasem wśród pokonanych zespołów. W półfinale zwyciężyli Francję w czasie 5.18,0 (Francja – 5.19,6) a w finale ulegli  Włochom w czasie 5.23,0 (Włochy – 5.15,0 ) zdobywając srebrny medal. Partnerami Stankiewicza w drużynie byli: J. Lange, J. Łazarski i F. Szymczyk.

Bibl.: Bartoszewski, Pierścień, s. 89 i dalsze; Domańska, Pawiak, s. 68; Głuszek, Leksykon 1999, s. 330; Pawlak, Olimpijczycy, s. 240; Igrzyska stare, s. 118-119; Lis , Romantyczne, s. 189 (tu błędny rok urodzenia); Lis , Polscy medaliści , s. 327 (tu też błędny rok urodzenia 1899); Olszewicz , Lista strat , s. 259; Polakiewicz, Igrzyska, s. 360-361; Duński, Od Paryża, s. 849-850; Tuszyński, Księga, s. 269-271; Kronika sportu, s. 911; Tuszyński, Od Dynasów, s. 147 i dalsze; Tuszyński, 100 lat WTC, s. 5 i dalsze; Tuszyński, Złota księga, s. 39 i dalsze; MES, t. 2, s. 463.