Fair Play – nadrzędna zasada w sporcie

7 września obchodzimy Światowy Dzień Fair Play – święto ustanowione przez Międzynarodowy Komitet Fair Play (CIFP). W tym dniu w sposób szczególny na całym świecie promowana jest idea czystej i uczciwej rywalizacji – nadrzędnej wartości w sporcie i codziennym życiu.

Światowy dzień Fair Play to inicjatywa, której celem jest popularyzacja zasady fair play, a także wartości etycznych w sporcie i w życiu.

– Ten dzień jest ważny, ponieważ staramy się uczynić świat miejscem lepszym do życia i dorastania poprzez przykład uczciwej gry w sporcie. Międzynarodowy Komitet Fair Play popularyzuje ideę fair play, tworząc ogólnoświatowy ruch we współpracy ze Związkami Sportowymi, Komitetami Olimpijskimi, klubami młodzieżowymi, szkołami, ale również organizacjami z innych obszarów życia społecznego – podkreśla Jeno Kamüti, prezydent Międzynarodowego Komitetu Fair Play.

Idea Fair Play

Twórca nowożytnego Ruchu Olimpijskiego, baron Pierre de Coubertin mówił: „Najważniejsze w igrzyskach olimpijskich jest nie zwycięstwo, ale udział, podobnie jak w życiu nie jest najważniejszy triumf, ale walka. Nie samo zwycięstwo jest istotne, lecz sprawiedliwa rywalizacja.”

Słowa te w pełni oddają ideę rywalizacji fair play. Takiej, w której liczy się coś więcej niż tylko zwycięstwo, medale oraz towarzysząca temu sława, a w wielu przypadkach także ogromne pieniądze. Fair Play to uczciwa i czysta rywalizacja, szacunek dla przeciwnika, umiejętność godnego świętowania własnych sukcesów, ale też honorowe znoszenie porażek, które są nieodłącznym elementem sportu.

Bieg Fair Play PKOl – przyłącz się do akcji #BiegFairPlay

Polski Komitet Olimpijski tradycyjnie włącza się w popularyzację idei fair play. W tym roku, podobnie jak w poprzednim, organizuje #BiegFairPlay. To wyjątkowe wydarzenie, w którym biorą udział szkoły z całej Polski. Od 7 do 14 września podczas lekcji wychowania fizycznego odbywają się biegi oraz wiele innych wydarzeń o charakterze edukacyjnym. W 2021 r. w Biegu Fair Play PKOl wystartowało ponad 70 tys. uczniów z 291 szkół.

– Wierzymy, że sport, uprawiany zgodnie z duchem fair play, kształtuje moralność i osobowość  młodszych i starszych, poprawia edukację oraz wspiera promocję harmonii i pokoju. Z tej okazji zapraszamy nauczycieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych w całej Polsce do wzięcia udziału w akcji i zorganizowania w ramach zajęć wychowania fizycznego Biegu Fair Play PKOl. Idea nie polega na biciu rekordów. Celem akcji jest promocja idei fair play wśród jak największej liczby uczniów – mówi Hanna Wawrowska, przewodnicząca Klubu Fair Play PKOl, członkini Rady Międzynarodowego Komitetu Fair Play.

Nagrody za sportową postawę

Polski Komitet Olimpijski od lat aktywnie promuję ideę fair play. Przy PKOl działa Klub, który co roku organizuje Nagrodę Fair Play i zgłasza polskie kandydatury do nagród Europejskiego Stowarzyszenia Fair Play (EFPM) oraz Międzynarodowego Komitetu Fair Play (CIFP). Pod jego patronatem wydano szereg książek, opracowań naukowych i referatów poświęconych fair play w procesie edukacji i wychowania.

– Polski Klub Fair Play ma długą i piękną tradycję. Promuje ideę czystej gry, poszanowania prawa, uprawiania sportu bez jakiejkolwiek dyskryminacji i agresji, w duchu przyjaźni i solidarności. Polski Komitet Olimpijski jest wierny zasadom Międzynarodowego Ruchu Olimpijskiego i Karty Olimpijskiej. Propaguje wartości olimpijskie i prowadzi wiele istotnych działań edukacyjnych. Naszym celem jest szeroka promocja idei fair play oraz promowanie właściwych postaw – nie tylko w sporcie, ale też codziennym życiu. Wierzę, że fair play jest i będzie ważną sprawą dla nas wszystkich – nie tylko na poziomie deklaratywnym, ale na poziomie konkretnych działań – mówi Andrzej Kraśnicki, Prezes PKOl.

