CALL FOR PAPERS: Ogólnopolska konferencja naukowa „Od Paryża do Paryża. Polski sport olimpijski na tle dziejów najnowszych” – Warszawa, 6–7 maja 2024 (zgłoszenia do 29 lutego 2024 r.).
W 2024 r. minie setna rocznica pierwszego startu polskiej reprezentacji na igrzyskach olimpijskich. Jubileusz ten jest doskonałym momentem do tego, aby przyjrzeć się i podsumować dzieje polskiego sportu.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. sport – tak jak inne dziedziny życia w II Rzeczypospolitej – budowany był niemal od podstaw. Burzliwa historia odzyskania niepodległości, w tym m.in. wojna polsko-bolszewicka, wyeliminowała polskich sportowców ze startu na Igrzyskach Olimpijskich w Antwerpii w 1920 r. Dopiero, gdy państwo polskie formalnie wróciło na mapę Europy start w kolejnych igrzyskach był możliwy.
Nasze olimpijskie początki w 1924 roku nie były łatwe. W wielu konkurencjach reprezentanci odpadali już w rundzie eliminacyjnej. Sport jednak stawał się coraz popularniejszy, o co zabiegały nowo założone państwowe związki sportowe poszczególnych dyscyplin, PKOl oraz od 1927 roku PUWFiPW.
W latach trzydziestych polski sport był jednym z najprężniej rozwijających się obszarów życia społecznego. Polacy startowali w najważniejszych zawodach Europy i świata, zapisując się niekiedy złotymi zgłoskami w historii poszczególnych dyscyplin. Znakomitą passę polskiego sportu przerwał wybuch II wojny światowej. Był to okres tragiczny dla całego polskiego społeczeństwa, a wielu zawodników okazało się być wówczas bohaterami walki o wolność. Sportowcy chwycili za broń jeszcze we wrześniu 1939 r., a następnie zaangażowali się w działalność ruchu oporu. Byli niestety także tacy, którzy stanęli po stronie okupantów.
Po zakończeniu wojny w 1945 r. polski sport zmienił swoje oblicze. W okresie II wojny światowej zdrowie, a niekiedy również życie, straciło wielu wybitnych polskich reprezentantów, jak np. Janusz Kusociński. Niemieccy okupanci unicestwili sport żydowski. Działania wojenne doprowadziły również do zniszczenia sportowej architektury, którą należało odbudowywać po roku 1945. Z powodów politycznych rozwiązano liczne kluby Związku Strzeleckiego i gniazda TG Sokół. W czasach stalinowskich sport stawał się narzędziem propagandy i został przemodelowany na wzór sowiecki. Wyjazdy zagraniczne poważnie ograniczono i aż do odwilży 1956 roku, wszystkie kluby sportowe obowiązywały nowe nazwy odnoszące się do poszczególnych zrzeszeń branżowych.
Mimo tego sport w zmienionej politycznie Polsce stopniowo się odradzał. W różnych dyscyplinach ujawniło się wielu utalentowanych zawodników, którzy osiągali sukcesy na międzynarodowych imprezach, takich jak np. igrzyska olimpijskie. Nastąpiło umasowienie kultury fizycznej w środowisku wiejskim. Jednocześnie w dobie Polski Ludowej, jak nigdy dotąd dochodziło do inwigilacji zawodników, tak przez cywilny, jak wojskowy aparat bezpieczeństwa. W tej sytuacji szczególnego znaczenia nabierały mecze z ZSRR i z sowieckimi drużynami.
Po roku 1989 nastąpiła nowa era polityczna. Jednak odzyskanej pełnej swobodzie towarzyszył kryzys finansowy, który na kilka lat znacznie zubożył życie sportowe. Historia toczyła się jednak dalej, a przed sportowcami stanęły nowe wyzwania.
Setna rocznica startu Polaków na igrzyskach olimpijskich jest dobrym momentem do tego, aby badacze reprezentujący różne dyscypliny mogli przyjrzeć się historii polskiego sportu i olimpizmu. Zapraszamy zatem do udziału w interdyscyplinarnej konferencji naukowej pt. „Od Paryża do Paryża. Polski sport olimpijski na tle dziejów najnowszych”, podczas której chcemy zaprosić do współpracy nie tylko historyków, ale także sportowców oraz dziennikarzy. Pragniemy, aby każdy panel konferencyjny kończył się podsumowaniem polegającym na dyskusji zaproszonych ekspertów – naukowców, znanych sportowców oraz dziennikarzy.
Konferencji będą towarzyszyły wystawy przygotowane przez Oddział IPN w Łodzi i Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie – „Janusz Kusociński” i „Halina Konopacka”. Ponadto uroczyście zostanie otwarta wystawa „Polacy na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1924–1992”.
Podczas trwania konferencji chcemy poruszyć następujące zagadnienia:
- Działalność społeczna polskich sportowców;
- Sport jako element narodowej kultury;
- Zarządzanie i administrowanie sportem;
- Wychowawcza rola sportu. Sport a zdrowie;
- Wynaturzenia polskiego sportu; korupcja, bandytyzm stadionowy, alkoholizm;
- Działacze, popularyzatorzy, trenerzy, zawodnicy – rysy biograficzne osób, które odcisnęły piętno na polskim sporcie;
- Kibice w Polsce;
- Najważniejsze wydarzenia sportowe w Polsce;
- Organizacje sportowe działające na ziemiach polskich i sport polonijny;
- Sport pod okupacją. Komunistyczny i niemiecki aparat bezpieczeństwa wobec polskich sportowców;
- Prasa sportowa w dawnej Polsce;
- Sport i sztuka. Artyści wobec sportu;
- Kobiety w sporcie;
- Sport w służbie polityki;
- Muzealnictwo sportowe i zbiory archiwalne związane z tematyką sportową;
Zgłoszenie musi zawierać:
- wstępny tytuł wystąpienia;
- abstrakt (max. 1200 znaków, czyli nie więcej niż pół strony znormalizowanego tekstu);
- notkę biograficzną;
- dane kontaktowe (załącznik);
- zgodę na przetwarzanie danych osobowych (załącznik);
Decyzję o zakwalifikowaniu bądź odrzuceniu referatu organizatorzy przekażą osobom zgłaszającym się do końca marca 2024 r.
Nie pobieramy opłaty konferencyjnej. Po przesłaniu przez uczestników konferencji artykułów naukowych do druku i pozytywnym przejściu przez nie ścieżki recenzyjnej przewidujemy wypłacenie wynagrodzenia autorskiego.
Na zgłoszenia czekamy do końca lutego 2024 r.
Zgłoszenie do udziału w konferencji prosimy przesyłać na adres organizatora konferencji:
Dr Aleksandra Rybińska-Bielecka: [email protected];
Katarzyna Deberny: [email protected];
Dr hab. Robert Gawkowski: [email protected];
Paweł Sztama: [email protected];
Data konferencji: 6-7 maja 2024 r.
Miejsce konferencji: Centrum Olimpijskie – Polski Komitet Olimpijski, Wybrzeże Gdyńskie 4, 01-531 Warszawa.
Organizatorzy: Instytut Pamięci Narodowej KŚZpNP, Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie, Polski Komitet Olimpijski.
PLIKI DO POBRANIA