Integracja, różnorodność, równość płci – to ważne elementy działalności Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl). W ciągu ostatnich 25 lat MKOl odegrał ważną rolę w promowaniu kobiet w sporcie i poprzez sport. Igrzyska XXXII Olimpiady w Tokio będą pierwszymi, w których udział kobiet jest równy 49 procentom. Osiągnięcie tej równowagi trwało 120 lat.
Debiut olimpijski nastąpił w 1900 roku (Igrzyska II Olimpiady w Paryżu), gdzie panie wystartowały w 2 dyscyplinach olimpijskich (tenis ziemny, golf) i stanowiły 2,2 % startujących zawodników. Minęło ponad 100 lat, kiedy to na Igrzyskach XXX Olimpiady w Londynie ( 2012 r.) po raz pierwszy została osiągnięta równowaga w ilości dyscyplin sportowych, w których startowały kobiety i mężczyźni.
Mimo osiągnięcia równowagi ilościowej w sportach olimpijskich sport ciągle postrzegany jest jako domena męska. Dotyczy to także Polski. Szczególnie w strukturach zarządzania sportem kobiety są niezbyt licznie prezentowane. W mediach sport kobiet jest marginalizowany, a sposób przekazu niejednokrotnie obarczony płciowymi uprzedzeniami. Dlatego MKOl jako lider Ruchu Olimpijskiego jest zaangażowany w misję wspierania kobiet w sporcie na wszystkich poziomach i we wszystkich strukturach, zgodnie z Kartą Olimpijską. Polityka równościowa jest również aktywnie promowana przez PKOl. W historii startów reprezentacji Polski w igrzyskach olimpijskich polskie zawodniczki odnosiły wybitne sukcesy. W czterech ostatnich letnich igrzyskach olimpijskich (od igrzysk w Atenach 2004 do Rio Janeiro 2016) Polacy zdobyli łącznie 43 medale, z których 23 (53,5%) to dorobek kobiet. Podobny wynik w igrzyskach zimowych (od Zimowych Igrzysk Olimpijskich Turyn 2006 do ZIO PyeongChang 2018) zanotowały panie; na 16 zdobytych medali wywalczyły 7 (43,8%).
Od ponad 20 lat politykę równościową PKOl realizuje m.in. Komisja Sportu Kobiet PKOl, której członkinie wspierają inicjatywy związane z umocnieniem roli kobiety w sporcie, promują międzynarodowe porozumienia w zakresie sportu olimpijskiego kobiet oraz osiągnięcia reprezentantek Polski w rywalizacji na najważniejszych imprezach sportowych na świecie.
Sztandarowym projektem Komisji jest odbywający się od 2001 roku konkurs „Trenerka Roku”, który promuje wybitne osobowości trenerskie. Oprócz nagrody dla trenerki i trenera za osiągnięcia w danym roku, przyznawana jest nagroda za całokształt pracy szkoleniowej z kobietami oraz za promowanie sportu kobiet – między innymi w mediach i pracach naukowych.
Ponadto w marcu 2020 roku Komisja zainaugurowała działalność dwóch grup roboczych (składających się z członkiń Komisji oraz ekspertów zewnętrznych), których celem było opracowanie rekomendacji dotyczących polityki równego traktowania w dwóch obszarach:
1) kobiety w strukturach sportowych, kobiety w sporcie wyczynowym i powszechnym
2) media i promocja
Poniżej prezentujemy kluczowe obszary, w których dostrzeżono potrzebę zmian. Komisja Sportu Kobiet rekomenduje:
– zwiększenie ilości kobiet w zarządach i komisjach organizacji sportowych odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji. Ważne są regulacje związków sportowych zwiększające liczbę kobiet w zarządach i komisjach. Celem powinno być minimum 30 % kobiet w składach zarządów jako wiążąca rekomendacja dotycząca zasad dobrego zarządzania dla wszystkich organizacji sportowych od klubów do związków sportowych. W 40 związkach sportowych dyscyplin olimpijskich funkcję prezesa sprawuje 5 % kobiet a wiceprezesa 15%. Tylko w 8 związkach jest 20% kobiet w zarządach;
prowadzenie długofalowych rozwiązań na rzecz promowania równości płci, jak i kampanii promocyjnych i społecznościowych; prowadzenie szkoleń ukierunkowanych na przyszłe liderki w sporcie (Akademia Zarządzania), programów mentoringowych;
– tworzenie Komisji Sportu Kobiet lub wyznaczenie lidera/liderki zajmujących się sportem kobiet w polskich związkach sportowych mających na celu działania na rzecz wspierania przez zarządy związków sportowych kobiet/zawodniczek działających na rzecz rozwoju sportu kobiet. Aktualnie Komisje Sportu Kobiet działają w zaledwie kilku związkach sportowych;
– zwiększenie ilości kobiet w sporcie wyczynowym zarówno wśród zawodniczek, jak i trenerów, sędziów; ochrona sportowców przed mobbingiem, dyskryminacją i przemocą w sporcie. Natomiast w sporcie powszechnym zwiększenie aktywności fizycznej dziewcząt i przeciwdziałanie stereotypom płciowym odnośnie uczestnictwa dziewcząt w sporcie;
– wypracowanie w obszarze mediów dobrych zasad komunikacji zawodniczek z mediami: wytyczenie bezpiecznych granic w zakresie języka, obrazu, których naruszanie może grozić zniekształceniem wizerunku zawodniczki w sporcie;
– zwiększenie obecności informacji na temat sportu kobiet w mediach (w szczególności w mediach publicznych) to nie tylko element polityki równościowej, ale również budowanie wizerunku zawodniczek jako wzoru dla dziewcząt. Media odgrywają dużą rolę w promowaniu sportowych dyscyplin kobiecych, mają wpływ na sponsorów i wysokość nagród.
Wspólnym celem ww. rekomendacji jest stworzenie pozytywnego klimatu społecznego wokół tematyki miejsca kobiety w polskim sporcie – stąd hasztag #ModaNaKobietyWsporcie. Miejmy nadzieję, że dzięki tego typu inicjatywom o pełnoprawną i silną obecność kobiet w sporcie nie trzeba będzie długo zabiegać, a będzie ona stałym, naturalnym i pozytywnym zjawiskiem.
PKOl
Fot.: PKOl – Szymon Sikora