Już wkrótce – 27 września – PKOl i Klub Fair Play PKOl po raz 54. wręczą Nagrody Fair Play. To wyróżnienia przyznawane sportowcom, trenerom, działaczom, instytucjom, dziennikarzom i kibicom sportowym za promowanie zasad uczciwego współzawodnictwa, popularyzację idei olimpijskiej oraz propagowanie humanistycznej postawy podczas sportowej rywalizacji.

 Klub Fair Play PKOl przyznaje nagrody w następujących kategoriach:

  • Nagroda Fair Play PKOl – trofeum honoruje szczególny czyn „czystej gry”, którego dokonał zawodnik lub zawodniczka, zespół sportowy, trener, czy działacz
  • Wyróżnienie indywidualne – za całokształt kariery sportowej i godne życie po jej zakończeniu
  • Wyróżnienie za promocję wartości fair play – dla osób, stowarzyszeń lub instytucji, promujących ideę fair play oraz szczególnie aktywnie działających w zakresie jej upowszechniania i wdrażania
  • Wyróżnienie Fair Play Dziennikarzy Sportowych

Nagrodami Fair Play PKOl zostali uhonorowani między innymi Adam Małysz, Karol Bielecki, Łukasz Kubot, Dariusz Bukowski, Kajetan Kajetanowicz i Jarek Baran.

Więcej: Nagroda Fair Play PKOl – Polski Komitet Olimpijski

– Nagradzamy niezwykłe osoby, dla których olimpijskie wartości, takie jak przyjaźń, szacunek, dążenie do doskonałości i fair play były, są i zawsze będą niezwykle ważne. Jesteśmy przekonani, że poprzez przybliżanie i promocję takich postaw wypełniamy swój edukacyjny obowiązek i misję – podkreśla  Andrzej Kraśniki, prezes PKOl.

Polscy sportowcy i przedstawiciele środowiska sportowego  regularnie są doceniani na świecie za swoją postawę oraz pracę w szerzeniu idei fair play. W czerwcu wiceprezes PKOl i były wybitny wioślarz Ryszard Stadniuk został laureatem prestiżowej nagrody Międzynarodowego Komitetu Fair Play im. Jeana Borotra za karierę sportową oraz życie w duchu fair play. W przeszłości wyróżnienie CIFP World Fair Play odbierali m.in. Andrzej Bachleda, Andrzej Grubba, Zbigniew Pietrzykowski, Włodzimierz Lubański, Ryszard Szurkowski, prof. Zofia Żukowska, Janusz Piewcewicz oraz Helena Pilejczyk.

Z kolei laureatami nagrody Europejskiego Komitetu Fair Play są między innymi: himalaiści Adam Bielecki, Denis Urubko, Jarosław Botor, Piotr Tomala, prezes PKOl Piotr Nurowski oraz Magdalena Rejf – wieloletnia sekretarz Klubu Fair Play PKOl.

Członkami władz Międzynarodowego Komitetu Fair Play  byli między innymi prof. Kajetan Hądzelek (2004-2016), prof. Halina Zdebska-Biziewska (2016-2018). Obecnie Polskę reprezentuje Hanna Wawrowska.

Historia Nagrody Fair Play PKOl

Inicjatorem Nagród Fair Play był w 1963 r. red. Tadeusz Olszański, ówczesny kierownik Redakcji „Sztandaru Młodych” oraz Tadeusz Konwicki, Jan Strzelecki i Andrzej Ziemilski. Po dyskusji pt. „Bij Mistrza”, „Sztandar Młodych” – wspólnie z Klubem Dziennikarzy Sportowych SDP – przeprowadził pierwszy Plebiscyt na „Dżentelmena Sportu”. Został nim wybitny pięściarz Zbigniew Pietrzykowski. W listopadzie 1977 r. Polski Komitet Olimpijski powołał Komisję Fair Play, która postanowiła corocznie przyznawać nagrody sportowcom, działaczom, kibicom sportowym bądź instytucjom za postawę i promocję fair play.

Biuro Komunikacji PKOl