Zdzisław Antczak (1947-2019), ps. „Szyna”, jeden z najlepszych polskich piłkarzy ręcznych XX wieku (leworęczny prawoskrzydłowy), olimpijczyk z Monachium (1972) i Montrealu (1976), gdzie zdobył brązowy medal.
Urodzony 20 listopada 1947 w Miłkowicach koło Legnicy, absolwent wrocławskiej AWF, gdzie otrzymał tytuł magistra wf. Piłkarz ręczny (188 cm, 82 kg) wrocławskiego Śląska (od 1960) w którego barwach wywalczył 6-krotnie tytuł mistrza Polski (1972-1977), podopieczny trenerów: Bogdana Kowalczyka (klub) oraz Janusza Czerwińskiego i Stanisława Majorka (kadra). 130-krotny reprezentant Polski, w drużynie narodowej grał na prawym skrzydle będąc zawodnikiem leworęcznym (kiedyś był to ewenement i zawodników tego typu poszukiwano w każdym zespole). Wyjątkowe predyspozycje Antczaka wybiegały jednak daleko poza jego „leworęczność”. Był przede wszystkim bardzo szybki (biegał 300 m w 35.6, a 60 m w 7.1 sekundy), posiadał niezwykłe zdolności manualne (lewa ręka zręczna, nietypowa w opanowaniu piłki) i bardzo specyficzny strzał ze skrzydła, co powodowało, że był postrachem bramkarzy na igrzyskach i mistrzostwach świata (w MŚ 1974 został uznany za najlepszego skrzydłowego). Dodajmy do tego, że miał nieprawdopodobną wydolność fizyczną, był błyskotliwy w grze i niebywale odporny psychicznie. A do tego inteligentny (wszechstronne zainteresowania humanistyczne) i lubiany przez kolegów i szkoleniowców.
Dwukrotny olimpijczyk i finalista mistrzostw świata 1974 (4 m.). Wybrany został do najlepszej polskiej „siódemki” XX wieku (ogłosiło ją „Tempo” nr 19 z 2001) z adnotacją: „Prawe skrzydło. Zdzisław Antczak. Niepowtarzalny, nietuzinkowy rzut. Bardzo dobry technik”. W drużynie tej znaleźli się poza tym: E. Szymczak (bramkarz), J. Melcer (lewe skrzydło), A. Sokołowski (koło), B. Wenta (lewe rozegranie), D. Waszkiewicz (środek rozegrania) i J. Klempel (prawe rozegranie). Po zakończeniu kariery sportowej w kraju grał w Belgii (S.C. Mechelen). Zasłużony Mistrz Sportu (1976) odznaczony m. in. srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe (1976).
Zmarł 28 lutego 2019 roku po ciężkiej chorobie.
*1972 Monachium: członek drużyny piłki ręcznej, która w grupie elim. (4 druż.) zremisowała ze Szwecją 13:13 (Antczak zdobył 2 bramki), wygrała z Danią 11:8 (2 bramki) i przegrała z ZSRR 11:17, zajmując 3 m. w grupie; w spotkaniu o msc 9-12 pokonała Islandię 20:17 (5 bramek); w meczu o msc 9-10 przegrała z Norwegią 20:23 (2 bramki), zajmując 10. msc w turnieju (zw. Jugosławia). Antczak wziął udział we wszystkich spotkaniach. Jego partnerami w drużynie byli: Z. Dybol, F. Gąsior, J. Gmyrek, B. Kowalczyk, Z. Kuchta, A. Lech, J. Melcer, H. Pniociński, H. Rozmiarek, A. Sokołowski, E. Szolc, A. Szymczak, W. Wachowicz i R. Zawada.
*1976 Montreal: członek drużyny piłki ręcznej, która w grupie elim. (5 druż.) pokonała Węgry 18:16 (1 bramka), CSRS 21:18 i USA 26:20 (1 bramka) oraz przegrała z Rumunią 15:17 (1 bramka) zajmując 2. msc w grupie (w rozgrywkach tej grupy uczestniczyła początkowo Tunezja, która uległa Polsce 12:26, ale potem wycofała się z turnieju i nie została sklasyfikowana); w meczu o 3-4. msc zwyciężyła RFN 21:18 (11:9) po dogrywce przy stanie 17:17 (2 bramki) zdobywając brązowy medal (zw. ZSRR). Antczak wziął udział we wszystkich spotkaniach, a jego partnerami w drużynie byli: J. Brzozowski, P. Cieśla, J. Gmyrek, A. Kałuziński, J. Klempel, Z. Kuchta, J. Melcer, R. Przybysz, H. Rozmiarek, A. Sokołowski, A. Szymczak, M. Wojczak i W. Zieliński.
Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 149; Pawlak, Olimpijczycy, s. 22; MES, t. 1, s. 42; Porada, Igrzyska, s. 444, 888, 902; Drygas, 75 lat piłki ręcznej, s. 60-61, 63-64, 67- 68; Duński, Od Paryża, s. 20; Schwarzer, Dolnośląscy olimpijczycy, s. 43, 44, 48; Wywiad środowiskowy.
